Gelişmiş ülkeler atık yönetimi kapsamında uluslararası atık ticareti ile çöplerini genellikle gelişmekte olan başka ülkelere ihraç ediyorlar. Dünya Bankası tarafından yayınlanan bir raporda "Ekonomik gelişme ve şehirleşme arttıkça üretilen katı atık miktarı da artmaktadır. Bu nedenle, ekonomik olarak daha çok gelişen, sanayileşen ve şehirleşen ülkeler diğer ülkelerden daha çok atık çıkarmaktadır" ifadeleri yer alıyor. Bazı ekonomistler uluslararası çöp ticaretinin serbest piyasa şeklinde ilerlemesinin her ülke için daha avantajlı olduğunu savunurken, bu konuya dair eleştiriler ise "gelişmekte olan ülkelerin zararlı atıklar için çöplük haline gelmesini" yanlış buluyor.
Son 15 Senede AB’nin Atık İhracatı %66 Oranında Arttı
Eurostat tarafından açıklanan raporda Avrupa Birliği’ne üye 27 ülkenin atık ihracatının 2004-2019 yılları arasında %66 oranında arttığı, ancak 2018-2019 yıllarında sabit kaldığı belirtiliyor. 2019 senesinde AB tarafından, AB üyesi olmayan ülkelere atık ihracatı toplam 31 milyon tona ulaşmış ve 13,4 milyar € değerinde.
Öte yandan, 2019 yılında Avrupa Birliği’nin AB dışından ithal ettiği atık hacmi 16,7 milyon ton ve 12,8 milyar € değerinde. Bu hacmin 4 milyon tonunu karşılayan Birleşik Krallık ilk sırada yer alırken, ikinci sırada 3,1 milyon ton ile Norveç yer alıyor.

Kaynak: Eurostat

Türkiye Birinci Sırada
Rapora göre AB tarafından ihraç edilen atıkların en büyük hedefi Türkiye. 2019 yılında Türkiye AB’nin atık ihracatının 11,4 milyon tonluk hacmini karşılarken, bu rakam 2004 yılının neredeyse 3 katını oluşturuyor.
Raporda Türkiye’yi 2.9 milyonla Hindistan, 1.9 milyonla Birleşik Krallık, 1,6 milyonla İsviçre ve 1.5 milyonla Norveç takip ediyor. Türkiye’nin AB ülkelerinden ithal ettiği atık hacmi, raporda ikinci sırada yer alan Hindistan’ın neredeyse 4 katı durumunda.

Kaynak: Eurostat

AB’nin Demirli Metal Atık İhracatında Türkiye Birinci Sırada
2019 yılında AB’den ihraç edilen tüm atıkların %50’sini, 15,6 milyon tonluk hacimle demirli metal atıkları oluşturuyor. Türkiye AB’den ihraç edilen demirli metal atıklarının 9,9 milyon tonunu karşılarken, bu rakam AB’den demirli metal atık ihracatının neredeyse 3’te 2’sine denk gelmekte.
AB’nin atık ihracatının yaklaşık 5’te 1’i 5,8 milyon ton ile atık kâğıt ihracatı. Bu hacmin %19’unu 1,1 milyon ton ile Hindistan karşılarken, Türkiye AB’den ihraç edilen atık kağıtların %12’sine denk gelen 0,7 milyon tonluk hacimle ikinci sırada yer alıyor.

Kaynak: Eurostat