Tüketici Fiyatları Nisan 2020'de Nasıl Değişti?

COVID-19 salgını, bu salgına dair alınan önlemler, artan işsizlik ve yükselen döviz kurlarıyla beraber Türkiye’nin son aylarda en önemli gündemlerinden biri de tüketici fiyatları. Özellikle 2018 yılının 2. yarısında makroekonomik göstergelerdeki negatif seyir neticesinde ciddi bir artış gösteren enflasyon oranları, 2019 yılının 2. yarısında daha iyi bir performans sergilese de 2020 yılında tekrardan çift hanelerde seyrediyor.

TÜİK tarafından Nisan 2020’de yıllık enflasyon %10,94 olarak açıklandı. Bununla beraber 2020 yılında Türkiye’nin enflasyon oranına dair tahminler de oldukça değişmiş durumda. IMF Ekim 2019’daki raporunda 2020 yılına dair Türkiye’de %12,6’lık bir enflasyon tahmininde bulunurken, Nisan 2020 yılında bu tahminini %12’ye düşürdü. TCMB ise ocak ayında 2020 için %8,2 olan enflasyon tahminini geçtiğimiz günlerde %7,4’çekti.

Türkiye’de kamuoyunun gündeminden düşmeyen konuların başında fiyat artışları geliyor. En çok fiyat artışı ya da azalışı gösteren ana harcama grupları neler? Gıda ürünlerinde en çok fiyat artış yaşayan ürünler hangileri? COVID-19 salgını nedeniyle alınan önlemler çerçevesinde fiyat değişikliği göstermeyen kalemler neler?

TÜİK’in Nisan 2020’ye dair açıkladığı enflasyon oranı bin önceki aya göre %0,85, bir önceki yılın aynı ayına göre ise %10,94 oldu. 2018’den bu yana yıllık enflasyon oranlarına bakıldığında, Nisan 2020’de açıklanan bu oranın bu süre zarfındaki en düşük 8. yıllık enflasyon oranı olduğu görülüyor. Bu oran aynı zamanda 2020’de açıklanan da en düşük yıllık enflasyon oranı.

TÜİK, yayınlamış olduğu TÜFE raporunda 12 farklı ana harcama grubuna göre de enflasyon oranları açıklıyor. 44 farklı kalemin yer aldığı bu 12 ana harcama grubunda fiyatları en çok artış gösteren harcama grupları ise %31,3 ile alkollü içecekler ve tütün, %20,3 ile çeşitli mal ve hizmetler ve %14,5 ile konut oldu. İçinde tıbbi ürünler, aletler ve malzemeler, ayakta tedavi hizmetleri ve yataklı tedavi hizmetleri gibi kalemler olan sağlık grubunun enflasyon oranı ise %12,9.

Ana harcama gruplarına göre fiyatı en az artış gösterenler ise %1,6 ile haberleşme, %4,9 ile giyim ve ayakkabı ve yine %4,9 ile eğlence ve kültür sektörleri. Yıllık enflasyon oranı %11,3 olan gıda ve alkolsüz içeceklerde ise ayrıca açıklanan gıda kaleminin enflasyonu Türkiye genelinde %10,9. Bunun yanında gıda enflasyonu İstanbul’da %11,8, Ankara’da %10,5, İzmir’de ise %13,2.

12 farklı ana harcama grubuna ait 43 farklı kalemin yıllık fiyat değişimleri incelendiğinde sadece 3 farklı kalemde 1 yıl içerisinde fiyat düşüşü olduğu gözlemleniyor. Diğer 40 farklı kalemde ise fiyatlar Nisan 2019’a göre yükselmiş durumda. Bu 40 alt ürün grubunun 10’unda ise fiyatlar bir senede %15’in üzerinde artmış. 1 yılda fiyatı en çok artış gösteren kalemler ise %39 ile kişisel bakım ürünleri, %33,4 ile tütün ve %33,3 ile posta hizmetleri.

Aylık olarak en yüksek fiyat artışı gösteren ürünler incelendiğinde, listenin ilk 10 sırasında 9 adet gıda ürününün olduğu görülüyor. En yüksek aylık fiyat artışı ise %46,2 ile sarımsakta. Listede sarımsağın dışında bir önceki aya göre en çok artışı gösteren diğer ürünler ise %37,5 ile kuru soğan, %31 ile patates, %30,5 ile kivi ve %26,7 ile portakal. Bunlara ek olarak fiyatı bir önceki aya göre en çok azalan gıda ürünleri ise %43,6’lük azalış ile patlıcan, %37 ile salatalık, %34,2 ile kabak ve %20,4 ile sivri biber.

COVID-19 salgınının Türkiye’de görülmeye ve yayılmaya başlamasının ardından hükûmet tarafından çeşitli önlemler alındı. Bu önlemlerden bazıları TÜİK’in paylaşmış olduğu hizmet ve emtia fiyatlarında da sabit bir şekilde görülüyor. Örneğin kapatılan sinema ve tiyatro ücretleri nisan ayında mart ayıyla aynı paylaşılmış. Uçak bileti fiyatları, yurt ücretleri, erkek ve kadın berber fiyatları, kargo gönderme ücretleri de bunlardan bazıları.