Dünyanın En Fakir 50 Ülkesinin 32’si Müslüman ve 32 Ülkenin Devlet Başkanlarının Tamamı Dünyanın En Zengin 500 Kişisi İçinde mi?

Bir Facebook kullanıcısının 28 Temmuz 2020 tarihinde paylaşmış olduğu bir görselde dünyanın en fakir 50 ülkesinden 32’sinin Müslüman olduğunu ve bu ülkelerin devlet başkanlarının da dünyanın en zengin 500 kişisi arasında olduğunu iddia edildi. Paylaşım 1,1 milyon görüntülenme ve yaklaşık 34 bin de beğeni aldı.

Çöpteki ve arabadaki kedilerin birbirlerine baktığı fotoğraf ile paylaşılan görseldeki metin ise şu şekilde;

Bu iddia geçen yıllarda da farklı mecralarda paylaşılmış.

Dünyanın en fakir ülkeleri arasında Müslüman ülkelerin olup olmadığını anlamak için açmamız gereken iki kavram var. Bunlar “fakir ülke” ve “Müslüman ülke” kavramları. Paylaşımda geçen “fakir ülke” kavramını ölçmek için üç ana ekonomik göstergeyi kullandık. Bunlar;

Yapılacak hesaplama amacıyla Müslüman ülke olarak bir ülkede çoğunluk dinsel grubun İslam dinine mensup olup olmamasına baktık. Bu ülkelerin kendilerini anayasal olarak konumlandırdıkları tanımlar bu ölçümün dışında bırakıldı.

Dünya Bankası’nın 2019 yılı sonuna dair açıkladığı satın alma gücüne göre kişi başına düşen milli hasıla verilerine baktığımızda, yıllık geliri en düşük 50 ülkeden sadece 17’sinin Müslüman ülke olduğu görülüyor. Cari fiyatlarla hesaplanan kişi başına düşen milli gelirde de 2019 yılında 19 ülke son 50 ülke arasında yer alıyor.

Ülke ekonomisi, GSYH’si açısından 2019 yılında dünya ülkeleri içerisinde son 50 ülke arasında bulunan ülkelerden ise sadece 11’i Müslüman ülke.

Dünyanın en zenginler listesini hazırlayan birkaç kurum bulunuyor. Bunların en önde gelenleri Forbes’un hazırladığı World’s Billionaires List ve Bloomberg’ın hazırladığı Bloomberg Billionaire Index. İki listede de üç ana ekonomik göstergede son 50 ülke içinde yer alan Müslüman ülkelerin liderleri bulunmuyor. En zenginler listesini hazırlayan kurumlar ulaşabildikleri veriler üzerinden bu listeleri hazırladıklarını vurguluyor. Mevzuat gereği servet bilgilerinin daha şeffaf olduğu ülkelerde veriye ulaşmak mümkün olabilirken zenginlik kaynaklarının izlenemediği ülkelerde eksik veriyle hesaplama yapılıyor. Bu nedenle en zengin listeleri verilerine ulaşılabilen kişilerin servetleri üzerinden bir sıralamayı yansıtıyor. Özellikle demokratik olmayan ülkelerde siyasi aktörlerin servetleri çoğunlukla bu sıralamanın dışında kalıyor.

Paylaşımdaki iddia net bir şekilde ekonomik göstergelerde son 50 ülke arasına giren tüm Müslüman ülkelerin liderlerinin dünyanın en zengin ilk 500 kişisi arasında olduğunu iddia ediyor. Forbes’ın 2020 için listesine baktığımızda 500. sıradaki zenginin net serveti 4,7 milyar dolar. Fakat son 50 içinde yer alan Müslüman ülkelerden Komorlar’ın GSYH’ı 1,1 milyar dolar, Cibuti’nin ise 3,1 milyar dolar. Bir başka deyişle, bu ülkelerin üretim değerleri dünyanın en zengin 500. kişisinin de gerisinde. Bu da bu ülkelerin liderlerinin en zenginler listesinde olma olasılığının çok küçük bir ihtimal olduğunu ortaya koyuyor.

İddia YANLIŞ 

Paylaşımda iddia edildiği gibi dünyanın en fakir 50 ülkesi içerisinde 32 Müslüman ülke bulunmuyor. Bu sayı farklı göstergelere göre 11 ila 19 Müslüman ülke olarak değişiyor. Öne çıkan dünyanın en zenginleri listelerinde son 50 içinde yer alan Müslüman ülkelerin liderleri bulunmuyor. Bu ülke liderlerinin servetlerini şeffaf bir şekilde belirlemek mümkün olmasa da ülkelerin milli gelirleri o kadar düşük ki liderlerinin en zenginler listesine girme ihtimali oldukça zayıf.