Kafein Etkisindeki Örümceklerin Ördüğü Ağlarda En Büyük Bozulmanın Gerçekleşiyor mu?

Bir Facebook kullanıcısı tarafından 2 Eylül 2020 tarihinde paylaşılan gönderide kafein etkisinde olan örümceklerin ördüğü ağlarda en büyük bozulma gerçekleştiği iddia edildi.

Paylaşımda NASA tarafından yapılan bir deneyde örümceklerin çeşitli maddeler etkisinde yaptıkları ağlar ile ilgili görseller yer alıyor. Gönderi 2 milyondan fazla görüntülenme ve 500’e yakın paylaşım almış.

Söz konusu iddia Twitter’da 2014 tarihinden beri birçok kez paylaşılmış. Söz konusu görsel ve iddia Google’da aratıldığında da konuyla ilgili benzer haberler karşımıza çıkıyor. İddia aynı zamanda 13 Aralık 2019 tarihinde Poynter tarafından analiz edilmiş.

Kafeinin örümceklerin ağ örme becerileri üstündeki etkisi, özellikle 1948 ve 1995’te yapılan araştırmalarda görülüyor.

1948’de İsviçreli farmakolog Peter N. Witt, çeşitli maddelerin örümceklerin ağlarını nasıl ördükleri üzerinde etkilerini araştırmış. Araştırma sonuçlarında Küçük dozlarda kafeinde (örümcek başına 10 mikrogram), ağlar daha küçüktü; yarıçaplar düzensiz, ancak dairelerin düzenliliği etkilenmemiş durumdaymış. Buna karşın daha yüksek dozlar uygulandığında (örümcek başına 100 mikrogram), ağların şekli daha fazla değişmiş ve ağ tasarımı düzensiz hale gelmiş.

Konuyla ilgili daha kapsamlı bir araştırma ise 1995’te NASA’dan bir araştırma grubu tarafından yapılmış. Bu ekip, Witt'in kafein, benzedrin, marihuana ve kloral hidratın Avrupa bahçe örümcekleri üzerindeki etkisine ilişkin deneylerini tekrarlamış. Bu deneyin sonuçlarını içeren makalede yer alan görseller, iddiadakiyle uyuşuyor.

NASA araştırmacılarının makalesinde, örümcekler üzerinde zehirlilik testlerinin diğer hayvanlar üzerinde yapılanların yerini alabileceği belirtilmiş. Diğer hayvanlar üzerinde yapılan toksiklik testleri daha maliyetli, zaman alıcı ve yasa tarafından günden güne kısıtlanır hale geldiğinden, örümcekler üzerinde bu testlerin yapılmasının alternatif olabileceği vurgulanmış.

İddia DOĞRU.

İsviçreli farmakolog Peter N. Witt’in yaptığı deneylerde amfetamin, meskalin, striknin, LSD ve kafein maddelerinin örümceklerin ağ örme becerilerini etkilediği ve örümcek ağlarında en çok bozulmayı kafeinin yarattığı görülmüş. 1995’te kafein, benzedrin, marihuana ve kloral hidrat maddeleri ile Avrupa bahçe örümceklerini kullanarak Witt’in deneylerini tekrarlayan NASA’daki araştırmacılar da kafein etkisindeki örümceklerin ördükleri ağların, diğer madde etkisindekilere göre daha deforme olduğunu bulmuşlar.