Türkiye’de Banka Mevduatlarının %78’inin Müşterilerin %1’ine Ait Olduğu İddiası Doğru mu?

Sosyal medyada hızla yayılan bazı argümanlar, ekonomik ve sosyal verilerle destekleniyormuş gibi sunulduğunda daha inandırıcı hale gelir. Özellikle ekonomik göstergeler ya da toplumsal eğilimlere dair istatistikler, karmaşık olmaları nedeniyle doğruluğu sorgulanmadan kabul edilebilir. Ancak bu verilerin çoğu zaman yanlış, eksik ya da bağlamından koparılmış olması, yanlış bilginin daha geniş kitlelere yayılmasına neden olur. 

11 Mayıs 2025’te sosyal medyada dolaşıma giren bir paylaşımda; Türkiye’de bankalarda mevduat hesaplarında bulunan paranın %78’inin, müşterilerin %1’lik kısmına ait olduğu iddia edildi. Sözcü’nün kaynak gösterildiği paylaşımda, müşterilerin %89’unun bankada 10 bin TL’den az parası olduğu da eklenmiş.

Haber iddiasının detayları için Sözcü’nün sitesi araştırıldığında 11 Mayıs’ta yayımlanan “3 ayda rekor: 271 bin kişi resmen milyoner oldu” başlıklı habere ulaşılıyor. Haberde 2.1 milyon multimilyonerin toplam mevduattan aldığı payın %78 ile rekor kırdığı ve 10 bin TL altında mevduatı olan 163 milyon mudinin (mevduat sahibi) aldığı payın %0.7’ye gerilediği aktarılmış. Haberin devamında ise ilgili verilerin Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu’nun (BDDK) aylık verilerinden alındığı bilgisi verilmiş.

BDDK’nın veri tabanından aylık bankacılık sektör verileri araştırıldığında, Mevduat Türler İtibarıyla Toplam Mevduat ve Mevduat Türler İtibarıyla Mudi Sayısı verileri bulunabilir. Bu verilerden 2025 yılı aylık veriler incelendiğinde, Mart ayında yurt içi yerleşik toplam 183 milyon 96 bin 536 mudi sayısı olduğu görülüyor. Mevduatında 1 milyon TL üzeri varlığı olan mudi sayısı ise 2.1 milyon.

Öncelikle BDDK verilerinde geçen “mudi sayısı”nın neyi ifade ettiğini netleştirmek gerekiyor. Mart 2025 itibarıyla açıklanan 183 milyon mudi sayısı, Türkiye’deki kişi sayısını değil; bakiyesi sıfırın üzerinde olan tüm banka hesaplarını kapsıyor. Aynı bankada birden fazla hesabı olan bir kişi tek mudi sayılırken, farklı bankalardaki hesapları ayrı ayrı sayılıyor. Yani bir kişinin üç ayrı bankada hesabı varsa, bu veride üç mudi olarak yer alıyor. Türkiye’de birçok kişinin birden fazla bankada hesabı olması nedeniyle, toplam mudi sayısı ülke nüfusunun oldukça üzerine çıkıyor. 

Aynı verilerden toplam mevduat verilerine bakıldığında, Mart ayında yurt içi yerleşik 19.7 trilyon TL değerinde olduğu görülüyor. Mudi sayısı verilerinden, 1 milyon TL üzeri mevduata sahip hesapların (2.100.154) toplam mevduat hesap sahipliğine (183.096.536) oranı %1,14.

Mevduatların değerlerine göre oranlarına bakıldığında da, 1 milyon TL üzeri mevduatların 15.3 trilyon TL değeri ve toplam mevduatların 19.7 trilyon TL değeri verilerinden yola çıkarak 1 milyon TL üzeri mevduatların (15.304.568) toplam mevduatlara (19.711.560) oranı bulunabilir. Bu verilere göre ise oran %77,6 olarak hesaplanıyor. Dolayısıyla paylaşımdaki “Bankalarda tutulan paranın %78’inin müşterilerin %1’lik kısmına ait olduğu iddiası doğru.

Paylaşımdaki diğer cümlede, müşterilerin %89’unun bankada 10 bin TL’den az parası olduğu iddia edilmiş. Mudi sayısı verilerine bakıldığında, 10 bin TL’den az mudi sayısının (162.973.185) toplam mudi sayısına (183.096.536) oranı %89 olarak hesaplanıyor. Dolayısıyla paylaşımdaki ikinci cümle de doğru.