Çocuk Felci Guillain-Barré Sendromu Olarak Yeniden Adlandırıldı mı?

Aynı iddia Türkiye’de ve dünya genelinde sosyal medya kullanıcıları tarafından paylaşılıyor. 

Çocuk felcinin adının değiştirildiğine dair iddialar, çocuk felci vakalarının artmasıyla Covid-19 aşısı arasında bağlantı kurarak, “bunun üzerinin örtülmesi adına bu yan etkinin adının “ ‘Guillain-Barré Sendromu’ olarak değiştirildiğini” savunuyorlar. Türkiye’de ve dünya genelinde yayılmakta olan bu iddiaların birçoğunda bu imaya rastlamak mümkün. Dünya genelinde büyük oranda azalmış olan çocuk felci vakalarının son yıllarda artış göstermesinin en büyük sebebi çeşitli grupların çocuk felci aşısı olmaması olarak belirtiliyor. 

Çocuk felci vakalarının artışı ve Covid-19 aşıları arasında bilimsel olarak kanıtlanmış hiçbir bağlantı bulunmamakla birlikte, Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi’nin (ECDC) konuyla ilgili bir raporunda şu ifadeler yer alıyor: “Avrupa ülkelerinde aşılanmamış veya eksik aşılanmış nüfus grupları olduğu ve çocuk felci küresel olarak eradike edilmediği sürece, virüsün Avrupa'da yeniden ortaya çıkma riski devam etmektedir.”

Sosyal medyada çocuk felcinin adının Guillain-Barré sendromu olarak değiştirildiğine yönelik iddialarda ise bir Google araması sonucunda çıkan pdf dosyasından alıntılar yer alıyor. Ancak söz konusu pdf dosyası, 2015 Sosyal Hizmetler Mevzuatı Değişikliği (No Jab, No Pay) Yasası ile ilgili olarak Avustralya Parlamentosu'na bir vatandaş tarafından gönderilen bir mektubu içeriyor. İmzalanmamış olan mektubun içeriği Avustralya Parlamentosu'nun duruşunu temsil etmemekle beraber, bilimsel bir kanıt niteliğinde de değil. 

Guillan-Barré semptomları en tipik olarak viral veya bakteriyel bir enfeksiyonu takiben günler veya haftalar içinde görülüyor ve sinirlere saldırıya yol açan bir bağışıklık sistemi reaksiyonundan kaynaklandığı düşünülür. Sendrom genellikle geçici olmakla beraber tipik olarak yaklaşık sekiz hafta sürüyor. Türk Nöroloji Derneği Guillain-Barré Sendromu’nu şu şekilde tanımlıyor: “Guillain-Barré Sendromu (GBS) periferik sinir sisteminin akut başlangıçlı, bağışıklık bozukluğuna bağlı olarak ortaya çıkan gevşek felç hastalığıdır.”. Bilgiler arasında hastaların %10-15’inde kalıcı bulgular olabileceği belirtilirken, hastalığın sebepleri arasında çocuk felci virüsüne enfekte olmuş olmak ya da Covid-19 aşıları yer almıyor. 

Reuters Fact Check ekibinin görüştüğü uzmanların büyük çoğunluğu, çocuk felci virüsünün (poliovirus) GBS’ye yol açmadığını belirtirken; bazı uzmanlar bunun çok nadir görüldüğünü söylemiş. Ancak çocuk felcinin adının Guillain-Barré Sendromu (GBS) olarak değiştirildiğine yönelik hiçbir kanıt yok ve uzmanlar bu iki hastalığın farklılıklarına da dikkat çekiyor. 

Reuters’ın görüştüğü London School of Hygiene and Tropical Medicine'den Epidemiyolog Dr Kathleen O'Reilly, çocuk felci ve GBS hastalıklarını birbirinin yerine ya da eş anlamlı olarak kullanmanın tıbbi anlamda tamamen yanlış olduğunu da belirtiyor. 

Benzer bir iddia daha önce Reuters tarafından incelenmiş. 

Bir Twitter hesabı tarafından yapılan paylaşımda çocuk felcinin Guillain-Barré Sendromu olarak yeniden adlandırıldığı iddia edilmişti. Ancak hiçbir güvenilir kaynakta bu iddiayı doğrulayacak bilimsel bir kanıt bulunmuyor ve tıp yetkilileri bu iki hastalığın farklılıklarına da dikkat çekiyor. İddialarda paylaşılan pdf dosyası ise 2015 Sosyal Hizmetler Mevzuatı Değişikliği (No Jab, No Pay) Yasası ile ilgili olarak Avustralya Parlamentosu'na bir vatandaş tarafından gönderilen bir mektubu içeriyor. İmzalanmamış olan mektubun içeriği Avustralya Parlamentosu'nun duruşunu temsil etmemekle beraber, bilimsel bir kanıt niteliğinde de değil.  Uzmanlar, çocuk felci ve GBS hastalıklarını birbirinin yerine ya da eş anlamlı olarak kullanmanın tıbbi anlamda tamamen yanlış olduğunu da vurguluyor.