Türkiye’nin Aldığı Çin Menşeili Sinovac Aşısının Çin’de Kullanımı Yasal Değil mi?

Bir Instagram sayfası tarafından 5 Ocak 2021 tarihinde yapılan paylaşımda Türkiye’nin de satın aldığı Çin menşeili Sinovac aşısının Çin’de kullanımının yasal olmadığı iddia edildi.

Paylaşımda geçen metin şu şekilde:

İddia daha önce Teyit tarafından da incelenmiş.

26 Kasım 2020 tarihinde Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın Çin’den 50 milyon doz aşı alınacağını duyurduğundan beri tartışmalar sürüyor. Aşılar birkaç gün gecikmeyle olsa da 30 Aralık itibariyle Ankara’ya ulaştı. 14 günlük test ve güvenlik prosedürlerinin tamamlanmasından sonra eğer başarılı bulunursa aşılamaya başlanacağı duyuruldu.

Aşılarımızı getiren uçak Esenboğa Havalimanımıza ulaştı. 14 gün sürecek testleri hemen Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumumuzda başlayacak. Testleri biter bitmez ise aşılama programımız Halk Sağlığı GM koordinasyonunda gerçekleşecek. Birlikte başaracağız.

CoronaVac aşısı şu anlık Dünya Sağlık Örgütü veya tanınır uluslararası kuruluşlardan kesin bir onay almış değil. Fakat uzmanlar aşının işe yaradığını ve uygulanmasını tavsiye ediyor. Aynı şekilde Sağlık Bakanı Fahrettin Koca da Türkiye’de yapılan çalışmalarda aşının koruyuculuk oranının %91,25 olduğunu açıklamıştı. Fahrettin Koca ayrıca aşının ucuz olduğu için değil, inaktif aşı yönteminin en güvenli yöntem olduğu için Çin’den tedarik edildiğini ifade etmişti.

Henüz Faz 3 çalışmalarını tamamlamayan ve Çin tarafından başarı onayı resmi bir şekilde açıklanmasa da, aşı şimdiden Çin’de 1 milyon kişiye uygulandı. Yani, aşı acil durumlar için farklı ülkelerde kullanılıyor.

İlk olarak Birleşik Krallık’ın acil durumlarda kullanımı onayladığı Pfizer/BioNTecH aşısı, 1 Ocak 2021’de Dünya Sağlık Örgütü tarafından da onay almıştı. Böylece ABD-Alman şirketleri ortaklığıyla üretilen ve mRNA teknolojisiyle geliştirilen Pfizer/BioNTecH aşısı hem DSÖ hem ABD, Kanada, AB Komisyonu ve Avrupa İlaç Ajansı gibi kurumlar tarafından onaylanan ilk aşı oldu.

Moderna aşısı ise, ABD ve farklı ülkeler tarafından kabul edilen başka bir aşı. Aynı şekilde AB Komisyonu da Moderna ile 80 milyon doz aşı alımı konusunda anlaşma imzaladığını açıklamıştı. Fakat 4 Ocak 2021 tarihinde Avrupa İlaç Ajansı’ndan Moderna aşısına onay çıkmadı. Başvurunun tekrar gözden geçirileceği belirtildi.

Son olarak ise, Oxford-AstraZeneca aşısı Birleşik Krallık tarafından onaylandı ve uygulanmaya başladı. Gerek Moderna aşısı gerek Oxford aşısının başarı oranları göreceli bir şekilde yüksek ve birçok ülkede şimdiden kullanılıyor.

27 Kasım 2020 tarihinde A Haber’e konuşan Başkonsolos Wei, Çin’deki son durumu bildirmek adına canlı yayına bağlandı. Başkonsolos Wei, konuşmasında 26 Kasım’da Çin’de toplam 5 vaka belirlendiği ve 26 Kasım’a kadar Çin’in içindeki toplam mevcut vaka sayısı 303 olduğunu aktardı. Aynı şekilde Wei, dünyadaki hiçbir aşının faz 3 çalışmalarını bitirmediğini ve şu anlık ağır bir yan etki görülmediğini, her şeyin çok iyi olduğunu da ekledi.

Videonun 5:30’uncu dakikasından itibaren Başkonsolos Wei, “Faz 3 çalışmalarında aşının kullanılmasına yasal bir şekilde izin verilmedi, Çin’de de kullanımı yoktur” dedi fakat ardından aşının “acil durumlarda kullanımına izni verildi” açıklamasını yaptı. Başkonsolos Wei, “Faz 3 hala deneme sürecinde olsa bile aşının kullanılmasının yararlı oluyor, yani biz bu aşıyı acil durumlarda kullanıma sunduk. Böylece bu yasa tarafından verilen bir izin oldu” ifadelerini kullandı.

Başkonsolos Wei, katıldığı programda Türkçe hakimiyeti konusunda bir sorun yaşamış. Wei, Çin’de aşının kullanımına onay verildiği açıkça belirtiyor ve “aşı yasal değil” derken aşının acil durumlar için onaylandığından bahsediyor. Diğer aşılar da (BioNTecH, Moderna, AstraZeneca) sadece acil kullanım onayı almış durumda. Çin hükümeti de 23 Ağustos 2020 tarihinde aşının acil durumlar için onay aldığını belirtmişti.

27 Kasım 2020 tarihinde A Haber tarafından gerçekleştirilen canlı yayın sonrası bir tepki olmasa da Millî Gazete adlı haber sitesinin yaklaşık 1 ay sonra (30 Aralık 2020 tarihinde) haberi bağlamdan kopararak paylaşmış.

Bağlamından koparılan bu haber, Twitter ve Facebook gibi sosyal medya kanallarında da paylaşılmış.

Yaşanan bu karışıklıktan sonra yanlış anlaşılmanın giderilmesi için Çin İstanbul Başkonsolosluğu ’da duruma resmi Twitter hesabı üzerinden açıklama getirdi.

Bir yalan haber daha.Başkonsolosumuz hiçbir zamanda Çin'de aşının yasak olduğunu söylememişti.Gerçek: Temmuz ayından itibaren Çin'de aşının acil kullanımı başlatılmış durumda, Aralık ayında Çin'de farklı eyaletlerde aşının toplumdaki uygulanması da başlatılmıştır. https://t.co/4OpBluqfpY

İddia YANLIŞ.

Yapılan paylaşımda, Coronavac aşısının Çin’de kullanımının yasal olmadığı iddia edilmişti. Instagram sayfası, 27 Kasım 2020 tarihindeki A Haber canlı yayınına katılan Çin İstanbul Başkonsolosu Wei’nin söylediklerinin sadece belli bir kısmını alarak paylaşmış. Videonun devamında açık bir şekilde aşıların Çin’de de kullanıldığı belirtiliyor. Ayrıca, diğer haber kaynakları ve hükümet açıklamaları da Çin aşılarının 23 Ağustos 2020 tarihinden bu yana Çin’de uygulandığını gösteriyor. Söz konusu iddia, videonun bir kısmı alındığı için yanlış yönlendiriyor.