Yasaklanan Festival ve Konserler

Arkası kesilmeyecek olan festival yasaklarının ilki, Anadolu Fest’in yasaklanması ile başladı. 12-15 Mayıs 2022 tarihlerinde Levent Yüksel, Haluk Levent, Teoman, Hayko Cepkin, Sagopa ve Yeni Türkü gibi birçok önemli ismin sahne alacağı festival Eskişehir Valiliği tarafından etkinliğe iki gün kala yasaklandı. Yasak kararının arkasında festival aleyhine düzenlenen protestolar mevcuttu. Valiliğin aldığı karar, 10-24 Mayıs 2022 aralığında açık alanlarda düzenlenecek tüm etkinlikleri kapsıyordu. Yasak, “huzur ortamı ile kamu düzeni ve güvenliğinin sağlanması” gerekçesine dayandırıldı. Festival yetkilileri, tarihi erteleyerek etkinliğin düzenlenebilmesi için çaba harcasalar da bir karşılık alamadılar, bu talep sonuçsuz kaldı, festival düzenlenemedi.

2020 ve 2021 yıllarında pandemi nedeniyle düzenlenmeyen Munzur Kültür ve Doğa Festivali, 2022 yılında da yasaklamalar nedeniyle gerçekleşemedi. Festivalden önce, 2022 boyunca keyfi gerekçelerle konserleri iptal edilen tüm isimlerin davet edildiği Munzur Festivali hakkında Tunceli Valiliği bir dizi yasak kararı aldı: yürüyüş yapılmaması, kitap standı açmaması, yurtların kapatılması, Grup Yorum ve Grup İsyan Ateşinin sahne almaması. Kısıtlanan festival, tertip komitesi tarafından iptal edildi. 

23-31 Temmuz 2022 tarihleri arasında ikincisi düzenlenecek olan festival, Kozlu İlçe Kaymakamlığı tarafından yasaklandı. Festivalde Yeni Türkü, Manga, Emre Aydın, Pinhani, Hayko Cepkin, Ogün Sanlısoy, Niyazi Koyuncu sahne alacaktı. Festivalin “alkollü olacağı” nedeniyle hedefte olduğu biliniyordu. 

O dönem CHP Zonguldak Merkez İlçe Başkanı Ebru Uzun’un yaptığı açıklama şöyle: 

“Gençlerin ve halkın heyecanla beklediği bir festivaldi bu. Mevzuatla açıklanabilecek bir şey değil aslında. Akşam 22.00 ve sabah 06.00 saatleri arasındaki alkol satışının yasak olması ve gece 12’den sonra müzik yasağı gibi gerekçelerle iptal ettiler. Geçen sene de yapılmıştı aynı sponsorlarla ve hiçbir sorun yaşanmamıştı. Kozlu halkı da çok mutlu olmuştu, eğlenmişti. Geçtiğimiz bir ay içerisinde Çaycuma, Devrek, merkez ve şu an Ereğli‘de belediyelerimizin düzenlemiş olduğu festivaller var. Bu mevzuat oralarda yok muydu diye bu kaymakam beye sormak lazım.” 

Festivali düzenleyen ekip, Kozlu Fest için bilet almış olanlara, Sinop’ta düzenlenecek Kuzey Fest’e katılmaları yönünde bir çağrı yaptı.

Sinop’ta üç yıldır düzenlenen Kuzey Fest, aynı zamanda 2022’de yasaklanan Kozlu Fest’e gidemeyen izleyicinin davet edildiği festivaldi. Bu festival de, 2023 yılında Sinop Valiliği tarafından yasaklandı. Yasak, “huzur ortamı ile kamu düzeni ve güvenliğinin sağlanması” gerekçesine dayandırıldı. Festival, yürütmeyi durdurma için bir başvuru yapsa da, çabalar karşılıksız kaldı ve festival düzenlenmedi.

2014’ten bu yana düzenlenen Kazdağı Eko-Fest, 2022 yılında orman yangınları gerekçe gösterilerek iptal edildi. 2023’te yangın sezonu başlamadan yapılması için önceden önlem alınan ve 21-25 haziran arasında Edremit Darıdere Tabiat Parkı’nda düzenlenmesi kararlaştırılan festival, yine orman yangınları gerekçe gösterilerek, iki yıl üst üste iptal edilmiş oldu. 

