COVID-19 Aşısı Uygulandıktan Sonra Sindirim Sistemi Duruyor mu?

Bir Instagram sayfası tarafından 28 Aralık 2020 tarihinde yapılan paylaşımda aşı olduktan sonra sindirim sisteminin duracağı iddia edildi. Gönderi 2 binden fazla beğeni almış.

Paylaşımda geçen metin şu şekilde:

Yapılan paylaşımda COVID-19 aşısı uygulandıktan sonra sindirim sisteminin duracağı iddia edilmişti. Önde gelen aşı çalışmalarında Pfizer/BioNTech ve Moderna COVID-19 aşıları FDA tarafından acil kullanım onayı aldı. FDA raporunda COVID-19 aşılarının yan etkileri ile ilgili açıklamalar yer alıyor. Novavax, Janssen, Sanofi ve Sinovac ise faz 3 çalışmalarını henüz yayınlamadı.

Pfizer/BioNTech COVID-19 Aşısı

20 Kasım 2020 tarihinde Pfizer ve BioNTech COVID-19 aşısı için FDA’ya (Food and Drug Administration) acil kullanım talebinde bulunmuştu. Pfizer- BioNTech COVID-19 aşısı için bilgilendirme raporu da FDA tarafından 10 Aralık 2020 tarihinde yayınlandı.

Pfizer-BioNTech COVID-19 aşısı için, 16 yaş ve üzerindeki 44 bin katılımcı ile gerçekleştirilen faz 3 çalışmaları, 2 doz halinde uygulandı. Gönüllülerin bir kısmına aşı enjekte edilirken bir kısmına boş aşı (plasebo) enjekte edildi. Rapora göre, aşının 2. dozundan en az 7 gün sonra COVID-19’u önlemedeki başarısı %95 seviyesinde. Aşı grubundaki 8 katılımcı COVID-19’a yakalanırken, plasebo grubundan 162’si COVID-19’a yakalandı. Aşının COVID-19 hastalığının şiddetini önlemekte yararlı olduğu duyuruldu.

COVID-19 Aşısı için en yaygın görülen yan etkiler ise şu şekilde:

Şiddetli yan etkiler katılımcıların %0 ila %4,6’sında görüldü. Ayrıca yan etkiler, 2. dozda ve 55 yaş ve üzerinde daha sık görüldü.

Lenfadenopati (Lenf bezi büyümesi) aşı grubunda 64 kişide, plasebo grubunda ise 6 kişide görüldü. Ancak rapora göre, aşı ile lenf bezi büyümesi arasında korelasyon bulunmuyor.

Ciddi yan etkiler arasında geçici yüz felci (Bell’s Palsy), aşı grubundaki 4 katılımcı tarafından rapor edildi. Bu vakalar sırasıyla, aşı olduktan 3, 9, 37 ve 48 gün sonra meydana geldi. Raporda, 3. günde yüz felci geçiren katılımcının, şikayetlerinin 3 günde, 9. günde yüz felci geçiren katılımcının 10 günde, 37. günde yüz felci geçiren katılımcının 15 günde ve 48. günde yüz felci geçiren katılımcının ise 21 günde şikayetlerinin geçtiği duyuruldu. Aşı grubundaki yüz felci sıklığının istatistiki olarak popülasyon ile tutarlı olduğu belirtildi. FDA, aşı ile yüz felci arasında nedensellik ilişkisi kurulamayacağını belirtti. Öte yandan geçici yüz felci vakaları için gözetim tavsiyesinde bulundu.

Moderna COVID-19 Aşısı

30 Kasım 2020 tarihinde Moderna COVID-19 aşısı için FDA’ya (Food and Drug Administration) acil kullanım talebinde bulunmuştu. Moderna COVID-19 aşısı için bilgilendirme raporu FDA tarafından 17 Aralık 2020 tarihinde yayınlandı. Moderna COVID-19 aşısı faz 3, 18 yaş ve üzeri 30 bin 400 katılımcıya uygulandı. 1 ay ara ile iki doz halinde aşı grubu ve plasebo gruplarına uygulandı. Moderna aşısı %94,1 etkili olduğu açıklandı. 65 yaş ve üzeri katılımcılarda ise aşının etkinliği %86,4 olarak duyuruldu.

Moderna COVID-19 aşısında en sık görülen yan etkiler şu şekilde:

Aşı çalışmalarındaki katılımcıların %0,2 ila %9,7’sinde şiddetli yan etkiler meydana geldiği ve bu etkilerin daha çok 2. dozdan sonra görüldüğü bildirildi. Yaş grubu olarak kıyaslandığında ise, 65 yaş ve üzerinde şiddetli yan etkiler daha az görüldü. Aşı grubunda yer alan 173 katılımcıda (%1,1) lenf bezi büyümesi (Lenfadenopati) bildirildi. Aşı grubunda 3, plasebo grubunda 1 geçici yüz felci bildirildi. Aşı ile geçici yüz felci arasındaki ilişkiyi açıklayacak yeterli bilgi olmadığı belirtildi.

Her iki raporda da COVID-19 aşısı uygulandıktan sonra sindirim sisteminin duracağına dair bir bilgilendirme bulunmuyor. Hem aşı grubunda hem de plasebo grubundaki herhangi bir gönüllüde sindirim sisteminin durduğuna dair bir yan etki görülmemiş.

8 Ocak 2021 tarihiyle birlikte COVID-19 aşısı olanların oruç tutması ile ilgili herhangi bir akademik ve klinik çalışma bulunmuyor. Vitamin ilaçları bağışıklığı güçlendirmede yararlı olabilmekle birlikte doktor gözetiminde kullanılması öneriliyor. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre, D, C vitaminleri ve çinko gibi destekleyici mikro besinler, bağışıklık için önemli. Ancak güncel araştırmalara göre, COVID-19 engelleme veya iyileştirmede etkisi kanıtlanmış değil. Öte yandan, COVID-19 aşısı uygulandıktan sonra vitamin alınması gerektiğine dair herhangi bir akademik ve klinik araştırma yok. FDA raporunda da böyle bir bilgi yer almıyor.

İddia YANLIŞ 

Yapılan paylaşımda COVID-19 aşısı uygulandıktan sonra oruç tutulması gerektiği çünkü sindirim sisteminin duracağı iddia edilmişti. Bu konuda yayınlanmış herhangi bir akademik ve klinik araştırma bulunmuyor. Her iki aşıda da FDA tarafından yayınlanan rapor incelendiğinde sindirim sistemini etkileyen bir yan etki yer almıyor.