Türkiye’nin PISA Karnesi Ne Durumda?

Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD), her üç yılda bir 15 yaş grubundaki öğrencilerin bilgi ve becerilerinin değerlendirildiği “Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı” (PISA) isminde bir araştırma yayınlıyor. OECD’nin yayınladığı en güncel PISA verileri, 3 Aralık 2019 Salı günü açıklandı. Dünyada olduğu kadar Türkiye’de de sık sık gündeme gelen PISA sonuçlarını inceledik.

OECD’nin PISA araştırmasını yürütmesinin temel amacı, bazı ortak kriterler belirleyerek ülkelerdeki eğitim kalitesine ilişkin verilere ulaşmak. Bu doğrultuda PISA araştırmasında, öğrencilerin okuma ve anlama yetilerinden eğitimlerini etkileyebilecek çevresel ve sosyoekonomik etmenlere kadar birçok değişkene yer veriliyor. Bununla birlikte, araştırmada OECD ülkelerinin yanı sıra Çin, Singapur ve Arjantin gibi OECD partneri olan ülkelere ait bilgiler de mevcut. Bu bağlamda 37’si OECD ekonomisi olmakla birlikte toplamda 78 ülkeye ilişkin verilere ulaşabiliyoruz.

Araştırmanın yürütüldüğü ülkelerde “okuma becerisi” alanındaki sonuçlara bakıldığında; Çin, Singapur, Macau, Hong Kong ve Estonya’nın ilk beşte yer aldığı görülüyor. Bunun yanı sıra, 2018’de okuma becerisinde OECD puan ortalaması 487 olarak gerçekleşirken, Türkiye’nin okuma puanı ortalaması ise 466 oldu. Bu puan ile Türkiye, 37 OECD ülkesi içinde 31. sırada iken 78 OECD ülkesi ve partneri arasında 41. sırada yer alıyor.

Bununla birlikte Türkiye’nin okuma alanındaki puanı, 2003’ten beri düzenli olarak OECD ortalamasının gerisinde kalıyor.

Bunun yanı sıra PISA matematik sonuçlarına bakıldığında, yine Çin’in başarısı dikkat çekiyor. Matematik puanında birinci sırada yer alan Çin’i; Singapur, Macau, Hong Kong ve Tayvan izliyor. 2018’de OECD matematik puanı ortalaması 489 iken Türkiye’nin matematik puanı ortalaması, 454 puan olarak gerçekleşti. Böylelikle Türkiye bu alanda, 37 OECD ülkesi arasında 33. oldu. Ayrıca OECD partnerleri de sıralamaya dahil edildiğinde Türkiye, matematik alanında 42. sırada yer alıyor. Matematik alanında en düşük puana sahip ülkeler ise Fas, Kosova, Panama, Filipinler ve Dominik Cumhuriyeti oldu.

Fen Bilimleri alanında ise en başarılı beş ülke; Çin, Singapur, Macau, Estonya ve Japonya oldu. 2018 yılında fen bilimleri alanında OECD ortalaması 489 iken Türkiye’nin puanı OECD ortalamasının altında seyrederek 468 olarak gerçekleşti. Türkiye, bu puan ile OECD ülkeleri arasında 30. olurken OECD ülkeleri ve partnerleri arasında 39. sırada yer aldı. Fen bilimleri alanında en düşük puana sahip ülkeler ise Gürcistan, Panama, Kosova, Filipinler ve Dominik Cumhuriyeti oldu.

PISA verilerine göre Türkiye’nin yıllar içindeki durumuna baktığımızda, Türkiye’nin araştırmaya dahil olduğu 2003 yılından bu yana okuma, matematik ve fen bilimleri alanlarının tümünde OECD ortalamasının altında kaldığını görmekteyiz. Bununla birlikte, her üç alanda da 2012’ye kadar bir artış eğilimi söz konusu iken 2015 yılına gelindiğinde bu alanların her birinde Türkiye’nin puanı ciddi bir şekilde düştü.

OECD’nin yayınladığı verilere göre, 2015’te 2012 yılına göre, matematik ve fen bilimleri puanları 28’er puan azalırken okuma becerisindeki düşüş 47 puanı buldu.

Öte yandan, 2018’de her üç alanda da puanların arttığı ancak bu artışa rağmen okuma alanında 2012 yılındaki seviyeye hala ulaşılamadığı görülüyor.

Son olarak 2018’de Türkiye’nin aldığı PISA puanlarına cinsiyete göre baktığımızda, kadın öğrencilerin okuma alanında erkek öğrencilerden çok daha yüksek bir puan ortalamasına sahip olduğunu görüyoruz. Benzer şekilde, fen bilimleri alanında da kadın öğrenciler erkek öğrencilerden daha başarılı iken matematik alanında erkek öğrenciler, kadın öğrencilerden daha yüksek bir puan ortalamasına sahip.