Fotoğraf, Biri İlgi Görmüş Diğeri ise İhmal Edilmiş İki Çocuğun Beyin Yapısındaki Farklılığı mı Gösteriyor?

Bilim & Teknoloji

İlk yayın :

25 Haziran 2021

Yazar:

Bir Instagram hesabı tarafından 5 Haziran 2021 tarihinde paylaşımda görselin ilgi görmüş çocuk ile ihmal edilmiş çocukların beyinleri arasında farklılık olduğunu gösterdiği iddia edildi. Paylaşım 15 bine yakın beğeni aldı. Paylaşımda geçen metin şu şekilde:

Sağ taraftaki çocuğun beyninin yeteri kadar gelişmemesi gelecekte hastalıkların da habercisi. Bu çocuğun hafıza sorunu yaşaması çok olası. Öte yandan bu çocuğun bağlanma sorunları ve sosyal olarak izole bir hayat sürmesi oldukça mümkün. Fotoğraflarda da görüldüğü gibi sol taraftaki beyin taraması ailesinin ilgisiyle yetişen ortalama bir çocuk beyni.

Öte yandan sağ tarafta ailesiyle zaman geçirmeyen ve ailesinin ilgisini görmeyen bir çocuğun beyninin taraması var. Bu çocuğun şiddet görmüş olabileceğini de olası. Bu taramalar sonucunda, sağ taraftaki çocuğun beyni yaşıtına göre daha küçük

İddianın Kaynağı Ne?

Görsel arama motorları içerisinde aratıldığında aynı iddianın farklı fotoğraflarla da dile getirildiğini görmek mümkün. İddia ile paylaşılan fotoğrafın kaynağı Bruce Perry’nin 2008’de yayınladığı “Child maltreatment: A neurodevelopmental perspective on the role of trauma and neglect in psychpathology” başlıklı makale.

Bu fotoğrafta üç yaşındaki iki çocuğun beynine yapılmış bilgisayarlı tomografi sonuçları görülüyor. Burada ortalama kafa boyutuna sahip üç yaşındaki sağlıklı bir çocuk beyni ile aşırı ilgisizlik yaşayan üç yaşındaki bir çocuğun beyni kıyaslanmış. İlgisizlik yaşayan çocuğun beyin karıncığı genişlemiş ve beyin zarı küçülmüş.

İhmalkarlık ile Çocuk Beyninin Gelişimi Arasında Bir İlişki Var mı?

Beynin gelişimi ile erken dönem bakım arasındaki ilişkiye dair araştırmalar uzunca bir süredir devam ediyor. Perry'nin çalışması buna dair önemli bulgular sunuyor. İlgisizlik ya da ihmalkarlık genel olarak “gelişme çağının önemli aşamalarında kritik düzenleyici deneyimlerin yokluğu” şeklinde tanımlanıyor. Bu çerçevede, gelişim evresinde kritik deneyimlerin yoksunluğu çocuk istismarının en yıkıcı öğelerinden biri olarak gösteriliyor. İlgisizlik erken gelişim evresinde ne kadar yoğun olursa o kadar yıkıcı olarak görülüyor.

Bu bağlamda, örneğin konuşma, dokunma veya toplumsal etkileşimler ile oldukça az maruz kalmış çocuklarda anormal beyin gelişimi görülüyor. Yine de bu tür anormalliklerin kalıcılığı ile ilgili araştırmalar devam ediyor. Erken dönemde etkileşime oldukça az maruz kalmış çocukların daha ilgili bir ortama yerleştirildiğinde beyinlerinde iyileşme görüldüğüne dair gözlemler de mevcut.

Başka bir bilimsel araştırma ise erken dönem çocuk gelişiminde ilgi ile beynin hipokampüs bölgesinin gelişimi incelenmiş. Elde edilen bulgulara göre sağlıklı bir hipokampüs gelişimi ile erken dönem destekleyici ebeveynliğin arasında doğrudan bir ilişki tespit edilmiş. Harvard Üniversitesi’nin Gelişmekte Olan Çocuk Merkezi’nin sayfasında çocuklara yönelik yetişkinlerin güvenilir veya uygun olmayan cevaplar vermeleri veya hiç cevap vermemeleri nedeniyle gelişmekte olan beyin devrelerinin bozulabileceği ve bunun da çocukların öğrenme, sorun çözme gibi becerilerini etkileyebileceği ifade edilmiş.

İddia DOĞRU

Bir Instagram sayfası tarafından 5 Haziran 2021 tarihinde yapılan paylaşımda fotoğrafın ilgi görmüş çocuk ile ihmal edilmiş çocukların beyinleri arasında farklılığı gösterdiği iddia edilmişti. Paylaşımda aktarılan fotoğraf Perry’nin 2008 tarihli makalesinden alınmış. Fotoğraf iddia edildiği gibi 3 yaşında biri sağlıklı bakım görmüş diğeri ise ilgisizlik yaşayan iki çocuğun beyin tomografi görüntülerini gösteriyor. Birçok araştırma erken dönem gelişim aşamasında ebeveyn ilgisi ve beyin yapısı arasında doğrudan ilişki olduğunu bulguluyor.

Sonuç olarak;

Fotoğrafın biri ilgi görmüş diğeri ise ihmal edilmiş iki çocuğun beyin yapısındaki farklılığı gösterdiği iddiası doğru.