Türkiye: Güvenilmeyen Ortak

ABD ve Avrupa ülkeleri arasında işbirliğini geliştirmek ve ortak çıkarların teşvik edilmesi amacıyla kurulmuş tarafsız bir kuruluş olan German Marshall Fund of the United States (GMF) 7 Haziran 2021 tarihinde “Transatlantic Trends” başlıklı anket raporunu yayınladı. 11 farklı NATO ülkesinde 18 yaş üzerinde, çeşitli yaş gruplarındaki 1000 kişiye çeşitli sorularla çevrimiçi olarak yapılan bu ankette çarpıcı sonuçlar ortaya çıktı.

Kanada, Almanya, İsveç, Hollanda, Fransa, İspanya, İtalya, ABD, Birleşik Krallık, Polonya ve Türkiye’de katılımcılara sorulan önemli sorulardan bazıları ise şu şekilde:

- Hangi güç dünyada daha etkili? - Avrupa’da hangi ülke daha etkili? - Hangi ülke daha güvenilir bir ortaktır? - Ülkenizdeki demokrasi durumunu nasıl algılıyorsunuz?- Ülkenizin dış politikası hakkında ne kadar bilgili olduğunuzu düşünüyorsunuz? - Ülkenizin önümüzdeki yıllarda ele alması gereken en önemli güvenlik sorunu nedir? - NATO ülkenizin güvenliğinde ne kadar önemlidir? - Ülkenizde en önemli 3 ekonomik öncelik hangisi olmalıdır?

Bunların dışında raporda ülkelerdeki katılımcılara sorulan birçok soru ve birçok konu başlığında ülke karşılaştırmaları da mevcut.

Ülkelerdeki anket katılımcılarının görüşlerine göre dünyada en etkili güç Amerika Birleşik Devletleri. ABD’nin ardından da en önemli güç olarak Çin, Avrupa Birliği ve Rusya geliyor. Rapora göre ABD açık ara en etkili güç olarak görülse de Avrupalıların üçte biri ile yarısına yakını artık ABD’nin önde gelen küresel güç olduğunu düşünmüyor. Ayrıca anket yapılan çoğu ülkede 18-24 yaş arasındaki gençler diğer yaş gruplarına göre ABD’yi daha az etkili görüyor. Türkiye’deki katılımcıların %63’ü ABD’yi, %17’si Çin’i, %14,ü AB’yi, %6’sı ise Rusya’yı küresel güç olarak görüyor.

Avrupalı katılımcılar tarafından ezici bir çoğunlukla (%60) Avrupa’daki en etkili ülke Almanya olarak görülüyor. Almanya’yı %19 ile Birleşik Krallık ve %7 ile Fransa takip ediyor. İspanyolların %11’i, İtalyanların %79’u, Fransızların da %72’si Almanya’yı Avrupa’nın en etkili ülkesi olarak görürken, ABD ve Kanada’daki katılımcıların çoğunluğu Avrupa’nın en etkili ülkesinin Birleşik Krallık olduğunu düşünüyor. Türkiye’de ise katılımcıların %45’i Almanya’nın %25’i Birleşik Krallık’ın, %14’ü de Türkiye’nin Avrupa’nın en etkili ülkesi olduğunu düşünüyor.

Ülkelerdeki katılımcıların ortalama %75’i Kanada’yı en güvenilir ülke olarak görüyor. Kanada’yı, Almanya ve İsveç ortalama %70’in üzerindeki oranlarla takip etti. Türkiye ise bu ülkeler içerisinde en az güvenilen ülke olarak algılanıyor. Türkiye’deki katılımcılar açısından da bu güvensizliğin karşılıklı olduğu görülüyor. Türkiye’deki katılımcılar, Polonya haricindeki diğer ülkelere de en az güvenenler. Bunun yanında en etkili güç olarak görülen ABD’yi ortak olarak en güvenilen gören ülkeler Polonya, İtalya ve Kanada.

