Bir Facebook hesabında 6 Mayıs 2021 tarihinde yapılan bir paylaşıma göre Kanada’nın 1982 yılında Türkiye’den mercimeğin tohumunu aldığı ve bugün Türkiye’nin mercimeğin %80’ini Kanada’dan ithal ettiği iddia edildi. Paylaşım 48 bin civarı beğeni almış.
Paylaşımda geçen iddia şu şekilde:
1982 yılında Kanadalılar ilk defa mercimek gördüler ve Türkiye’den mercimeğin tohumunu aldılar. Şuan Türkiye mercimeğin %80’ini Kanada’dan ithal etmektedir. Not: Arpa. buğday, mercimek Anadolu kökenli bitkilerdir.
Benzer iddialar ulusal medyada da yer almış. İddia 2017 yılından doğrulama platformu Teyit tarafından analiz edilmiş.

Kanada’da Mercimek Üretimi Ne Zaman Başladı?
Mercimek, baklagiller sınıfında yer alan, genellikle serin iklimlerde yetiştirilen bir tarım ürünü. Mercimeğin tarihi ile ilgili yapılan araştırmalarda mercimek üretiminin Fırat Nehri’nin kıyısında yapılan kazılarda M.Ö. 8000 yılına kadar uzandığı tespit edilmiş.
1943 yılında kurulan ve 1946 yılında Birleşmiş Milletler’in bir uzmanlık kuruluşu haline gelen Gıda ve Tarım Örgütü (FAO)’ne göre 2019 yılında Kanada mercimek üretiminde 2 milyon 166 bin 900 tonla dünyada 1. sırada. Bu da dünyada üretilen toplam mercimeğin yaklaşık %37,7’sine tekabül ediyor.

Aynı listede ise Türkiye 353 bin 631 tonla Hindistan ve Avustralya’dan sonra 4. sırada gözükmektedir.

Kanada’da ilk mercimek üretimiyle FAO’daki bilgilere göre 1973 yılında 5 ton ile olmuş.

Akademik kaynaklarda ise ilk yetiştirmenin 1969 yılına kadar gittiği görülüyor. Kanada’ya mercimek tohumu da Türkiye’den değil ABD Pasifik Kuzeybatı bölgesinden gelmiş.

1982 yılına gelindiğinde ise Kanada’nın mercimek üretimi 90 bin 200 tona ulaşmış.

Türkiye’nin Kanada’dan Mercimek İthalatı Ne Kadar?
FAO’nun istatistiklerine göre Türkiye’nin mercimek ithalatı 2019 yılında 401 bin 168 ton olarak gerçekleşmiştir.

Türkiye’nin Kanada’dan ithalatı ise 2019 yılında 222 bin 441 ton olarak gerçekleşmiştir.

Bu verilere göre Türkiye’nin mercimek ithalatında Kanada’nın payı yaklaşık %55’e tekabül ediyor.
İddia YANLIŞ
Bir Facebook hesabında yapılan bir paylaşıma göre Kanada’nın 1982 yılında Türkiye’den mercimeğin tohumunu aldığı ve bugün Türkiye’nin mercimeğin %80’ini Kanada’dan ithal ettiği iddia edilmişti. Gıda ve Tarım Örgütü’nün istatistiklerine göre Kanada ilk kez 1973 yılında 5 ton ile mercimek üretmeye başlamış ve 1982 yılında ise üretimi 90 bin tonu geçmiş. FAO’nun 2019 yılı verilerine göre Kanada’dan ithal edilen mercimeğin Türkiye’nin mercimek ithalatı içerisindeki payı yaklaşık %55 olarak görülmekte.

Sonuç olarak;

Sonuç olarak, Türkiye'nin mercimeğin %80’ini Kanada’dan ithal ettiği iddiası yanlıştır.