1956 Tarihli Bir Video Covid-19 Salgınını Öngördü mü?

Videonun benzer iddialarla dünya genelinde sosyal medya üzerinden yayıldığı ve çeşitli zamanlarda viral olduğu görülüyor. 

Sosyal medyada 1956'da çekildiği iddia edilen bir video, gelecekteki Covid-19 salgını hakkında “uyarı belirten” siyah beyaz bir yazı ile paylaşılıyor. Benzer paylaşımların büyük çoğunluğunda pandeminin planlanmış olduğu komplo teorisine işaret eden #plandemi etiketleri de yer alıyor. Eski bir kamu duyurusunu (PSA) andıran video, “29 Şubat 1956” tarihini belirten ve “Geleceğin Vebasından Kaçınmak” yazan bir metinle başlıyor. Videoda şu ifadeler de geçiyor: "Uzmanlar 2020 yılına kadar Asya'da bir yerden dünyanın geri kalanına yayılan yeni bir virüsün yükseleceğini tahmin ediyor." Video ilk olarak 29 Şubat 2020 tarihinde RamsesThePigeon isimli bir YouTube kanalından yayınlanmış ve 4 dakika uzunluğunda. Videonun sadece YouTube’da 200 binin üzerinde izlenmeye ulaştığı görülüyor. 

Videonun birden çok kez dünya genelinde viral olması üzerine, videoyu yayınlayan kullanıcı çeşitli platformlar üzerinden videonun satir içerikli olarak kendisi tarafından yapıldığını belirtmiş. 6 Ekim 2020 tarihinde aynı kullanıcı ismiyle Reddit’te yapılan paylaşımda şu ifadeler kullanılıyor: 

“Bu hicivli parçayı, COVID-19'un gerçek bir tehdit olarak tanınmaya başlamasından kısa bir süre sonra oluşturdum. Takip eden aylarda, epeyce farklı kişi, çeşitli sosyal medya sitelerinde videonun eksik versiyonlarını kırpıp keserek paylaştı. Daha da kötüsü, bu bireylerin çoğu, pandeminin kasıtlı olarak tasarlandığına dair “kanıt” sunduklarında ısrar etti. Orijinal yüklememin 60.000 görüntülemeyi zar zor geçtiği göz önüne alındığında, Belçika, Fransa ve Hollanda'dan teyitçiler bana ulaşmaya başlayana kadar bunun tamamen farkında değildim. Takip eden günlerde, "yanlış bilginin" ne kadar yayıldığını öğrendim.”

RamsesThePigeon isimli kullanıcı kendisini Associated Press'e Max Patrick Schlienger olarak tanıtmış ve videoyu satir amacıyla kendisinin hazırladığını, videodaki seslendirmenin de kendisine ait olduğunu doğrulamış. Schlienger, aynı zamanda videonun pandeminin ilk başladığı zamanlarda güçlenen bilim karşıtı, yanlış bilgi yanlısı bakış açıları hakkında hicivli bir yorum yapmayı amaçladığını da belirtmiş.

2020’de yayınladığı videonun bir kez daha viral olduğunu gören Schlienger, sosyal medyadaki adıyla ise RamsesThePigeon, 21 Ağustos 2022’de bu sefer Twitter hesabından da söz konusu videonun hiciv içerikli hazırlandığını belirtmiş. Paylaşımda şu ifade dikkat çekiyor:

“Video, şu anda (plandemi ile ilgili) desteklemek için kullandıkları bakış açılarını hicvetmek için tasarlandı. Yanlış bilgi satıcıları, şakaların can alıcı noktalarının hepsini kesmişler”

Kullanıcı aynı zamanda paylaşımının yanlış bilgi yayma amacıyla kullanılmasını engellemek amacıyla videonun orijinalini ve söz konusu iddiaları çürüten doğruluk kontrolü yazılarını da paylaşmış. 

İddia daha önce Reuters, Snopes, PolitiFact ve AP tarafından da incelenmiş. 

Bir Twitter hesabından yapılan paylaşımda yer alan videonun, 1956 tarihli olduğu ve Covid-19 salgınını öngördüğü iddia edilmişti. Ancak söz konusu video, 2020 tarihinde bilim karşıtı, yanlış bilgi yanlısı bakış açıları hakkında hicivli bir yorum yapmak isteyen bir kullanıcı tarafından hazırlanmış. Çeşitli dönemlerde viral olan videoyu hazırlayan kullanıcı, çeşitli platformlardan videonun 1950’lerden olmadığını ve kendisi tarafından satir amaçlı hazırlandığını doğrulamış.