Burada Türkiye için önemli bir çıkarım da hem Türkiye’nin diğer katılımcılara göre en az güvenilen ortak olduğu hem de Türkiye’deki katılımcıların diğer ülkelere güvenme oranının o ülkelerin aldığı en düşük güven oranları olması.

Anketin yapıldığı ülkelerde katılımcılar çoğunlukla ülkelerindeki demokrasinin bir şekilde iyi olduğuna inanıyor. Harika, iyi, kötü ve tehlikede gibi seçeneklerin olduğu ülkenizdeki demokrasinin durumunu nasıl görüyorsunuz sorusunda İsveç, Kanada ve Birleşik Krallık’taki katılımcıların %70’inden fazlası demokrasilerinin iyi ve harika olduğu kanaatinde. İtalya, Polonya ve Türkiye’de katılımcıların % 60’tan fazlası ülkelerindeki demokratik işleyişi kötü veya tehlikede olarak görüyor. Türkiye’deki katılımcılarının %39’u demokratik işleyişin tehlikede olduğunu düşünürken bu oran 11 ülke arasında en yüksek oran.

Ülkelerdeki anket katılımcılarına sorulan “Ülkenizin dış politikası hakkında ne kadar bilgili olduğunuzu düşünüyorsunuz?” sorusundaki cevap seçenekleri çok iyi bilgili, biraz bilgili, çok bilgili değil ve hiç bilgili değil idi. Bu sorulara verilen yanıtlara göre ülkesinin dış politikaları hakkında en bilgili olduğunu düşünen Türkiye’deki katılımcılar. Türkiye’nin ardından da Polonya ve İspanya geliyor. İtalya, Fransa ve Hollanda’daki katılımcılar ise bilgili olmadığını düşünenler. Özellikle Türkiye ve ABD’de %14 ve %18’lik kesim çok bilgili olduğunu belirtiyor. Bunların dışında raporda Fransa’nın bu konuda altı çizilmiş ve şu sonuçlara yer verilmiş: “Fransa'nın yurtdışındaki diplomatik ve askeri angajmanına rağmen, Fransa’daki anket katılımcılarının yarısından fazlası, yaş grupları arasında farklılık olmaksızın, kendilerini Fransız dış politikası hakkında bilgisiz olarak tanımlıyor.”

Türkiye’deki anket katılımcıları en önemli güvenlik sorunları olarak pandemi, terör ve göçmenliği görüyor. Pandemiyi en fazla güvenlik sorunu olarak belirten katılımcılar Polonya ve İspanya olurken, terörü Fransa ve Türkiye’deki katılımcılar, göçmenliği ise İsveç, Hollanda ve İspanya’daki katılımcılar en önemli güvenlik sorunu olarak gördüklerini ifade etmiş.

Anket katılımcılarının %86’sı NATO’nun ne olduğunu bildiğini belirtirken %41’i NATO’nun güvenlik açısında önemli, %26’sı ise çok önemli olduğunu vurgulamış. %18’lik kısım ise kuruluşu önemsiz veya çok önemsiz olarak görüyor. Ülkelere göre bakıldığında ise NATO’nun ülke güvenliği için en fazla önemli olduğunu düşünen katılımcılar Polonya, Birleşik Krallık, Hollanda ve Türkiye. Fransa, İsveç ve İspanya’daki katılımcılar ise NATO’nun güvenlik için önemli olmadığını düşünüyor.

Ankette katılımcılara ülkelerinde ekonomik olarak hangi konuların önceliklendirilmesi gerektiği de soruldu. Türkiye’deki katılımcılar işsizliğin düşürülmesi, sefaletin düşürülmesi ve vergi indirimlerini devlet tarafından önceliklendirilmesi gereken en önemli ekonomik başlıklar olarak gördüler. Bunun yanında sefaletin azaltılması, ABD, Kanada, Almanya, İtalya, İspanya ve Birleşik Krallık’taki katılımcılar tarafından öncelikli en önemli başlık olarak gösterilmiş.