2023’ün Güvenli Limanı: Altın

Altın yatırımı, tarih boyunca insanların güvenli liman olarak gördüğü, ekonomik dalgalanmalara karşı dayanıklılığıyla popüler olan bir yatırım aracı. Bu değerli metal, dünya çapında yatırımcıların portföylerinde önemli bir yer tutuyor. Gerek bireysel yatırımcılar gerekse büyük finansal kurumlar için altın, hem varlık koruma hem de uzun vadeli yatırım stratejilerinin temel taşlarından biri olarak kabul ediliyor.  

Yüksek enflasyon oranlarının ve kur dalgalanmalarının eksik olmadığı Türkiye’de de altın en çok rağbet edilen yatırım araçlarından biri. Düğün ve özel günlerde hediye olarak tercih edilmesi de bu yatırımın hem kültürel önemini artırıyor hem de altına yönelik talebi her daim canlı tutabiliyor. Özellikle 2022’den bu yana yıllık %80’lere varan enflasyon oranları ve düşük mevduat faizleri de borsa gibi riski görece daha yüksek olan yatırımları tercih etmeyenler için altını güçlü bir seçenek haline getirdi. 2023’te TÜFE ile indirgenmiş yıllık getiri oranı pozitif olan tek yatırım aracı da %9,2 ile altın oldu.

Uluslararası piyasalarda altının değeri 31,1 grama tekabül eden 1 ons saf altın ağırlığı ve USD fiyatı üzerinden belirleniyor. Altının genel fiyat seyrine bakıldığında ise dikkat çeken örüntü ekonomik koşulları etkileyecek risklerin arttığı zaman dilimlerinde altın fiyatının yükselmesi. Savaşlar, terör saldırıları, siyasi krizler, ekonomik belirsizlik, kriz ve yüksek enflasyon beklentileri altının fiyatının artması için uygun koşullar oluşturur. Bunun da en basit açıklaması yatırımcıların bu dönemde riskli varlıklardan kaçınarak altına yönelmesidir. 

Bunun yanında ABD dolarının değeri, Merkez Bankası politikaları ve altın arz-talep dinamiğini etkileyen gelişmeler de altının fiyat seyrine etkide bulunur.

2003 yılı Ocak ayından itibaren altının her ayın birinci gününe ait ons fiyatı verilerine bakıldığında Ocak 2003’te 1 ons altının 368$ olduğu görülüyor. 2003’ten 2008 yılının Şubat ayına kadar altın neredeyse 3 kat artarak 972$ seviyesine yükselmiş. Altın 2008 yılından 2011 yılına 2 kat daha artarak Ağustos ayında 1823$ düzeyine ulaşmış. Eylül 2009’da ise tarihte ilk defa 1000$ seviyesini görmüş. Bu yükselişin temel sebebinin 2008 yılında ABD’de başlayan Mortgage krizine bağlı olarak gelişen küresel ekonomik kriz olduğu söylenebilir. 

Ancak bu seviyede çok kalmayan altın 2011 Eylül ayında 1623$,yıl sonunda ise 1560$ seviyesine gerilediği gözlemleniyor. 2012 yılında dalgalı bir seyir gösteren altın ons fiyatı, Eylül ayından itibaren 2015 yılının sonuna kadar kademeli düşüş göstererek tekrar 1000$ seviyesine kadar gerilemiş. Bu düşüşte küresel piyasalarda güven ortamının tekrar oluşması, devletlerin ve uluslararası örgütlerin politikalar geliştirmesinin etkileri görülüyor. 

2015-2020 yılları arasında yükseliş eğilimi gösteren altın, 2020 yılının Temmuz ayında 1974$’a kadar yükselmiş. Bu seviye, altın fiyatının gördüğü en yüksek değer olmasına karşın altının reel değeri aynı tarihte 762$. 2020 yılındaki ani yükselişin ana sebebi Çin’de başlayıp tüm dünyayı etkileyen COVID-19 pandemisi. 2022 yılının sonbaharında 1600$ seviyelerine kadar düşen altın, 2023’ün sonunda yeni bir rekora koşarak 2062$’a ulaşmış. Bu dönemde pandemi sonrası etkili olan yüksek enflasyon oranlarının önemli bir payı var.

Altın ABD doları bazında son 20 yılda yaklaşık 4,5 katlık bir yükseliş sergilese de bu dönemdeki ABD enflasyonunu dikkate aldığımızda reel artış oranı 2,3 kat seviyelerinde. Bu dönemde NASDAQ endeksi reelde 7,3 kat, S&P 500 endeksi ise 1,9 kat artış göstermişti. 

Ağustos 2011’de tarihin en yüksek reel seviyesini gören altın, sonraki yıllarda düşüş göstererek reel fiyatlarda sabite yakın değerde devam etmiş. 

2020 yılında 2011-2012 seviyelerine yaklaşarak 8 yıllık periyotta enflasyona karşı değerini korumuş. 2020-2022 yıllarında tekrar düşüş eğilimi göstermiş ancak 2023 yılında, bir önceki yıla göre yıllık ortalama 35$ değerlenmiş. 

Geçtiğimiz yıl da enflasyona karşı değerini koruyarak değer kazanan altının önümüzdeki dönemdeki seyri başta yatırımcılar olmak üzere merak konusu olmaya devam ediyor.