İsmet İnönü, Asker Kaçağı mıydı ya da Çürük Raporu mu Vardı?

Türkiye Cumhuriyeti’nin ikinci Cumhurbaşkanı İsmet İnönü, uzun yıllardır dikkat çekici bir dezenformasyon kampanyasıyla gündeme geliyor. İddialar, İnönü’nün asker kaçağı olduğu ya da çürük raporu bulunduğu söylemleriyle çevreleniyor.

1884’te İzmir’de doğan İsmet İnönü, 1903 yılında Harp Okulu’ndan mezun oldu. Aynı yıl, Harp Akademisi’ne kabul edilen İnönü’nün askeri kariyerini detaylı olarak inceleyebilmek için bolca güvenilir kaynak bulunuyor. İnönü Vakfı’nın internet sitesinde yer alan biyografi ve askerlikten emekli olduğu 1927 tarihine dek aldığı görevlerinin bir özetinin sunulduğu ‘1927 Yılına Kadar Aldığı Görevler’ ve ‘Rütbeleri ve Atanma Tarihleri’ sekmeleri, hızla ulaşabilen kaynaklardan bir kaçı. 

23 Nisan 1920'de kurulan ilk Millî Meclise mebus olarak seçilen İnönü, 3 Mayıs 1920’de Genelkurmay Başkanlığına atandı, 1921'de Tümgeneralliğe yükseldi, Genelkurmay Başkanlığı, Şimal Cephesi Komutanlığı ve Garp Cephesi Komutanlığı yaptı. 1922 yılında bu defa Korgeneralliğe yükseldi, bununla beraber Dışişleri Bakanlığı ve Başbakanlık görevlerini de yürüttü. 

Ayrıca, 3 Ekim 1922'de Mudanya'da başlayan mütareke görüşmelerine Türk Temsilcisi olarak katıldı, Lozan Barış Görüşmelerinde Türkiye'yi temsil etti. Başvekil iken 30 Ağustos 1926'da Orgeneralliğe yükseldi. 30 Haziran 1927 tarihinde kendi isteği ile emekliye ayrıldı.

Tüm bunlar ışığında yanında İnönü’nün ‘çürük raporu’ olduğu öne sürülen belge gerçek olsaydı, askeriyeden emekli olduğu 1927’den önceki bir tarihe ait olması beklenirdi. 1928’de gerçekleştirilen Türk Harf Devrimi’nden önce, resmi her belgede Arapça alfabe kullanılmaktaydı. Ayrıca bu sahte belgenin üzerinde bulunan İnönü fotoğrafı dahi, İnönü’yü orgeneral rütbesini taşıdığı askeri üniformanın içinde gösteriyor.

Bunların yanında, İsmet İnönü’nün asker kaçağı olduğuna yönelik söylem ve iddialar yeni olmaktan uzak olduğunu söylemekte de fayda var. İnönü ya da çevresindekilerin asker kaçağı olduklarına yönelik söylemler, bazı eski DP siyasetçilerinin anıları ve kimi eski gazetelerin aktardığına göre en az 1950 seçimlerine dek uzanıyor. 

Yani 1927’de askeri kariyerinden kendi isteğiyle emekli olan, Harp Akademisi mezunu İnönü’nün hayatı incelendiğinde asker kaçağı olduğuna ya da bir ‘çürük raporu’ olduğuna dair hiçbir kanıt bulunamıyor.

Benzer iddialar daha önce Malumatfuruş ve Teyit tarafından da incelenmiş.

Bir Twitter sayfası tarafından yapılan paylaşımda, İsmet İnönü’nün askeriyeden çürük raporu olduğu iddia edilmişti. Harp Akademisi mezunu İnönü’nün hayatı, 1920’de Anadolu’ya geçip Milli Mücadele’ye katılıncaya dek ve sonrasında, askeri görevler üstlenmesiyle geçti.  Aynı yıl milletvekili olarak siyasi kariyerine de başlayan İnönü, 1926’da Orgeneral rütbesine ulaştı, 1927’de kendi isteğiyle askeri kariyerinden emekli oldu. İsmet İnönü’nün asker kaçağı olduğuna yönelik iddialar en azından 1950 seçimlerine dek uzanıyor ve tarihi hiçbir gerçekliği bulunmuyor.