NASA’nın Aslında Okyanusları İncelemek İçin Kurulduğu Doğru mu?

Dünya üzerinde bulunan okyanusların diplerinde neler barındırdığı uzun zamandır internet ortamında gizem dolu anlatılarla paylaşılıyor. Bu yaygın sosyal medya söylentilerinin temel oluşturan ise dünya yüzeyinin %70’ini kaplayan okyanusların 2023 itibarıyla sadece %30’a yakın kısmının haritaya geçirilebilmiş olması. Üstelik yaşam alanları okyanus derinlikleri olan canlı türleri konusundaki bilgimiz daha da az. Bu durum da okyanusların birçok komplo teorisi ve şehir efsanesine konu olmasına neden oluyor. Kısa bir araştırmayla bile bu tür iddialarla ilgili birçok doğruluk kontrolü analizi bulmak mümkün. 

1912’de batan Titanik gemisinin enkazını gözlemlemek amacıyla düzenlenen bir gezide 5 kişiyi taşıyan deniz altı aracı Titan’ın 18 Haziran 2023’te Kuzey Atlantik Okyanusu’ndaki uluslararası sularda kaybolması dünya gündemine ilk sıradan giriş yapmıştı. Deniz altı aracının enkazına 5 gün sonra ulaşılabilmesi okyanuslara olan ilgiyi dünya genelinde artırdı. NASA’nın okyanus araştırmalarıyla olan ilişkisi ile ilgili iddialar uzun zamandır dolaşımda olsa da okyanusların “tehlikeli” boyutlarıyla ilgili çıkan bu haberler bu tür iddiaların yayılımını artırdı.  

NASA’nın (National Aeronautics and Space Administration - Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi) resmi internet sitesindeki bilgiler bize NASA’nın 1 Ekim 1958 tarihinde Sovyetler Birliği’nin ilk yapay uydusu olan Sputnik 1’i fırlatmasına yanıt olarak kurulduğunu gösteriyor. Bu yarışın arka planında İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra dünyanın iki büyük süper gücü olarak sivrilen ABD ile Sovyetler Birliği arasında başlayan Soğuk Savaş dönemi yatıyor. Soğuk Savaş iki ülke arasında askeri yarıştan nükleer silah teknolojisinin geliştirilmesine kadar farklı başlıklarda devam etmiş. Uzayın keşfi de Soğuk Savaş yarışının görünür kıldığı önemli yarış alanlarından biri olmuş. 

NASA’nın tarihinin anlatıldığı resmi internet sitesinde, çalışmalarının insanlı uzay uçuşu, havacılık, uzay bilimi ve uzay uygulamaları ile ilgili olduğunu belirtmiş. Bu metne göre, NASA'nın misyonu uzay araştırmaları, bilimsel keşifler ve havacılık araştırmalarında geleceğe öncülük etmek. NASA’nın kuruluşundaki ilk 20 yılda yürüttüğü programların tamamının uzay operasyonları ile ilgili olduğunu aşağıdaki metinden görmek mümkün:

NASA’nın temel faaliyet alanı uzay araştırmaları olsa da okyanus araştırmaları için de bazı projeler yürütmüş ve halen yürütüyor. Kurum misyonlarından birinin toplam Dünya sistemi ile doğal ve insan kaynaklı değişikliklerin küresel çevre üzerindeki etkileri hakkında bir anlayış geliştirmek olduğunu vurguluyor. Uydulardan uzun vadeli okyanus verilerinin toplanmasının ve analizinin okyanusları anlamak için önemli olduğunu da belirtiyor.  

Bu doğrultuda NASA okyanusları araştırmaya 28 Haziran 1978’te ilk sivil oşinografik uydu olan Seasat’ı fırlatarak başladı. Bu görevin temel amacı okyanusları uydudan incelemekti. Güç sistemindeki kısa devre nedeniyle veri toplama operasyonunu yalnızca 105 gün devam ettiren Seasat’tan sonra aynı yıl Tiros-N isimli bir uydu daha fırlatıldı. NASA’nın açıklamasına göre Seasat, kısa ömürlü bir görev olmasına rağmen okyanusu ve onun iklim üzerindeki rolünü anlamak için önemli veriler sunmuş. Son yıllarda okyanus araştırmalarına daha fazla dahil olan NASA’nın uzaydan okyanus hareketlerini ve tuzluluk oranını incelemek için halihazırda the Gravity Recovery and Climate Experiment (GRACE) ve the Aquarius projeleri bulunuyor. Bu da sosyal medya platformlarında bir başka sosyal medya söylentisi olan NASA’nın okyanus araştırmalarından çekildiğine dair iddiaları çürütüyor. 

Buna da bakın: https://www.dogrulukpayi.com/dogruluk-kontrolu/nasa-okyanus-arastirmalarini-durdurdu-mu

Bir Twitter hesabı tarafından 7 Temmuz 2023 tarihinde yapılan bir paylaşımda NASA’nın ilk başta okyanusları incelemek için kurulduğu ancak kuruluşunun ardından okyanusların tehlikeli doğasını fark ederek dünyadan kaçış yolu aramak için gökyüzünü incelemeye başladığı iddia edilmişti. NASA 1958’de Sovyetler Birliği’nin uzaydaki başarılarına cevap olarak ABD’de uzay araştırmalarına öncülük etmek için kuruldu. 1978’den itibaren de iklim değişikliği, okyanus asitlenmesi ve diğer çevresel sorunları incelemek için uydu verilerini kullanmaya odaklanan okyanus araştırma projeleri yürüttü. Yani, NASA okyanusları incelemek için kurulmadı ve okyanus araştırmaları durdurmadığı gibi halen aktif araştırma projeleriyle okyanus keşiflerine devam ediyor.