6 Şubat 2023 Depremi: 4. Seviye Müdahale Nedir?

6 Şubat 2023 tarihinde saat 04.17’de Kahramanmaraş’ın Pazarcık ilçesinde 7,7 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Deprem Gaziantep, Hatay, Osmaniye, Adıyaman, Şanlıurfa, Diyarbakır, Malatya ve Adana başta olmak üzere çevre illerde yoğun olarak hissedildi. 10 şehirde 6 bin 444 bina yıkıldı. 8 bin 574 kişi hayatını kaybederken 49 bin 133 kişi yaralandı. Depremin ardından en büyüğü 6,6 büyüklüğünde olmak üzere 78 artçı deprem meydana geldi. Kahramanmaraş'ın Elbistan ilçesinde saat 13.24’te 7,6 büyüklüğünde başka bir deprem daha meydana geldi. AFAD Deprem Risk Azaltma Genel Müdürü Prof. Dr. Orhan Tatar, 7,6 şiddetindeki depremin artçı olmadığını farklı bir deprem olduğunu söyledi.

İçişleri Bakanı Süleyman Soylu sabah erken saatlerde depreme ilişkin açıklamalarda bulundu. Kahramanmaraş’ın Pazarcık ilçesinde meydana gelen depremin ardından çok sayıda ihbar geldiğini ve arama kurtarma ekiplerinin bölgeye sevk edildiğini duyurdu. Soylu, “Kargo uçakları hazırlanıyor ve bölgelere sevk edildi. İlk işimiz arama kurtarma çalışmalarını yapmak. Bunun için de bütün ekiplerimiz teyakkuz halinde. Dördüncü seviye alarm koyduk. Dördüncü seviye uluslararası yardımı da içeren bir alarmdır. Bu açıdan şu an ki durumumuz bu.” açıklamasını yaptı. 

Dışişleri Bakanlığı ile yapılan görüşmelerde, The Emergency Response Coordination Centre (ERCC) üzerinden kentsel arama ve kurtarma alanında uluslararası yardım çağrısında bulunuldu. ERCC, acil müdahale koordinasyon merkezi, afetten zarar gören ülkelere yardım malzemeleri, uzmanlık, sivil koruma ekipleri ve özel ekipman gibi yardımların ulaştırılmasını koordine ediyor. Türkiye’nin uluslararası yardım çağrılarının ardından Hollanda, Azerbaycan, İngiltere İNSARAG Ağır kentsel Arama Kurtarma Ekipleri başta olmak üzere çok sayıda ülkeden yardım teklifi aldı. 

AFAD, afet ve acil durum olayı sonrasında yardım taleplerini olay türü ve ölçeğine göre değerlendirerek olay seviyesini belirler ve ilan eder. İçişleri Bakanı Süleyman Soylu Kahramanmaraş Pazarcık’ta meydana gelen 10 ilde hissedilen depremi 4. seviye olarak açıkladı ve uluslararası yardımı da içerdiğini duyurdu. 

Seviye 1: İl Afet ve Acil Durum Yönetim Merkezi faaliyete geçer. AFAD Afet ve Acil Durum Yönetim Merkezi gelişmeleri takip eder ve değerlendirir. Olay seviyesi belirlenir, ancak ilan edilmez. Gerekli görülen hallerde AFAD, ihtiyaç duyulan hizmet grubunun ana çözüm ortağı bakanlık, kurum, kuruluş ve Kızılay’ın kapasitesini yönlendirir.

Seviye 2: Olay seviyesi 2 olarak belirlendiğinde sadece ilgililerine duyurulur. Olay türü ve ölçeğine göre sırasıyla İl Afet ve Acil Durum Yönetim Merkezi (İAADYM) ve 1. grup destek iller ve ilgili Arama Kurtarma Birliği afet bölgesine talimat beklemeksizin hareket eder. Gerekli görülen hallerde AFAD, ihtiyaç duyulan hizmet gruplarının ana çözüm ortaklarını ve Kızılay’ın kapasitesini yönlendirir. 

Seviye 3: Olay seviyesi “3 veya 4” olarak belirlendiğinde olay seviyesi ilan edilir ve Afet ve Acil Durum Yönetim Merkezi toplanır. AFAD hizmet grubu ana çözüm ortaklığı bakanlık, kurum, kuruluş ve Kızılay’ın temsilcileri İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetim Merkezi’ne çağırılır. Olay türü ve ölçeğine göre 1. ve 2. grup destek iller talimat beklemeksizin afet bölgesine hareket eder ve 2. grup iller gerektiğinde yönetimi devralır. 

Seviye 4: Seviye 4 kararı verilmesi halinde tüm ulusal kapasite müdahaleye katılır ve gerektiğinde uluslararası yardım çağrısında bulunulur. 

Milli Savunma Bakanlığı, depremin ardından TSK İnsani Yardım Tugayı unsurlarıyla AFAD talepleri kapsamında nakliye uçaklarının göreve hazır olduğu, taleplerin karşılanması için koordinasyona başlandığı, Bakan Hulusi Akar’ın beraberindeki Genelkurmay Başkanı ve Kara Kuvvetleri Komutanı ile bölgeye gittiği belirtildi. Bakanlıktan yapılan açıklamaya göre, Kahramanmaraş, Malatya, Gaziantep, Diyarbakır, Adana, Hatay, Kilis ve Osmaniye illerinde bulunan birliklerinden de depremden etkilendiği bildirildi. Sosyal medyada TSK’nin acil durum ilan ettiğine ilişkin iddialar araştırıldığında TSK ya da Genelkurmay Başkanlığı’nın acil durum ilan ettiğine ilişkin bir açıklaması bulunmuyor. Fakat Afet ve Acil Durum Müdahale Hizmetleri Yönetmeliği’ne göre, TSK’nın afet ve acil durum bölgelerinde belirlenmiş görevleri bulunuyor. Afet ve acil durumun olay seviyesine göre bu yönetmelik uygulamaya konuluyor.

Afet ve Acil Durum Müdahale Hizmetleri Yönetmeliği’ne göre, askeri birlik ve komutanlıkların görev ve sorumlulukları tanımlanmış. Afet ve acil durumun meydana geldiği bölgelerde en yakın askeri birlik ve komutanlıklar acil yardım süresince vali ve kaymakamlar tarafından istenecek yardımları üstlerinden emir beklemeksizin ve gecikmeksizin yerine getirmelidirler. Askeri birlik ve komutanlıklar afet müdahale planlarında verilen görevleri eksiksiz yerine getirmekten ve her türlü personel, araç, gereç ve teçhizatı zamanında vermekten sorumlu. 

Milli Savunma Bakanlığı deprem bölgesine arama-kurtarma ekiplerinin ulaştırılması için harekete geçtiklerini açıkladı. Hulusi Akar, depremin zararlarını azaltmak, yaraları sarmak ve enkaz altındaki vatandaşlara ulaşmak amacıyla Milli Savunma Bakanlığı bünyesinde Afet Acil Durum Merkezi kurulduğunu ifade etti. TSK’ya bağlı A400m nakliye uçakları dahil olmak üzere çok sayıda nakliye uçağının sevk edildiğini ve ambulans uçaklarla kurulan “Hava Yardım Koridoru”nda görev aldıkları bilgisi de paylaşıldı.