İsveçli Bilim İnsanlarının İklim Değişikliği İle Mücadele İçin İnsan Eti Yenmesini Önerdiği İddiası Doğru mu?

İklim krizi ve çevre konularında komplo teorilerine varan bazı "radikal" söylemler ve iddialar, özellikle sosyal medyada paylaşıldığında oldukça ilgi çekip yüksek etkileşimlere ulaşıyor. Yüksem etkileşim kapasitesi ise yanlış bilgilerin hızlıca yayılmasına da zemin hazırlıyor. Son günlerde sosyal medya platformlarında viral olan bir iddia da bunun örneklerinden biri: İnsan eti yemek, iklim krizinin çözümü olabilir mi?

Gönderide, İsveçli bilim insanı Magnus Söderlund’un Birleşmiş Milletler Çevre Konferansı'nda iklim değişikliğiyle mücadele için ölen insanların etlerinin yenmesini önerdiği ve bu konuda tutucu davranmadığını belirttiği iddia edilmiş. Ancak Söderlund yamyamlığın tarih boyunca ciddi sağlık sorunlarına da yol açtığını sözlerine eklemiş. Bu iddia, bazı anahtar kelimeler kullanılarak arama motoru üzerinden aratıldığında gerçekten de The Standard’da yayımlanan bir yazı olduğu görülüyor. Yazıda, İsveçli bir bilim insanı olan Magnus Söderlund’un iklim değişikliğine çözüm olarak insan eti yemeyi önerdiği öne sürülüyor. The Standard haberini şöyle özetlemek mümkün:

"2019 yılında Stockholm'de düzenlenen Gastro Summit adlı bir etkinlikte Magnus Söderlund, “İnsan Eti Yemeyi Hayal Edebilir Misiniz?” başlıklı bir sunum yaptı. Sunumu boyunca gıda sürdürülebilirliği tartışmaları kapsamında toplumların yamyamlığa yönelik tabularını sorguladı. Söderlund, insanların tabuları aşmasının bazı küçük adımlarla mümkün olabileceğini ifade etti. Söderlund insan eti yemeyi aktif bir şekilde savunmayıp teorik bir tartışma başlattı. Son olarak geçmişte Papua Yeni Gine'de insan eti yemenin ölümcül hastalıklara neden olduğunu da sözlerine ekleyerek kannibalizmin ciddi sağlık riskleri taşıdığını vurguladı."

Magnus Söderlund, Stockholm School of Economics’te pazarlama ve tüketici davranışları alanında çalışan bir akademisyen. Üniversitenin ilgili sayfasından anlaşılabileceği gibi Söderlund’un uzmanlık alanı iklim bilimi değil. Kendisi tüketici alışkanlıkları ve bu alışkanlıkların pazarlama stratejileri üzerindeki etkilerini inceliyor; yani çalışmaları özellikle davranışsal ekonomi ve tüketici psikolojisi odaklı. 

Gastro Summit 2019’daki sunumdan sonra insan eti tartışmaları medyada geniş bir yer tutmuş. Bazıları Söderlund’un araştırması ve sunumunun çarpıtılarak sunulmasıyla Batı toplumlarının kanibalist olarak yaftalanmak istenediğini vurgularken, diğer bazı kanallar Söderlung’un iklim krizinin çaresi olarak insan etinin bir çözüm olabileceği görüşünü savunduğu yönündeki yazılara yer vemiş.

Söderlund’un iddiada yer alan konuşmayı yaptığı etkinlik olan Gastro Summit’in 2019 yılına ait, yayınlanmış herhangi bir video kaydına ulaşılamıyor. Ancak Söderlund’un tartışma yaratan bu iddiayla ilgili açıklama yapmak üzere TV4 isimli kanalda katıldığı bir program var. YouTube üzerinden ulaşılabilen bu programda, sunucu Söderlung’a önce alanı olmadığı halde neden iklim krizi ve insan eti konularında bir sunum yaptığını sormuş. Söderlund ise iklim bilimi veya çevre çalışmaları alanında değil, davranış bilimi alanında uzman olduğunu belirterek ilgili sunumu da iklim krizine doğrudan çözüm aramak için değil, insanların insan eti yemek gibi aşırı ve tabu kabul edilen bir fikre psikolojik ve duygusal olarak nasıl tepki verdiklerini incelemek amacıyla yaptığını ifade etmiş. Yani aslında insan eti yeme fikrinin değil, insanların bu fikre karşı tepkilerinin ve tabularının sınırlarını araştırdıklarını ifade etmiş. İnsan eti yemenin Batı toplumunda kabul görmesinin neredeyse imkansız olduğunu, bunun temelinde kültürel ve ahlaki tabuların yattığını söylemiş. Söderlund, böceklerin tüketilmesi konusunun da Batı'da zannedildiği kadar yaygın olmadığını, dünya genelinde iki milyar insanın düzenli olarak böcek yediğini ama Batı toplumlarında bu konuda ciddi bir direnç olduğunu hatırlatmış. Buradan yola çıkarak da insan eti için iğrenme düzeyinin çok daha yüksek olduğunu ve dolayısıyla bu fikrin toplumda bir eğilim yaratmasının imkansıza yakın olduğunu ifade etmiş. Ancak, iklim krizi gibi konularda her ihtimalin düşünülmesi gerektiğini de sözlerine eklemeyi unutmamış.

Sonuç olarak, Söderlund'un TV4 röportajında ​​iklim değişikliğine bir çözüm olarak yamyamlığı savunmadığını anlaşılıyor. Kendisinin ifadesiyle bunu tartışmaya açmayı hedeflediği bir araştırma yürütmek istemiş. Söderlund'un kendi ifadelerine rağmen, Gastro Summit 2019’da yaptığı sunuma veya sunumun video kaydına ulaşılamadığından burada tam olarak neyi tartışmaya açtığı tespit edilemiyor. Aynı iddia Snopes tarafından da ele alınmış.