Bir Instagram hesabı tarafından 16 Mayıs 2021 tarihinde yapılan paylaşımda dövize olan bağımlılığın en fazla Türkiye’de ve Şili’de arttığı iddia edildi. Bununla birlikte paylaşımda Türkiye’nin toplam borcunun da 1 trilyon 171,5 milyar dolara ulaştığına da değinildi. Paylaşım yaklaşık 8,2 bin Instagram kullanıcısı tarafından beğenilirken, 500’ün üzerinde de yorum toplamış.
Paylaşımda geçen metin şu şekilde:
Dövize olan bağımlılık en fazla Türkiye ve Şili’de arttı. Türkiye’nin toplam borcu 1 trilyon 171,5 milyar dolara ulaştı. (IIF)

Dövize Bağımlılık Oranı Türkiye’de Arttı mı?
Paylaşımda parantez içerisinde kaynak olarak belirtilen IIF yani Uluslararası Finans Enstitüsü 13 Mayıs 2021 tarihinde Küresel Borç İzleme Raporu’nu güncelleyerek kamuoyuna sundu. 2021’in ilk çeyreği itibarıyla küresel ölçekteki toplam borç bilgilerini paylaşan IIF, ülkelerin sektörlere göre borç verileri ve son bir yıldaki pandemi sürecinde ülke borçlarının değişimine dair bilgilere de bu raporda yer verdi.
Gelişmekte olan ülkelerin devlet borçlarına ayrı bir paragraf ayıran IIF, bu ülkelerdeki devlet borçlarının milli gelirlere oranının 2019 son çeyreğinde %52 iken, 2021 ilk çeyreğinde %60’a kadar yükselttiğini belirtmiş. Rapora göre gelişmekte olan ülkeler arasında sadece Arjantin ve Brezilya’nın dolar cinsinden devlet borcu düşüş göstermiş. Ayrıca rapordan pandeminin başından bu yana gelişmekte olan ülkelerin yabancı para cinsinden toplam borçlarının, devlet borçlarına oranının %15 civarında sabit kaldığı belirtilirken, Türkiye ve Şili’nin yabancı paraya olan bağımlılığının arttığına da özel olarak değinilmiş.

Paylaşımdaki bir diğer iddia olan Türkiye’nin toplam borcu ile ilgili benzer sayılar Sözcü tarafından yapılan bir haberde de yer alıyor. Haberde aynı rapora göre Türkiye’nin toplam borcunun milli gelire oranının %163,4 olduğu, bunun da TÜİK’in güncel milli gelir verileriyle hesaplandığında 1 trilyon 171,5 milyar dolarda ulaşıldığından bahsedilmiş. Raporda direkt bu sayılara ulaşılamasa da sektörlere göre borçların milli gelire oranları Türkiye için paylaşılmış. Hanehalkı, devlet, finansal olmayan kurumlar ve finansal sektör olarak ayrılan bu sektörlerin hepsinin 2021 ilk çeyrekteki borcunun milli gelire oranı, 2020 ilk çeyreğine göre artmış durumda.

Hanehalkının borcunun milli gelire oranı 2021 ilk çeyreği itibarıyla %17,8, devlet borcunun milli gelire oranı %43,6, finansal olmayan kurumların %71,5 ve finansal sektörün %30,5. Sektörlere göre borçların milli gelire oranları toplandığında ise toplam borcun milli gelire oranının %163,4 olduğu görülüyor. Bu oranla TÜİK’in 2020 için açıkladığı 717 milyar $’lık milli gelire göre hesaplandığında Türkiye’nin toplam borcunun 1 trilyon 171,6 milyar $ olduğu görülüyor.
İddia DOĞRU
Bir Instagram hesabı tarafından yapılan paylaşımda dövize olan bağımlılığın en fazla Türkiye ve Şili’de arttığı iddia edilmişti. Uluslararası Finans Enstitüsü’nün Küresel Borç İzleme Raporu’nda dövize bağımlılığın en fazla Türkiye ve Şili’de arttığı belirtilmese de gelişmekte olan ülkeler içinde Türkiye ve Şili’nin dövize bağımlılığının arttığı özel olarak ifade edilmiş. Ayrıca paylaşımda geçen Türkiye’nin 1 trilyon 171,5 milyar $’lık borcu iddiası sektörlere göre borçların milli gelire oranları toplanıp 717 milyar $’lık 2020 Türkiye milli geliriyle hesaplandığında da 1 trilyon 171,6 milyar $.

Sonuç olarak;

Dövize olan bağımlılığın Türkiye ve Şili’de arttığı iddiası doğrudur.