Görsel Yılanların Göçünü mü Gösteriyor?

Çevre & İklim

İlk yayın :

4 Mayıs 2024

Yazar:

Gül Hür

İddia şöyle;

Bir Instagram hesabı tarafından 22 Nisan 2024’te yapılan paylaşımda yer alan görselin Güney Afrika’da dört yılda bir gerçekleşen ve yaklaşık yüz bin yılanın göç ettiği Nil Göçü’nü gösterdiği iddia edildi.

Gönderi, 65 bine yakın beğeni almış.

İddia YANLIŞ

→ Görsel ilk olarak Rus bir kullanıcı tarafından yapay zeka araçları kullanılarak oluşturulduğu iddiası ile paylaşılmış.

→ Yapay zeka görsel tespit araçları üzerinden yapılan taramaya göre görsel %85.1 oranında yapay zeka araçları kullanılarak oluşturulmuş.

→ Yılanlar göçmen değildir ve büyük yılan kümelerine nadir olarak rastlanır. Nil Göçü olarak bilinen bir yılan göç hareketi de yok.

Görsel Manipülasyon Araçlarıyla Oluşturulmuş

Gönderide yer alan görsele dikkatle bakıldığında yılanların dizilişindeki sıradışı intizam, görselin gerçeği yansıtıp yansıtmadığına dair şüphe oluşmasına neden oluyor. Görseldeki çizgilerin doğallıktan uzak olması ve ışık-gölge gibi detaylardaki yapaylık da bu şüpheyi arttırıyor. Gönderinin altına gelen yorumlar okunduğunda da pek çok kullanıcının görselin gerçek olmadığını belirttikleri görülüyor. Paylaşılan görsel, tersine görsel arama yöntemi ile Google Lens üzerinden aratıldığında farklı sosyal medya platformlarında hemen hemen aynı tarihlerde “Nil Göçü” başlığı ile paylaşıldığını görmek mümkün.

Google’da Nil Göçü araması, zaman aralığı belirleyerek yapıldığında ise ilk paylaşımın 20 Nisan 2024 tarihinde bir Facebook kullanıcısı tarafından şu notla paylaşıldığı görülüyor:

Rus bir Al kullanıcısı hayalince yılanları göçü ile ilgili bir görsel tasarlamış. Milyonlarca yılan çölde değil, Nil nehrinde kuyruklarının üstünde, başları dik, yanaşık düzen bir ordu gibi göç ediyor. En önde de dev bir lider var. General Kobra! Çok fantastik. Ama aynı zamanda bir o kadar da travmatik. Çok kişi bu görseli gerçek sanıp, korku ve ürpererek paylaşıyor.

21 Nisan’dan itibaren ise görselin farklı kaynaklar üzerinden yoğun olarak paylaşıldığı görülebilir. Görselin manipülasyon araçları ile oluşturulup oluşturulmadığını kontrol etmek için ise Is It AI? üzerinden yapılan taramada görselin %85.1 oranında yapay zeka (AI) araçları kullanılarak oluşturulduğu anlaşılıyor. Bu sonuç da görselin Facebook üzerinden yapılan ilk paylaşımında yazılan açıklamayı destekliyor:

Yılanlar Göç Eden Hayvanlar Değildir

Britannica ve National Geographics gibi bazı temel kaynaklar kullanılarak yılanlarla ilgili temel bir araştırma yapıldığında pek çok yılan türü için geçerli olan bazı özelliklere rastlamak mümkün. Bunlardan ilki, çoğu yılan türünün belirli bir bölgede yaşaması ve geniş mesafelere göç etmemesidir. Elbette bu kuralın bazı istisnaları mevcut. Bazı türler mevsimsel olarak kısa mesafeler kat edebilir veya nadir durumlarda çevresel faktörler nedeniyle büyük kümeler halinde hareket edebilirler. Nadir görülen göçlerden birisi Amerika Birleşik Devletleri’nde bulunan Shawnee Ulusal Ormanı’nda yılda iki kez gerçekleşen yılan göçüdür. İlkbaharda diğer sürüngenler ve amfibilerle birlikte ormanın kireçtaşı kayalıklarından LaRue Bataklığı'na göç eden yılanlar, sonbaharda ise tersine göç ederler. Bu yol, Yılan Yolu olarak da adlandırılır:

Nadir görülen yılan göçleri ile ilgili yapılan araştırmada ise Nil Göçü adı verilen bir yılan göçüne rastlanmıyor.

Görselde dikkati çeken bir diğer konu ise büyük bir yılan kümesinin göç ediyor olması. Oysa yılanların büyük kümeler halinde yaşayıp hareket etmeleri de nadir görülen bir özellik. Yılanların çoğu yalnız yaşayan canlılardır ve büyük gruplar halinde yaşamazlar. Çoğunlukla yalnız olan varlıklarının %70'ini avlanmaya, avlarını yakalamaya ve sindirmeye odaklanırlar. Çiftleşme ve yumurtlama gibi kısa süreli mevsimsel faaliyetleri vardır. Bu da yılanların hayatlarının çoğunu yalnız geçirdiklerini ve sadece üreme için kısa sürelerle bir araya geldiklerini gösterir. Nadiren de olsa, kuraklık veya sel gibi çevresel faktörler, büyük yılan kümelerinin bir araya gelmesine neden olabilir.

Sonuç olarak;

Görselin Güney Afrika’da dört yılda bir gerçekleşen ve yaklaşık 100 bin yılanın göç ettiği Nil Göçü’nü gösterdiği iddiası yanlış.