Z Kuşağı İçin Dünyanın En Uygun Şehirleri

Dünya genelinde ve Türkiye’de Z kuşağı adı verilen nesil verecekleri siyasal kararlar ve ekonomiye etkileri açısından şu sıralar oldukça gündemde. ABD merkezli Pew Araştırma Merkezi, Z kuşağının 1997-2012 arası doğanları kapsadığını söylüyor. Bu yaş grubu 2020 itibarıyla 8-23 yaş arasını temsil ediyor. Bu seneler arasında doğan neslin ortak özellikleri ise benzer sosyal, politik ve teknolojik durumları tecrübe etmiş olmaları. Bu durumlara örnek olarak yapay zeka, robot ve arttırılmış gerçeklik teknolojileri gibi gelişmelerle özdeşleşen "Dördüncü Sanayi Devrimi" adı verilen dönemin ve iklim krizi meselelerinin içine doğmuş olmaları verilebilir. Z kuşağı, dijital teknolojilerin gelişimi sırasında doğmuş olduğundan dijitalleşme bu kuşağın ayrılmaz bir parçası. Nestpick tarafından yapılan tanımlamada bu kuşağın aynı zamanda güvenlik, çeşitlilik ve otonomi gibi kavramlara daha çok değer verdiği varsayılıyor.

Nestpick, Z kuşağının özellikleri ve ihtiyaçları göz önüne alındığında bu kuşağın üyelerinin yaşaması için en elverişli olan şehirleri sıralamış. Söz konusu endekste iş ve eğitim olanaklarının mevcutluğu ve X ve Y kuşaklarının ihtiyaçlarına cevap verebilen şehirlere de yer verilmiş. Dijitalleşme devlet işlerinin dijital platformlar üzerinden gerçekleşebilmesi, bağlanabilirlik ve internet bankacılığı gibi kriterler üzerinden ölçülmüş. Z kuşağına uygun şehirler sıralanırken bu şehirlerin sosyal eşitlik, iklim duyarlılığı ve çeşitlilik gibi kavramlara hangi ölçüde öncelik verdiği de göz önüne alınmış. E-oyun ve konserler gibi olanaklar da endeks puanlamasına dahil edilmiş. Bunun yanı sıra, yapay zeka endüstrisi, sosyal girişimcilik ve fiyatların uygunluğu da kriterler arasında.

Endekste toplam 110 şehir ve 22 kriter yer alıyor. Endekse Türkiye’den yalnızca İstanbul dahil edilmiş. Şehirler söz konusu kriterlere göre 1 ve 100 arasında puanlanıp toplam bir skor hesaplanıyor. Herhangi bir kriterde 100 puan almak ise şehrin bu konuda mükemmel olduğuna değil, endeksteki diğer şehirler arasında en iyi duruma sahip olduğuna işaret ediyor. Kriterler konularına göre şu şekilde:

Yapılan araştırmaya göre Z kuşağı için en uygun 5 şehir Londra (Birleşik Krallık), Stockholm (İsveç), Los Angeles (ABD), Toronto (Kanada) ve New York (ABD).

Z kuşağının dijital ihtiyaçlarına hazır olan ilk 5 şehir ise: Seul (Güney Kore), Londra (Birleşik Krallık), Boston (ABD), Stockholm (İsveç), Los Angeles (ABD).

Toplam puanlar incelendiğinde Z kuşağı için en uygun ilk 20 ve en düşük puanı alan son 10 ülkenin puanları şu şekilde:

Birinci sırada yer alan Londra ortak çalışma alanları, sosyal girişimcilik ve konser kategorilerinde tam puan almış. Aynı zamanda devlet işlerinin dijitalleşmesi, eğitim ve protesto hakkı kategorilerinde de Londra’nın puanı 97’nin üzerinde. Londra’nın en düşük puan aldığı kategoriler ise dijitalleşmiş sosyal alışkanlıklar ve e-spor.

İkinci sırada yer alan Stockholm, internet bankacılığı, çevre hareketleri ve protesto hakkı kategorilerinden tam puan alırken, sağlık sistemine ulaşım ve bağlanabilirlik/5G kategorilerinden 97’nin üzerinde puan almış.

