Türkiye'de Oturma İzni Olan Yabancılar 17 Yılda %657 Arttı

Vize muafiyet süresinden fazla olarak Türkiye’de kalmak isteyen yabancılar, İl Göç İdaresi tarafından hazırlanan İkamet İzin Belgesi (oturma izni) almak zorunda. Üzerinde yabancının kimlik bilgilerinin ve geçerlilik süresinin yer aldığı kart olan oturma iznine sahip olan yabancı sayısı 2005 yılında 178 bin 964 iken, 7 Ocak 2022 tarihi itibarıyla 1 milyon 354 bin 94’e çıktı.

İkamet izni ile Türkiye’de bulunan yabancıların illere göre dağılımına bakıldığında İstanbul’un 705.133 kişiyle en fazla yabancıya ev sahipliği yapan şehir olduğu görülüyor. Yabancıların yüzde 52’sinin tercih ettiği İstanbul’u, 161.434 kişiyle Antalya ve 84.346 kişiyle başkent Ankara takip ediyor. Türkiye’nin nüfus olarak en büyük üçüncü şehri olan İzmir ise 28.452 kişi ile Bursa ve Mersin'in gerisinde yer alıyor. En az yabancıya ev sahipliği yapan şehirler ise 48 kişi ile Tunceli, 87 kişi ile Muş ve 149 kişiyle Bayburt.

Türkiye’de Kısa Dönem İkamet İzni, Aile İkamet İzni, Öğrenci İkamet İzni, Uzun Dönem İkamet İzni, İnsani İkamet İzni ve İnsan Ticareti Mağduru İkamet İzni olmak üzere 6 farklı ikamet izin türü bulunuyor.

Türkiye’de kesintisiz olarak sekiz yıl ikamet eden yabancıların Göç Kurulunun belirlediği şartları sağladıkları takdirde edinebildikleri uzun dönem ikamet izninden, insani nedenlerle Türkiye’de kalması gerekli görülen kişilere verilen İnsani İkamet İzni’nden ve İnsan ticareti mağduru kişilere valiliklerce otuz gün süreli olarak düzenlenen İnsan Ticareti Mağduru İkamet İzni ile ülkemizde toplamda 163.424 kişi yaşamakta.

2022 yılı sonu itibarıyla Türkiye’de ikamet izniyle kalan yabancıların yüzde 69,6’sı kısa dönem ikamet iznine sahip. Bu izin türü şu şartları taşıyan yabancılara veriliyor:

* Türkiye’ye bilimsel amaçlarla gelen yabancılar;

* Türkiye’de gayrimenkulü bulunan yabancılar;

* Türkiye’de ticari iş kuracak olan yabancılar;

* Türkiye’ye hizmet içi eğitim kapsamında gelen yabancılar;

* Türkiye’nin taraf olduğu eğitim değişim programları (Erasmus, Farabi) kapsamında ülkemize gelen yabancılar;

* Türkiye’ye turizm amaçlı gelen yabancılar;

* Türkiye’ye tedavi amaçlı gelen yabancılar;

* İdari veya Adli makamların kararlarına bağlı olarak Türkiye’de ikamet etmesi gereken yabancı uyruklular;

* Aile ikamet izni kapsamında Türkiye’de ikamet edip daha sonra şartlarını kaybederek kısa dönem ikamet iznine geçen yabancılar;

* Milli Eğitim Bakanlığı’ndan izinli Türkçe kurslarına kayıtlı olan yabancılar;

* Kamu kurum ve kuruluşları aracılığıyla Türkiye’de eğitim, araştırma, staja katılacak olan yabancılar;

* Türkiye’de yükseköğretimini tamamladıktan sonra 6 ay içinde müracaat eden yabancılar;

* Ülke ekonomisine katkı sağlanması açısından Türkiye’de çalışmayan ama Bakanlar Kurulun tarafından öngörülen miktarda yatırım yapacak yabancılar ve ailesi; KKTC vatandaşı olan yabancı uyruklular.

Kısa Dönem İkamet İzni ile Türkiye’de bulunan yabancıların uyruklarına bakıldığında, 129.450 kişiyle Rusya birinci sırada. Rusya'yı 118.865 kişiyle Irak ve 89.958 kişiyle Türkmenistan takip ediyor. Kısa Dönem İkamet İznine sahip Rusya vatandaşları sayısının 7 Ocak 2022 tarihinden bu yana yüzde 200 artış gösterdiği görülüyor.

Kısa Dönem Yabancı İkamet izninden sonra en fazla yabancı, öğrenim amaçlı Türkiye’ye gelen yabancılara verilen Öğrenci İkamet İzni ile Türkiye’de yaşıyor. Toplamda 146.760 kişinin sahip olduğu bu ikamet izni ile Türkiye’de bulunanlar arasında Azerbaycan uyruklular 16.925 kişiyle birinci sırada. Azerbaycanlıları, 15.531 kişiyle İranlılar ve 11.454 kişi ile Türkmenistanlılar takip ediyor.