COVID-19 Salgını Ekonomik Hedefleri Olumsuz Etkiledi

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, 29 Eylül 2020 tarihinde üç yıllık Yeni Ekonomi Programı (YEP)’i açıkladı. Albayrak yaptığı açıklamada, Mart 2020’den itibaren Türkiye’de etkili olmaya başlayan COVID-19’un Türkiye’nin makroekonomik göstergelerine yaptığı etkiyi yanı sıra yapılan yatırımları ve ekonomik hedefleri kamuoyuyla paylaştı. Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak 2018’den bu yana eylül ayında Yeni Ekonomi Programı açıklayarak ekonomik hedefleri kamuoyuyla paylaşıyor. Peki ülke ekonomisinin gelecek yıllardaki hedefleri 2018’den bu yana nasıl değişti?

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak 2018 yılındaki ekonomik programındaki Türkiye’nin GSYH büyüme oranı hedeflerini 2018 yıl sonunda %3,8, 2019 yıl sonunda %2,3, 2020 yıl sonunda %3,5 ve 2021 yıl sonunda ise %5 olarak açıklamıştı. 2018 yıl sonunda büyüme ilk önce %2,8 olarak açıklandı ardından ise %3 olarak güncellenmişti. 2018 yılında %2,3 olan 2019 yıl sonu büyüme hedefini ise TÜİK %0,9 olarak açıkladı.

2019 yılında açıklanan GSYH hedeflerine bakıldığında da 2019 sonunda %0,5 olacağı öngörülen milli gelir büyümesinin %0,9 olarak açıklandığı görülüyor. 2020 yıl sonu hedefi ise %5’ti. Bu hedefe de COVID-19 sebebiyle yaşanan olumsuz seyir ve krizden ötürü ulaşılamayacağını belirten Albayrak 2020 hedefleri dahilinde 2020 yıl sonu hedefinin %0,3 olduğunu da ifade etti. 2019 yılında %5 olan 2021 yıl sonu büyüme hedefi de 2020 yılında %5,8 olarak revize edilmiş fakat bakan Albayrak, COVID-19 etkisinin devam edebileceği senaryolarıyla beraber bunu %3,7 de olabileceğini de konuşmasında belirtti.

2018 yılında açıklanan YEP programında 2018 yıl sonu enflasyon hedefi %20,8’di. Yıl sonunda bu oran %20,3 olarak açıklanmıştı. 2018 hedeflerinde 2019 yıl sonu hedefi ise %15,9 olarak açıklanmış ancak %11,8 olarak gerçekleşmişti. 2018 YEP programında 2020 ve 2021 yıl sonuna dair enflasyon hedefleri ise %9,8 ve %6 idi. YEP 2020’de ise bu hedefler %10,5 ve %8 olarak revize edildi. Ayrıca YEP 2020’de 11. Kalkınma Planı’nda %5 olan 2023 enflasyon oranı hedefi de %6,9 olarak açıklandı.

2018 yılında bakan Albayrak tarafından kamuoyu ile paylaşılan ekonomi programında işsizlik oranında 2018 yıl sonu hedefi %11,3’tü ve yıl sonunda işsizlik oranı hedeflenenin altında %11 olarak gerçekleşmişti. 2018’de 2019 yıl sonu işsizlik oranı hedefi olarak belirlenen %12,1’lik oran ise %1,6’lık sapmayla %13,7 olarak gerçekleşti. 2019 YEP’te 2019 yıl sonu için belirlenen işsizlik hedefine de (%12,9) ulaşılamadı. Ayrıca geçtiğimiz 2 yıldaki ekonomik programlarda 2020 yıl sonuna dair işsizlik oranı hedefleri de tutmamış durumda. Haziran itibarıyla işsizlik oranı %13,4 ve 2020 programında yıl sonu hedefi de %13,8.

Türkiye’de kamuoyu tarafından enflasyon ve TL’nin yabancı para birimlerine karşı değer kaybetmesiyle birlikte en önemli sorunlardan biri olarak gösterilen işsizlik oranında 2021 ve 2022 hedefleri de bu yılki programda olumsuz yönde değişti. 2023 işsizlik oranı hedefi de Kalkınma Planı’nda açıklanan %9,9’luk oranın üstünde, %10,9 seviyesinde.