Z kuşağının ihtiyaçlarına ve yaşam biçimine uygunluk açısından en düşük sıralamalarda yer alan 5 şehir ise: Yeni Delhi (Hindistan), Cakarta (Endonezya), Maskat (Umman), Kazablanka (Fas) ve Lagos (Nijerya). İstanbul ise bu sıralamada 104. sırada.

Cinsiyet eşitliği kategorisinde en yüksek puan alan şehirler şu şekilde:

Cinsiyet eşitliği alanında en yüksek puan ilk 10 şehir arasında Norveç’ten 2 ve Yeni Zelanda’dan 2, İsveç’ten 3 şehir yer alıyor. Listenin ilk 20’yi kapsayan devamında ise Almanya ve Fransa’dan şehirler bulunmakta. Cinsiyet eşitliği konusunda en düşük puanı alan 5 şehir ise İstanbul (Türkiye), Manama (Bahreyn), Lagos (Nijerya), Kazablanka (Fas) ve Maskat (Umman).

Protesto hakları kategorisinde bazı sıralamalar şu şekilde:

Protesto hakları kategorisinde tam puan alan 13 şehir mevcut. En düşük puanı alan şehirler ise Şangay ve Pekin (Çin), İstanbul, Dubai (BAE), St. Petersburg ve Moskova (Rusya). Yapay zeka endüstrisinin en gelişmiş ilk 5 şehir: San Francisco (ABD), Londra (Birleşik Krallık), New York (ABD), Tel Aviv (İsrail), Paris (Fransa). Devlet işlerinin dijitalleşmesi açısından en yüksek puanı alan şehirler ise: Kopenhag (Danimarka) ve Avustralya’da Brisbane, Melbourne, Perth ve Sidney şehirleri.

Endekste Türkiye’den dahil edilen tek şehir olan İstanbul, toplam sıralama açısından 110 şehir içinde 104. sırada yer alıyor. İstanbul’un bazı kategorilerde sıralamaları ve puanlarını inceleyelim:

İstanbul’un en düşük puan aldığı ve sıralama açısından en sonlarda yer aldığı kategori protesto hakkı. Bu alanda İstanbul, 110 şehir içinde 108. sırada. Bu alanda tam puan alan 13 şehir mevcut.

Cinsiyet eşitliği kategorisinde İstanbul, 110 şehir içinde 107. sırada yer alıyor. Bu alanda ilk üç sırada İsveç’in Stokholm, Göteburg ve Malmö şehirleri yer alıyor.

Devletin internet kullanıcılarının gizlilik ve güvenliğini korumasına yönelik yapılan online ortamda gizlilik/güvenlik kategorisinin verisi şehir bazında değil ulusal veri kullanılarak yapılmış. Kriterler arasında VPN yasaklamaları ve kullanıcıların kişisel bilgilerinin güvenliği de yer alıyor. Bu kategoride Türkiye, 92. sırada.

İstanbul, yabancıların yerli nüfusa oranı açısından da sonlarda, 102. sırada yer alıyor. Bu alanda birinci olan şehir ise Dubai (BAE) ve Manama (Bahreyn).

LGBTI+ eşitliği alanında İstanbul, 110 ülke arasında 102. olmuş. LGBTI+ hakları ve eşitliği bakımından tam puan alan şehir ise Madrid (İspanya).

İstanbul’un listenin en üst sıralarında yer aldığı kategori fiyatların uygunluğu. Bu kategori, bir aylık yaşam masraflarının sıralanmasıyla oluşturulmuş. Bu alanda İstanbul, 110 ülke arasında 8. olmuş durumda. En sonda ise en pahalı kent olarak Zürih (İsviçre) yer alıyor.

İstanbul yapay zeka endüstrisi alanında 43., eğitim alanında ise 58. sırada yer alıyor. Eğitim kategorisindeki ilk 3 şehir ise Boston (ABD), Londra (Birleşik Krallık) ve Los Angeles (ABD).