İşgücü İstatistiklerinde Revizyon: Atıl İşgücü Oranı

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 22 Şubat 2021 tarihinde yapmış olduğu hanehalkı işgücü araştırması kamuoyu duyurusunda “İşgücü İstatistiklerinde” revizyonlar gerçekleştirileceğini açıklamıştı. Avrupa İstatistik Ofisi Eurostat tarafından AB üyesi ve aday ülkelerin istatistik ofisleri ile yapılan görüşmeler sonucunda AB ülkeleri işgücü araştırmalarında uygulama birliği sağlamak için Bütünleşik Avrupa Sosyal İstatistik Tüzüğü oluşturulmuştu. Ocak 2021 itibarıyla yürürlüğe giren tüzük ilke de tüm AB ülkelerinin uyumlu bir istatistik üretimine başlayacağı açıklanmıştı. TÜİK de bu doğrultuda aylık olarak yayınladığı işgücü istatistiklerinde bazı nedenlerden revizyon gerçekleştireceğini bu duyuruda kamuoyu ile paylaşmıştı. Peki;

● TÜİK’in gerçekleştirdiği revizyonlar için açıkladığı temel nedenler neler?

● TÜİK tarafından Ocak 2021 itibarıyla açıklanan bu revizyonlar neler ve yeni veriler nasıl tanımlanmış?

TÜİK yayınladığı revizyon duyurusunda; gelişen politika ihtiyaçları, çalışma türleri ve işgücü piyasasındaki değişimler ve işsizlik oranının tek başına atıl işgücünü göstermemesi gibi sebeplerden ötürü AB ülkeleriyle uyumlu bir istatistik yayınlayım revizyona gidileceğini duyurdu. Ayrıca geçmişte aylık olarak yayımlanan işgücü istatistikleri yerine bağımsız aylık tahminlerin ve üçer aylık hareketli ortalamaların yayımlanmaya başlamasıyla daha zamanlı ve tek aya ilişkin göstergeler üretileceği de açıklandı. İşgücü istatistikleri dahilinde yeni tanımlamalara göre verilerin de kamuoyu ile paylaşılacağı bu duyurularda yer aldı.

Ocak 2021 itibarıyla açıklanan işgücü istatistikleriyle beraber yapılan revizyonlarla gelen başlık ve oranlardan bazıları ise şunlar; ● İşgücüne ilişkin tamamlayıcı göstergeler,

● Sosyal güvenlik kuruluşuna kayıtlı olma durumuna göre istihdam edilenler,

● Zamana bağlı eksik istihdam ve işsizlerin bütünleşik oranı,

● İşsiz ve potansiyel işgücünün bütünleşik oranı,

● Atıl işgücü oranı.

Açıklanmaya yeni başlanan bu oranların tanımları ve hesaplama yöntemlerine geçmeden önce TÜİK’in işgücü istatistikleri haber bültenlerinde yaptığı önemli bir değişiklik de mevsim etkisinden arındırılmış ve arındırılmamış istatistiklere dair. Öncelikle TÜİK’in geçtiğimiz yıllarda yayımladığı haber bültenlerinde ilk işsizlik oranı mevsim etkisinden arındırılmamış işsizlik oranıydı ve bu oran medya kuruluşları tarafından da hakkında konuşulan ve paylaşılan işsizlik oranıydı. Ocak 2021’e dair yayınlanan işgücü istatistiklerinde ise haber bülteninin başında mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik oranına yer verildi.

Bununla birlikte haber bültenlerinde yer alan cinsiyete göre işsizlik oranı, istihdam oranı, işgücüne katılma oranı gibi oranlar ile işsiz sayısı, istihdam sayısı ve işgücüne dahil olmayan kişi sayılarına dair detaylı verilerin paylaşıldığı tablo da Ocak 2021 itibarıyla mevsim etkilerinden arındırılmış olarak paylaşılmaya başlanmış. Ancak burada TÜİK’in bu verilerin hepsini önceden detaylı aramalarda hem mevsim etkilerinden arındırılmış hem de arındırılmamış olarak paylaştığını da söylemek gerekir. Bu değişim sadece yazılı olarak yapılan haber bülteninde yapılmış.

TÜİK’in yeni açıklamaya başladığı ve kamuoyu tarafından da sıkça konuşulan ve tartışma konusu da olan revizyonların başında işgücüne ilişkin tamamlayıcı göstergeler başlığı altında açıklanan zamana bağlı eksik istihdam ve işsizlerin bütünleşik oranı, işsiz ve potansiyel işgücünün bütünleşik oranı ve atıl işgücü oranı.

Zamana bağlı eksik istihdam daha önce de TÜİK tarafından aylık olarak açıklansa da işsizlerin bütünleşik oranı ile beraber paylaşılmıyordu. Potansiyel işgücü ve atıl işgücü oranı ise eskiden ekonomistler tarafından paylaşılan geniş tanımlı işsizlik oranına benzetilse de TÜİK işgücüne ilişkin tamamlayıcı göstergeleri ve potansiyel işgücü için şu tanımlamaları yaptı:

İşgücüne ilişkin tamamlayıcı bu göstergelerin hesaplama yöntemleri de aşağıdaki şekilde:

TÜİK tarafından yeni açıklanmaya başlayan bu tamamlayıcı göstergelerden en dikkat çekeni ise atıl işgücü oranı oldu. Ekonomistler tarafından geniş tanımlı işsizlik ile karşılaştırılsa da TÜİK bu oranı da 2014 yılının ocak ayından bu yana hazırladı ve hem mevsim etkilerinden arındırılmış hem de arındırılmamış olarak kamuoyu ile paylaştı.

Şubat 2021'de mevsim etkilerinden arındırılmış işsizlik oranı %13,4 ile son 7 ayın en yüksek seviyesine çıktı. Atıl işgücünü oranı ise %28,3 olarak açıklandı. Mevsim etkilerinden arındırılmadığı takdirde ise bu oranlar %14,1 ve %28,9’a çıkmakta. Ocak 2014’te ise arındırılmış işsizlik oranı %9,2, atıl işgücü oranı ise %17,8 seviyesindeydi. Veriler detaylı incelendiğinde de şubat ayında işsizlik oranı ile atıl işgücü oranı arasındaki farkın %14,9 olduğu görülüyor. Bu da son 7 yılda bu iki oran arasındaki en yüksek 4. farkın Şubat 2021’de olduğunu gösteriyor.

Cinsiyete göre mevsim etkilerinden arındırılmış işsizlik oranı ve atıl işgücü oranının son verileri incelendiğinde, Şubat 2021’de kadınlarda işsizlik oranı %15,6 iken, atıl işgücü oranı %35,6 seviyesinde. Erkeklerde ise iki oran arasındaki fark kadınlardaki kadar, %20 değil. Erkeklerde şubat ayında işsizlik oranı %12,3 iken, atıl işgücü oranı ise %24,4 seviyede.