COVID-19 Salgınına Yönelik Politikalar

COVID-19, Aralık 2019’da Çin’in belli bir bölgesinde etkili olan esrarengiz bir salgın olarak başladı ama üç ay gibi kısa bir sürede Dünya Sağlık Örgütü’nün pandemi ilan etmesine neden olacak bir etki alanına ulaştı. 12 Nisan 2020 itibarıyla dünya çapında 1,87 milyon resmi vaka ve 115 binin üzerinde can kaybı var.

Pandeminin ülkeleri aşan etkisi küresel bir mücadeleyi gerekli kılsa da COVID-19’un etki derecesine göre, ülkelerin salgının önlenmesi ile ilgili politikaları da farklılık gösteriyor. Bazı ülkelerde topyekûn karantina ve sokağa çıkma yasakları gibi önlemler öne çıksa da Türkiye örneğinde yakından takip ettiğimiz gibi, bu önlemleri kısmi şekilde uygulayan ülkeler de var. Oxford Üniversitesi’nden bir grup araştırmacı ülkelerin pandemi karşısında uyguladıkları politikaları belli kriterler temelinde kategorize etti.

Ülkeler arasında karşılaştırmayı daha sağlıklı hale getirmek için tabloda gösterilen 1-7 arası politika alanlarında kamuya açık kaynaklardan toplanan verilerden bir endeks oluşturuldu (Stringency Index). Bu endeks, ülkelerin söz konusu politika alanlarında aldıkları tedbirlerin sıkılığını gösteriyor. Örneğin kamuya açık etkinliklerin durdurulması konusunda yürütme bu etkinliklerin durdurulmasını tavsiye edebilir ya da yasaklayabilir. Yasaklama tedbirinin alınması endekste daha sıkı bir politikaya tekabül ediyor.

Toplamda 125 ülkenin kamuya açık kaynaklardan verileri derlendiğinde, Ocak 2020’de sadece Çin ve birkaç Asya ülkesinde COVID-19 bağlantılı önlemler alındığından o tarihte endeks ortalaması 1’in altında görünüyor. 11 Mart’ta Dünya Sağlık Örgütü’nün pandemi ilanıyla politikalardaki sıkılığın ortalamada 100 üzerinden 80’e yaklaştığı görülüyor.

Politika önlemlerinin COVID-19 vakalarının düşmeye başladığı zaman gevşetilmeye başladığı Çin örneğinde görülebiliyor. Dünya çapında resmi COVID-19 vaka sayısında ilk sırada olan ABD’nin önleyici politikaları Çin’i dışarıda tuttuğumuzda ilk on ülke içerisinde en gevşek seviyede. Vaka sayısı en yüksek ilk on ülke içerisinde İspanya, İtalya, Fransa ve Türkiye politika sıkılığında başı çekiyorlar.