17-21 Ağustos 2022 için planlanan ve 2005 yılından bu yana düzenlenen Zeytinli Rock Festivali, İlim Yayma Cemiyeti’nin festivallerin “toplumun değerleri ile örtüşmediği” açıklamasını takip eden süreçte Kaymakamlık kararıyla yasaklandı. 

Bu yıl 7.si düzenlenecek olan festivale dair Bursa Valiliği tarafından gece konaklama ve alkol yasağı getirilmesinin ardından, Nilüfer Belediye Başkanı Turgay Erdem, 1-3 Eylül arası gerçekleşecek olan Nilüfer Müzik Festivali’ni bu yıl iptal etme kararı aldıklarını açıkladı. 

7-14 Ekim 2023'te düzenlenecek 60. Antalya Altın Portakal Film Festivali, Yönetmen Nejla Demirci'nin KHK'lı iki kamu görevlisinin hikayesini ele alan "Kanun Hükmü" belgeseli sebebiyle, 1979'dan bu yana ilk kez iptal edildi. Önce "Kanun Hükmü" belgeselinde yer alan bir kişinin yargılama sürecinin bitmemiş olması sebebiyle belgesel, yarışma seçkisinden çıkarıldı. Filmin seçkiden çıkarılması, festivalin 20 jüri üyesinin görevi bırakmasıyla, diğer katılımcıların protestosuyla ve toplu halde festivalde çekilme kararıyla sonuçlandı. Festival yönetimi, bu protestonun ardından filme dair herhangi bir yargı sürecinin bulunmaması sebebiyle filmin yarışma seçkisine geri alınması karar verdi.Ardından Festivalin sponsorlarından Kültür ve Turizm Bakanlığı, Gençlik ve Spor Bakanlığı, belgeselde "terör propagandası" yapıldığı gerekçesiyle Altın Portakal Film Festivali'nden çekildiklerini açıkladılar. Adalet Bakanlığı da konuya benzer ifadelerle dahil oldu. Kültür ve Turizm Bakanlığı, festivalden çekilme kararını şöyle açıkladı: "Böylesi önemli bir festivalde, sanatın gücü kullanılarak mağduriyet algısı üzerinden FETÖ terör örgütü propagandası yapılmasına vesile olunması son derece üzücüdür. Bakanlığımız, aziz milletimizin 15 Temmuz'da verdiği destansı mücadelesinin itibarsızlaştırılması, sanatın provokasyon unsuru olarak kullanılması çabasının bir parçası olmayacaktır. Bu sebeple Antalya Altın Portakal Film Festivali'nden çekilmiş bulunuyoruz."

Nihayetinde Antalya Büyükşehir Belediye Başkanı Muhittin Böcek, festivalin iptal edildiğini duyurdu. Festivalin iptali kararının ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan, 1 Ekim 2023 tarihli TBMM açılış toplantısında "Özellikle sanat öne sürülerek millî iradeye kastedenlerin propagandasının yapılmasını kabul edemeyiz" ifadeleriyle konuya dahil oldu. 

Bu yıl altıncısı düzenlenecek olan Çukurova Rock Festivali, etkinliğin başlamasından yalnızca birkaç saat önce yasaklandı. Adana Valiliği'nin aldığı yasak kararı, "etkinlik alanının içinde alkol satan büfelerin olması ve alkole bağlı cinsel saldırı, yaralama, hırsızlık gibi suçların oluşmasına yol açabileceği" gerekçesine dayandırıldı.

Yukarıdaki listeye yalnızca festivaller dahil. Fakat yaşanan kısıtlama ve yasaklar bu festivallerle sınırlı değil. Kiğı Doğa ve Kültür, Çağdaş Fest, ODTÜ Bahar Şenlikleri, Yıldız Teknik Üniversitesi Şenliği de bu sırada gerçekleştirilemeyen festivaller arasında. 

 Benzer haberler gelmeye devam ettikçe güncellenecek bu listeye, süreç boyunca benzer keyfi gerekçelerle yasaklanan sanatçıları da eklemek gerekiyor: Niyazi Koyuncu, Apolas Lermi, Ara Malikian, Metin & Kemal Kahraman, Korhan Özyıldız & Selçuk Balcı, Grup Yorum, K-POP Grubu Mirae, Aynur Doğan, Melek Mosso, Mohsen Namjoo, Melike Şahin, Mabel Matiz, Eypio, Hande Yener, Cem Adrian, Murat Övüç, Gökçe… Liste uzuyor.