Türkiye’nin Sağlık İstatistikleri

Türkiye’de her 14 Mart, tıp bayramı olarak kutlanıyor. Tüm dünyada farklı günlerde kutlanan tıp bayramının ülkemizde bu tarihte kutlanması, 1827 yılına kadar dayanıyor. Modern anlamda ilk tıp eğitimin verildiği “Tıphane-i Amire” ve “Cerrahhane-i Amire”, 14 Mart 1827’de kurulduğu için 14 Mart; tıp bayramı olarak kabul edilmiş. Bununla birlikte Türkiye’de tıp bayramı ilk kez 14 Mart 1919’da, işgale karşı tepkilerini dile getirmek isteyen İstanbul’daki tıp öğrencileri tarafından kutlandı.

TÜİK, her yıl Sağlık İstatistikleri başlığı altında sağlık kurumlarına ilişkin verileri yayınlıyor. TÜİK’in açıkladığı en güncel veriler, 2018 yılına ait. Bu verilere göre, Türkiye’de toplam 35.559 adet sağlık kurumu bulunuyor. Bu kurumların 1.534’ü yataklı iken 33.025’i yataksız kurumlardan oluşuyor. Bunun yanı sıra, Türkiye’de toplam yatak sayısı 231.913 olmakla birlikte 1.000 kişi başına düşen yatak sayısı ise 2,83.

Bununla birlikte yine TÜİK’in verilerine göre, Türkiye’de 2018 yılında 153.128 hekim bulunurken hekim başına düşen müracaat sayısı 5.110 olarak gerçekleşti.

Öte yandan hekim, hemşire ve diş hekimi sayılarına ilişkin en güncel verilere, Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın CHP Milletvekili Mahmut Tanal’ın soru önergesine verdiği yanıttan ulaşabiliyoruz. Bakan Koca’nın açıkladığı üzere, 1 Ocak 2020 tarihi itibarıyla Türkiye’de toplam doktor sayısı 164.594 iken toplam hemşire sayısı 198.465. Bununla birlikte, doktorların %61,4’ü Sağlık Bakanlığı’nda, %20,4’ü üniversitelerde ve %18,2’si özel sektörde çalışıyor. Türkiye’de toplam diş hekimi sayısı ise 32.859.

Bakan Koca’nın verdiği yanıtta, Türkiye ile OECD sağlık verilerinin karşılaştırmasına ulaşmak da mümkün. Bu doğrultuda, Türkiye’de bir doktor başına düşen kişi sayısı 498,2 iken OECD ülkelerinde bu sayı, ortalama 341,3. Bunun yanı sıra bir hemşire başına düşen nüfus, Türkiye’de 431,2 iken OECD ülkelerinde bu nüfus, ortalama 102.

Bunun yanı sıra, Sağlık Bakanı'nın 19 Mart 2020'de TBMM'de gerçekleştirdiği koronavirüs bilgilendirme konuşmasında yoğun bakım kapasitelerine ilişkin veriler paylaşıldı. Bakan Koca, Türkiye'de kamu ve özel sektör birlikte 13 bin 211'i ileri düzeyde olmak üzere toplam 25 bin 466 erişkin yoğun bakım kapasitesi bulunduğunu açıkladı.

Bununla birlikte Bakan Fahrettin Koca, yine 19 Mart 2020'de TBMM'de yaptığı koronavirüs bilgilendirmesinde, ülkelere göre 100 bin kişi başına düşen yoğun bakım yatak sayısı verilerine değindi. Bakan Koca, Türkiye'de 100 bin kişiye 40 yoğun bakım yatağı düştüğünü aktardı.

Söz konusu veriler, 12 Mart 2020'de Statista'da yayımlanan bir makalede yer alıyor ancak birçoğu güncel değil. Makalede de belirtildiği üzere, ülkelere ait yoğun bakım yatak sayılarında, Almanya ve İtalya'ya dair veriler 2012; ABD'ye ilişkin istatistik 2015 ve Güney Kore, Çin ve Hindistan'a ait veriler 2017 yılına ait

Söz konusu veriler, 12 Mart 2020'de Statista'da yayımlanan bir makalede yer alıyor ancak birçoğu güncel değil. Makalede de belirtildiği üzere, ülkelere ait yoğun bakım yatak sayılarında, Almanya ve İtalya'ya dair veriler 2012 yılına; ABD'ye ilişkin istatistik 2015 yılına ve Güney Kore, Çin ve Hindistan'a ait veriler 2017 yılına ait.

1 Milyon Kişi Başına Düşen Hastane Sayısında Güney Kore İlk Sırada OECD’nin 2017 yılı verilerine göre, 1 milyon kişi başına düşen hastane sayısında birinci sırada 77,55 ile Güney Kore geliyor. Güney Kore’yi 66,39 ile Japonya ve 45,55 ile Fransa takip ediyor. Türkiye ise 1 milyon kişi başına düşen 19 hastanesiyle 31 ülke arasında 23. sırada yer alıyor. Sıralamada İsrail, 9,76 ile 1 milyon kişi başına düşen en düşük hastane sayısına sahip ülke konumunda.

Öte yandan OECD, hükümetlerin zorunlu sağlık harcamalarının ülkelerin gayri safi yurt içi hasılasındaki oranını da açıklıyor. Hükümetlerin sağlık alanı için ayırdığı harcamaların GSYH’deki oranına baktığımızda Türkiye, %3,3 ile 36 ülke arasında sondan ikinci sırada yer alıyor. Son sırada %2,8 ile Meksika yer alırken zorunlu sağlık harcamalarının GSYH’deki oranının en yüksek olduğu ülke ise ABD.

Yükseköğretim Kurulu Atlasına göre Türkiye’de toplam 98 tane tıp fakültesi bulunuyor. QS Top Universities sıralamasında ise en iyi 500 tıp fakültesi arasında Türkiye’den beş üniversite bulunuyor. Bu okullar; Hacettepe Üniversitesi, İstanbul Üniversitesi, Ankara Üniversitesi, Ege Üniversitesi ve Dokuz Eylül Üniversitesi. Bunun yanı sıra, sıralamada Koç Üniversitesi 501-550 aralığında ve Gazi Üniversitesi de 551-600 bandında bulunuyor.

Son olarak OECD verilerine göre, Türkiye’de 2017 yılında her 100.000 kişi başına 10,6 tıp fakültesi mezunu düştü. Her 100.000 kişi başına düşen tıp mezunu sıralamasında birinci sırada 24,9 ile İrlanda geliyor.