WEF ve ABD, Et, Süt ve Özel Araçları Yasaklayacak Bir Anlaşma İmzaladı mı?

Dünya Ekonomik Forumu (World Economic Forum - WEF) 1971’de İsviçre’de Cenevre merkezli olarak kurulan bir uluslararası örgüt. Forum önemli küresel sorunları ele almak ve liderlik ile yönetim için iyi uygulamaları ortaya çıkarmak amacıyla çalışmalar yapıyor. Bu çalışmalardan en tanınmışı Forum’un her yıl düzenlediği Davos buluşmaları. Bu buluşmalarda siyaset ve iş dünyasının önde gelen simaları 5 günlük etkinlikte bir araya geliyorlar. 16-20 Ocak 2023 tarihleri arasında düzenlen son Davos buluşmalarının teması parçalanmış dünyada işbirliğiydi.

WEF ve Davos buluşmaları farklı siyasal pozisyonlardaki gruplar tarafından sıklıkla eleştiriliyor. Bazı komplo grupları ise organizasyonu “dünyayı gizlice yöneten küresel elitlerin” toplandığı bir platform olarak görüyor. Forum’un COVID-19 sonrası daha adil, sürdürülebilir ve daha dirençli bir gelecek için ekonomik ve sosyal sistemin temellerini acilen inşa etmeye yönelik bir girişim olarak ortaya koyduğu “Great Reset” (Büyük Sıfırlama) komplo teorisyenlerinin organizasyonla ilgili en güncel gündemini oluşturuyor. İddialar forumun bu girişiminin insanların haklarını ellerinden almak için komünist küresel bir toplum inşa çabası olduğuna odaklanıyor. 

Söz konusu paylaşım da WEF ile ilgili sosyal medya platformlarında sıklıkla paylaşılan komplo teorilerinin bir örneğini oluşturuyor. Bu iddiada Forum ile iklim değişikliği politikaları üzerinden bir ilişki kurulmuş. İddia ile beraber paylaşılan site The People’s Voice adlı bir ‘haber’ sitesi. Fakat, haber sitelerinin güvenirliliğini analiz eden Media Bias / Fact Check adlı sitede yer alan bilgiye göre, sitenin güvenirlilik bilgisi ‘çok düşük”. ‘Aşırı sağcı’ olarak belirtilen site hakkında şu bilgiler verilmiş:

“Genel olarak, The People's Voice’u aşırı sağcı önyargıya sahip olması ve saçma komplo teorilerini teşvik etmesi nedeniyle Şüpheli bir kaynak olarak değerlendiriyoruz. Bu web sitesi düzenli olarak sahte haberler yayınladığı için hiçbir güvenilirliğe sahip değil.”

Haberin detayına inilip kaynaklar kontrol edildiğinde de kanıtların başlıkla uyuşmadığı görülüyor. Öncelikle iddiaya kanıt olarak gösterilen sadece bir rapor.  Raporun başlığı The Future of Urban Consumption in a 1,5oC World: C40 Cities (1,5°C’lik Bir Dünyada Kent Tüketiminin Geleceği: C40 Şehirleri) ve 2019 yılında yayınlanmış. Raporu Leed Üniversitesi ve Arup adlı bir mimarlık şirketi ile birlikte  C40 Cities adlı bir girişim hazırlamış. 

C40, iklim kriziyle mücadele etmek için eylem birliği içinde olan dünyanın önde gelen şehirlerinin yaklaşık 100 belediye başkanından oluşan küresel bir ağ. C40 içinde ABD’den de 14 şehir (Seattle, Portland, San Francisco, Los Angeles, Phoenix, Austin, Houston, New Orleans, Miami, Chicago, Washington DC, Philadelphia, New York City, Boston) bulunuyor. İddianın 14 şehirle ilgili olması da söylentinin bu raporla ilgili olduğunu gösteriyor. 

Raporda gıda tüketimine dair bazı analizler mevcut. 2017 yılında yapılan çalışmalara göre C40 şehirlerindeki toplam emisyonların %13’ü gıda tüketiminden geliyor.  Bu gıda tüketiminin kabaca üçte biri hayvan, dörtte biri ise bitki temelli. Raporun 76. sayfasında gıda tüketimi ile ilgili bir tablo ve 2030 için iki hedef paylaşılmış. Et tüketimi için ‘ilerici hedef’ 16 kg, ‘iddialı hedef’ ise 0 kg olarak belirlenmiş. İki hedef arasındaki fark ise raporun başında şu şekilde tarif ediliyor:

“İlerici hedef, tüketim müdahalelerine yönelik hedef düzeyini, halihazırda mevcut teknolojiler üzerine yapılan araştırmaları ve tüketici tercihlerindeki ilerici değişikliklerin fizibilitesine dair kanıtları (örneğin, tüketici alışkanlıklarının değiştiğine dair tarihi kanıtlar veya sağlık gibi diğer tüketici öncelikleriyle uyumu) kullanarak belirler.

İddialı hedef, verimli kaynak üretimine ve tüketici tercihlerinde kapsamlı değişikliklere dayanan gelecek vizyonuna dayalı olarak daha ‘iddialı’ tüketim müdahaleleri için hedeflenen düzeyi ifade eder. Bu seviye genellikle mevcut araştırmalara değil, uzman görüşlerine dayanarak belirlenir.”

İddialı hedef için ise 69. sayfada “bu hedefler ulaşmak oldukça zorlu” diye bir ifade kullanılmış. Bu açıdan iddialı hedeflere ulaşmanın mümkün olmadığı düşünülüyor.

Raporda 2030 yılına gelindiğinde eğer kişi başına et tüketiminin yılda 16 kilograma ve süt ve süt ürünleri tüketiminin yılda 90 kilograma (ve bazı diğer önlemlerle beraber) düşürülmesiyle 2050 yılına gelindiğinde gıda tüketimi kategorisindeki sera gazı salınımlarının %51 azaltılabileceği öngörülmüş. Raporun 84. sayfasında  özel ulaşımla ilgili başlıkta da özel araçlar dahilinde yapılacak tüketim müdahaleleri için hedefler mevcut. 2030 yılına kadar 1000 kişiye düşen araç sayısının 190’a indirilmesi durumunda 2050’ye kadar sera gazı salınımlarının %23 oranında azaltılabileceği öngörülüyor. Et ve süt tüketiminde olduğu gibi özel araç sahipliğinde de iddialı hedef olarak 0 belirlenmiş. 

USA Today’e konuşan C40 Şehirleri girişimi sözcüsü Rolf Rosenkranz ise raporun ne bir plan ne de bağlayıcı bir anlaşma olduğundan bahsetmiş. Raporun bireylerin kendi hayatlarını düzenlemesi bakımından tavsiye niteliğinde olduğunu ifade ediyor. Üstelik ‘haber sitesinde’ hedef olarak ifade edilen noktaların raporda ‘referans noktaları’ olarak dile getirildiğini ve hepsinin yerine getirilmesinin rapor tarafından mutlak olarak savunulmadığının da altı çiziliyor. 

İddiaya konu olan rapor Leeds Üniversitesi, Arup ve Citi Foundation tarafından sağlanan fonlarla üretilmiş. Raporda  WEF’in herhangi bir şekilde partner ya da sponsor olarak adı geçmiyor. Raporun oluşumuna katkı vere C40 girişiminin de WEF ile bir ilişkisi bulunmuyor. 

İddia Reuters, USA Today ve Lead Stories tarafından da incelenmiş.