Havuç, Pancar ve Elma Karışımının Akciğer Kanserini Üç Ayda Tedavi Ettiği İddiası Doğru mu?

Sosyal medya, hızlı bilgi akışı ve geniş erişim imkanı sayesinde sağlıkla ilgili çok sayıda içeriği yer aldığı mecralardan biri haline geldi. Ancak bu durum, yanlış bilgilerin de aynı hızla yayılmasına zemin hazırlıyor. Özellikle doğal karışımlar ya da evde uygulanabilecek yöntemlerle kesin tedavi iddiaları, bilimsel kanıtlara dayanmadan milyonlarca kişiye ulaşabiliyor. Bu tür bilgi kirliliği yaratmasının ötesinde ciddi bir halk sağlığı riski oluşturuyor. Çünkü insanlar kanıtlanmamış yöntemlere yönelerek tıbbi tedavilerini geciktirebiliyor, hastalıklarının ilerlemesine ve tedavi şanslarının azalmasına sebep olabiliyor. Bu nedenle, sosyal medyada dolaşan her sağlık bilgisinin güvenilir kaynaklar üzerinden doğrulanması kritik önem taşıyor.

İlgili facebook gönderisinde yer alan iddia da benzer şekilde akciğer kanserinin doğal bir karışımla üç ayda tedavi edilebileceğini iddia ederek ciddi bir halk sağlığı tehditi yaratma potansiyeli taşıyor. Öncelikle bu iddia bilimsel olarak hiçbir kanıtla desteklenmiyor. Bu üç besinin vitamin, antioksidan ve genel sağlık için faydalı olduğu biliniyor. Örneğin, havuç yüksek oranda beta-karoten içeriyor ve bu madde bağışıklık sistemi ile göz sağlığını desteklemekle ilişkilendirilmiş durumda. Pancar, nitrik oksit üretimini artırarak kan basıncını düşürmeye ve dolaşımı iyileştirmeye katkı sağlıyor. Elma ise özellikle kuersetin ve polifenoller sayesinde antioksidan özellik gösteriyor ve kardiyovasküler hastalık riskini azaltabileceğine dair bulgular bulunuyor. Ancak bu yararların hiçbiri, söz konusu besinlerin kanseri tedavi edebileceği anlamına gelmiyor, mevcut bilimsel veriler yalnızca genel sağlığı destekleyici etkilerle sınırlı.

Üstelik iddiada adı geçen “Edward Sato” isimli kişinin bu karışımı üç ay boyunca tüketerek akciğer kanserini yendiği öne sürülüyor. Ancak bu hikayeye dair herhangi bir bilimsel yayın ya da resmi tıbbi doküman bulunmuyor. İddia yalnızca bazı doğrulanmamış internet içeriklerinde, güvenilir kaynaklar tarafından doğrulanmamış şekilde yer almış. 

Havuç, pancar ve elmanın karıştırılarak akciğer kanserini üç ayda tedavi edebileceği yönündeki iddia bilimsel açıdan temelsiz görünüyor. Bu besinlerin her biri üzerine yapılan araştırmalarda kanser tedavisini destekleyici ya da doğrudan tedavi edici bir etki olduğuna dair insanlar üzerinde denenmiş kanıtlar bulunmuyor. Pancarla ilgili yapılan laboratuvar çalışmaları, betanin adlı pigmentin (pancara kırmızı rengini veren doğal madde) bazı kanser hücrelerinde apoptozu (hücrelerin kendi kendini yok etme sürecini başlatmak) tetikleyebildiğini göstermesine rağmen bunlar yalnızca hücre kültürü düzeyinde verilerdir; yani yani tüpte ya da petri kabında yapılan deneylerdir, insan çalışmalarıyla desteklenmemiş. Havuçta bulunan beta-karotenin antioksidan özellikleri konusunda umutlar olsa da, özellikle sigara içenlerde beta-karoten takviyesinin akciğer kanseri riskini artırabileceğini gösteren güçlü klinik veriler bulunuyor. Elma polifenolleri açısından zengindir ve bazı laboratuvar düzeyi çalışmalarda koruyucu etkiler göstermesine rağmen, bunlar da yine klinik düzeye ulaşmamış etkilerdir. Dolayısıyla bu üç besinin karışımının ileri evre akciğer kanserini tedavi edebileceğini kanıtlayan hiçbir çalışma ya da klinik deney mevcut değil.

Bu iddia, pancar, haveç ve “amla” adlı bir meyvenin karışımının 4. evre kanseri 40 günde iyileştirdiği gibi farklı şekillerde de yayılmış. Ancak benzer şekilde, bu karışımın da kanseri yok ettiğini gösteren bilimsel bir çalışma bulunmuyor. Bu anlatının kökeni ise yıllar önce dolaşıma giren zincir e-postalara ve sosyal medya paylaşımlarına dayanıyor. “Mr. Seto” ya da Türkçe haberlerde geçtiği şekliyle “Edward Sato” isimli bir kişinin bu karışımı üç ay içerek akciğer kanserini yendiği iddiası, hiçbir bilimsel kanıt sunulmadan farklı platformlarda tekrarlanmış. 2018’de bazı haber siteleri bu hikayeyi “kansersavar iksir” başlığıyla aktarıp Time dergisinin kapağına taşındığını öne sürse de, böyle bir kapağa ulaşılamıyor.