İddia şöyle;

Bir Twitter hesabı tarafından 15 Ağustos 2022 tarihinde paylaşılan fotoğrafın II. Dünya Savaşı’nda Almanlar tarafından düşmanı yanıltmak için üretilen ters ayakkabıları gösterdiği iddia edildi.

Doğruluk Payı'nın incelediği benzer doğruluk kontrollerine bağlantılar üzerinden ulaşabilirsiniz.

Ters Ayakkabılar Hauenstein Ayakkabı Müzesinde Sergileniyor

II. Dünya Savaşı’nda Almanlar tarafından, ters yönde izler bırakarak düşmanları yanıltmak için kullanıldığı öne sürülerek bir çift ters ayakkabının fotoğrafı bir süredir sosyal medya platformlarında yayılıyor. Paylaşılan görsel arama motorları kullanılarak tersten aratıldığında, iddiaların birçok ülkede farklı dillerde en az 2015’ten beri dolaşımda olduğu görülüyor. Ek olarak, paylaşılan fotoğraf dikkatle incelendiğinde ayakkabıların bir camekan arkasında olduğu, etrafında küçük notlar bulunduğunu görmek ve ayakkabıların muhtemelen bir müzede sergilendiğini kavramak mümkün.
Anahtar kelimeler ile farklı dillerde yapılan arama motoru taramaları araştırmacıyı önce, tarihi iddialara dair doğruluk kontrolleri gerçekleştirme amacı güden Fake History Hunter isimli oluşumun bir Tweet dizisine, daha sonra da ters ayakkabıların sergilendiği, Hauenstein’da bulunan Alman Ayakkabı Müzesi’ne yönlendiriyor. 

Fake History Hunter, takipçileriyle ayakkabıların hangi müzede sergilendiğini bilip bilmediklerini soran bir tweet paylaşmış, gelen cevaplardan biri iddiaların yanlışlanması için gereken kanıtı sağlıyor. Söz konusu ayakkabıların yanında bulunan not ile net olarak gözüktüğü bu fotoğraf ters tabanlı ayakkabıların hikayesini ortaya koyuyor.

Ayakkabının yanında yer alan bilgi notu şöyle: 
“Pirmasens kasabasında kendisiyle aynı ismi taşıyan ayakkabı ithalat şirketinin sahibi Gerhard Wolf,  topukları öne yerleştirilmiş bu erkek ayakkabısını bize verdi. Ayakkabının hikâyesi şöyle: Bir müşteri, Wolf'un ayakkabı dükkanında her yeni çıkan ayakkabı koleksiyonunda bir eksik buluyordu. Mesela bir ayakkabının rengi farklı olsa daha iyi olurdu, birinin dikişleri daha kalın olmalıydı, tabanı biraz daha esnek olmalıydı vs… Günün birinde Bay Wolf şöyle dedi: "En iyisi ayakkabının tabanını ayakkabını önüne koyayım" ve şaka olarak bu erkek ayakkabısını yaptırdı.”

Casusluk ve Kaçakçılık İçin Kullanılan Ters Tabanlı Ayakkabılar da Mevcut

İddialar ile paylaşılan ayakkabıların böyle bir amacı olmasa da casusluk, hırsızlık ve savaş taktiği amacıyla kullanılmış ters ayakkabılar mevcut. Örneğin, yine 1940-50’lerde İngiltere’de, Güney Doğu Asya/Pasifik bölgesinde kıyıya askerlerin indiğinin ayakkabı izlerinden anlaşılmaması için kullanılan, çıplak ayak izi oluşturan bir ayakkabı tabanı örneği, İmparatorluk Savaş Müzesi’nde sergileniyor.

Başka bir örnek ise Hollanda’ya ait. 1940-1950’li yıllar arasında casusluk amacıyla kullanıldığı düşünülen ters tabanlı ayakkabı, Bata Ayakkabı Müzesinde sergilenmiş.

İddia YANLIŞ

Bir Twitter hesabı tarafından paylaşılan görselin II. Dünya Savaşı’nda ters yönde ayakkabı izleri bırakmak ve düşmanı yanıltmak için Almanlar tarafından üretilen bir ayakkabıyı gösterdiği iddia edilmişti. Casusluk, hırsızlık ya da savaş taktiği amacıyla kullanılmış ters tabanlı ayakkabıların geçmişe ait gerçek örnekleri bulunsa da paylaşılan ayakkabı Almanya’da bir ayakkabı üreticisi tarafından mizah ve eğlence amaçlı üretilmiş ve Haunstein’da bulunan bir ayakkabı müzesinde sergileniyor.

Sonuç olarak;

Görselin II. Dünya Savaşı'nda Almanlar tarafından düşmanı yanıltmak için üretilen ters tabanlı ayakkabıları gösterdiği iddiası yanlış.