Esad, Geri Dönmeyen Suriyelilerin Varlıklarına El Konulacağı ve Vatandaşlıktan Çıkarılacaklarını mı Açıkladı?

Sosyal medya platformlarında dolaşıma giren iddialara göre, Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad Türkiye’deki Suriye vatandaşlarına yönelik bir açıklama yaptı. İddiaya göre, Esad, Türkiye’de yaşayan Suriyelilere, altı ay içinde Suriye’ye dönmezlerse vatandaşlıktan çıkarılacaklarını duyurdu. İddianın devamında bu kişilerin mal varlıklarına da el konulacağı öne sürülüyor. 

Anahtar kelimelerle ilgili dillerde yapılan bir araştırmada yerel ya da yabancı kaynaklarda, resmi bir kaynakta, Suriye resmi haber ajansı SANA’da ya da herhangi bir haber ajansında Beşar Esad’ın böyle bir açıklamasına dair hiçbir kanıta rastlanmıyor. Suriye’de konuyla ilgili resmi kurumlar olan İçişleri Bakanlığı, Dışişleri ve Gurbetçiler Bakanlığı’nın da konuya dair herhangi bir duyurusu bulunmuyor. 

Buna karşın, benzer bir iddia daha önce, 2021 yılında da ortaya atılmış. O dönemde de, çeşitli sayfalar tarafından asılsız bir şekilde Beşar Esad’ın savaştan kaçan ve 90 gün içinde ülkeye dönmeyen vatandaşların mal varlıklarına el konulmasını sağlayan bir yasa çıkardığı konuşulmuştu. Yine benzer bir şekilde geri dönmeyen Suriyelilerin vatandaşlıklarını kaybedecekleri iddiası 2019’da da yayılmıştı.

The Guardian'ın Nisan 2023 tarihli bir haberine göre, Suriye'deki rejim, savaş sonrası ülkeyi terk etmek zorunda kalan kişilerin mal varlıklarına el koymak için yasaları kullanıyor. Bu yasalar, savaşın zarar verdiği bölgelerin yeniden inşası, yerleşim birimlerinin geliştirilmesi ve ekonomik faaliyetlerin canlandırılması amacıyla 2012'de kabul edilen 66 sayılı kararnameyle başladı. 2015 yılında kabul edilen Planlama ve İmar Kanunu, belediyeler ve valilikler gibi idari birimlere, imar alanları dışında bulunan özel mülklerden ücretsiz olarak arazi kesintisi yapma yetkisi verdi. 2018'de kabul edilen bir başka yasa, Şam'da oluşturulan imar planını ülkenin geneline yayma izni vererek mülk sahiplerine itirazda bulunma hakkı tanıdı. Ancak bu yasaların bazı şebekelerin Suriyeli sığınmacıların mal varlıklarını sahte belgelerle ellerinden almak için kullandığına dair şüpheler bulunuyor.

Sığınmacıların mal varlıklarına el koyma pratiğinin Suriye’de bazı yasalar aracılığıyla yaşandığına  dair kanıtlar olsa da, sonuç olarak Beşar Esad’ın ya da ülkedeki resmi bir kurumun Türkiye’deki Suriye vatandaşlarına yönelik böyle bir açıklaması bulunmuyor.