Video Türkiye’nin Sudan Ordusu’na Desteğe Gittiğini mi Gösteriyor?

29 Ekim’de Birleşmiş Milletler, Sudan’ın güneybatısındaki El-Faşir kentinde bir hastaneye düzenlenen saldırıda 460 hasta ve yakınının hayatını kaybettiğini açıkladı. Bu olayla gözler Sudan’a çevrildi. Ülkede 2023’ten bu yana süren iç savaşta, kesin rakam bilinmemekle birlikte ölü sayısının 150 bini aştığı tahmin ediliyor. Çatışma, Sudan ordusu (SAF) ile paramiliter Hızlı Destek Kuvvetleri (RSF) arasında Nisan 2023’te başladı. Her iki taraf da 2021’deki askeri darbeyle kurulan geçici askeri yönetimin parçasıydı. Ancak RSF’nin orduya katılma süreci ve komuta yapısı konusundaki anlaşmazlıklar, uzun süredir devam eden güç mücadelesini savaşa dönüştürdü. Savaş önce başkent Hartum’da yoğunlaştı, ardından batıdaki Darfur ve güneydeki Kordofan bölgelerine yayıldı. Darfur’da RSF ve Arap milislerin gerçekleştirdiği katliamlar, özellikle Masalit halkına yönelik sistematik şiddet nedeniyle uluslararası kuruluşlarca “soykırım” olarak tanımlanıyor. Çatışmalar 8 milyondan fazla insanı yerinden etti, 3,5 milyondan fazlası komşu ülkelere sığındı. Açlık, kolera ve çocuk ölümleri yaygın hale geldi. Birleşmiş Milletler’e göre Sudan bugün dünyanın en ağır insani krizini yaşıyor; nüfusun yarısından fazlası, yani yaklaşık 25 milyon kişi, temel gıdaya erişemiyor. 

İki yıldır süren savaş suçları ve katliamlara rağmen Sudan’daki iç savaş uzun süre uluslararası gündemde yer bulamadı. Ancak son dönemde bölgeden geldiği iddia edilen çok sayıda fotoğraf ve video sosyal medyada yayılmaya başladı. Bu paylaşımlar arasında, bağlamından koparılmış ya da yanlış ilişkilendirilmiş görsellerin de yer alması, bilgi kirliliğini daha da artırıyor.

X platformunda paylaşılan bir gönderide, videonun Sudan’a desteğe giden Türk Silahlı Kuvvetleri’ni gösterdiği öne sürülmüş. Video “Sudan Ordusu Türk istihbarat ve komuta desteği ile Katliamcı Hızlı Destek Kuvvetlerine Kara Harekatı başlattı. İşgal altındaki  bölgeler kurtarılıyor.” açıklaması ile paylaşılmış. Fakat videodan kesitler tersine görsel arama yöntemi ile aratıldığında, görüntülerin 2020 yılına ait olduğu görülüyor.

Aramada ulaşılabilen en eski gönderiler 4 Mart 2020 tarihinde paylaşılmış. Status-6 isimli savaş görüntüleri paylaşan X hesabı, görüntünün kaynağının @mohmad_rasheed kullanıcı adlı bir Suriyeli gazeteci olduğunu belirtmiş. 

Hesabın paylaşımında videonun İdlib’ten olduğu yazılmış fakat asıl kaynağın konumu Halep olarak düzelttiği belirtilmiş.

Videoyu ilk kez dolaşıma sokan Mohmad Rasheed, videoyu “TSK'nın T-122'si, rejimin batı Halep'deki mevzilerini vurdu.” açıklaması ile paylaşmış. 

Video aynı bağlamla 2020’den bu yana birçok platformda paylaşılmış. Sonuç olarak video, Sudan’da iki yıl önce başlayan savaştan çok daha önce kaydedilmiş ve dolaşıma girmiş.