Fotoğraf Çin-Tibet Sınırında 150 Yılda Tekrar Eden Bir Dolunayı mı Gösteriyor?

→ Fotoğraf  görsel manipülasyon araçları kullanılarak değiştirilmiş. Fotoğrafın orjinal versiyonunda dolunay bulunmuyor. 

→ Fotoğraf Çin-Tibet sınırında değil İsviçre Alpleri’nde çekilmiş.

Sosyal medya platformlarında güneş tutulması ve mavi ay gibi gök olayları hakkında yanlış bilgiler genellikle saman alevi gibi yayılan söylentileri başlatır. Yanıltıcı görseller, üzerinde oynanmış görüntüler ve sansasyonel iddialar kısa sürede yayılarak söz konusu gök olayıyla ilgili mitleri ve yanlış kanıları geniş kitlelere taşıyor. Bazı paylaşımlar komplovari açıklamalarla bir şekilde bu olaylara bağlı ortaya çıkacak felaketleri öne çıkarırken bazı paylaşımlar da söz konusu gök olaylarını abartılı şekilde tasvir eden manipüle edilmiş görüntülerle kafa karışıklığına katkıda bulunuyor. Söz konusu iddia da 150 yılda gerçekleşen bir dolunayı gösterdiği iddiasıyla Facebook ve X platformunda yayılmış. 

Paylaşılan fotoğraftaki Ay’ın büyüklüğü ve dağın ardında kalması fotoğraf ile oynanmış olabileceği şüphesini beraberinde getiriyor. Tersten görsel aratma yöntemiyle fotoğrafı araştırdığımızda ise fotoğrafın orjinal haline  ulaşmak mümkün. Yüksek çözünürlüklü versiyonlarının bilgisayarlarda duvar kağıdı olarak kullanıldığı görsel İsviçre Alpleri’nde bir manzarayı gösteriyor. Yani, fotoğrafın orjinalinde büyük bir dolunay yok ve fotoğraf Çin-Tibet sınırında çekilmiş değil. 

Dolunay, Dünya doğrudan Güneş ile Ay arasında konumlandığında ve Ay güneş ışığı ile tamamen aydınlandığında meydana gelen bir Ay evresidir. Dünya'nın bakış açısından, Ay'ın Dünya’ya bakan tüm yüzeyi bu evre sırasında parlak ve yuvarlak görünür ve gece gökyüzünde tam bir daire izlenimi yaratır. Dolunay, Ay’ın rutin döngüsü içerisinde genellikle 29,5 günde bir gerçekleşir. Fakat dolunay evresinin gerçekleştiğinde Dünya ve Ay’ın uzaklığı, ay içinde kaçıncı dolunay olduğu ve Ay tutulması olup olmadığı gibi durumlar üzerinden dolunaylar farklı şekilde isimlendirilir. 

Bu dolunay türleri arasından en nadir rastlanılanı “Süper Mavi Kanlı Ay”dır. 31 Ocak 2018’de ABD ve Türkiye’nin de içinde bulunduğu birçok yerde görülebilen Süper Mavi Kanlı Ay bundan önce en son 1982’de görülmüştü. Kuzey Amerika’da ise yaklaşık 150 yıldır bu fenomen gözlemlenmemişti. 

Süper Mavi Kanlı Ay dolunay evresinde üç durumun da gerçekleşmesiyle oluşur:

Süper → Ay, Dünya’ya en yakın konumunda bulunduğundan daha büyük ve parlak görünür.

Mavi → Ay, bir takvim ayı içinde ikinci kez dolunay evresine girer. Bu durum her 2,7 yılda bir gerçekleşir. Mavi sadece verilmiş bir isimdir ve Ay’ın bu durumdaki rengiyle ilgisi yoktur. 

Kanlı → İsmini Ay tutulması sırasında Ay’ın aldığı kırmızımsı renkten alır.

Özetle;  Süper Mavi Kanlı Ay, Ay Dünya’ya yakın konumundayken takvim ayı içinde ikinci bir dolunay olur ve bu durum tam Ay tutulmasına denk geldiği zaman gerçekleşir. Dünya’da bazı yerlerde bu durumun denk gelmesi 150 yılı bulabilirken genel son gözlemlenen Süper Mavi Kanlı Ay 35 yıl sonra gerçekleşmişti.