Deprem Bölgelerinde Salgın Tehlikesi

6 Şubat 2023 tarihinde saat 04.17’de  Kahramanmaraş’ın Pazarcık ilçesinde 7,7 büyüklüğünde deprem meydana geldi. Yaklaşık 9 saat sonra Kahramanmaraş Elbistan’da 7,6 büyüklüğünde ikinci bir deprem daha meydana geldi. Depremden, Kahramanmaraş, Gaziantep, Hatay, Osmaniye, Adıyaman, Şanlıurfa, Diyarbakır, Malatya, Kilis ve Adana başta olmak üzere on il etkiledi. Resmi açıklamalara göre 13 milyon kişinin depremden doğrudan etkilendiği ifade edildi.

İki büyük depremden sonra deprem bölgelerinde altyapı hizmetleri büyük ölçüde zarar gördü. Ulaşım, elektrik, su, doğalgaz ve iletişim sistemleri gibi altyapıların zarar görmesi toplumda zorlukların yaşanmasına sebep oluyor. Elektrik, su, kanalizasyon gibi alt yapıların zarar görmesi özellikle su ve besin kaynaklı hastalıkların ortaya çıkmasına da zemin hazırlıyor. Uzmanlar, sivil toplum kuruluşları, siyasetçiler ve doktorlar deprem bölgelerinde salgın riskine karşı uyarıda bulunuyor.

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca 11 Şubat 2023 tarihinde Hatay Afet Koordinasyon Merkezi’nde açıklamalarda bulundu. Afet bölgesinde mobil eczanelerin devreye girmeye başladığını ve köylere sağlık hizmetlerinin ulaştırılmaya devam ettiğini ifade etti. Deprem sonrası ortaya çıkabilecek enfeksiyonlara karşı gerekli tedbirlerin alındığını ve bölgeye kuduz ve tetanos aşılarının sevk edildiğini duyurdu.  Bakan Koca, 13 Şubat 2023 tarihinde deprem bölgelerindeki illere ilk günden itibaren 80 bin 516 tetanos aşısı gönderildiğini açıkladı. 

Türk Tabipler Birliği afetin oluşturduğu, barınma, beslenme, hijyen ve sanitasyon sorunları, sağlıklı içme suyu elde edilememesi ve sağlık hizmetlerine ulaşamaması gibi durumların salgın hastalıklara zemin hazırladığını açıkladı. Kahramanmaraş merkezli meydana gelen depremin etkilendiği on ilde mevsim koşullarının soğuk olması, barınma ve beslenme koşulları, temel sağlık hizmetlerinde olası aksamalar değerlendirildiğinde akut solunum yolu enfeksiyonları (İnfluenza, Covid-19 ve Strep A), kızamık, temas ile bulaşan hastalıklar (bit, uyuz, mantar) ve ishalli hastalıkların görülme olasılığının yüksek olduğunun altı çiziliyor. 

Sağlık Bakanlığı deprem sonrası su ve besinlerle bulaşan hastalıkları önlemeye yönelik uyarılarda bulundu. 

Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA), Türkiye’de depremden etkilenen kadınların 3 milyon 910 bin 497’sinin üreme çağında olduğunu açıkladı. Deprem bölgelerinde tahmini 214 bin hamile varken yaklaşık 24 bin kadının bir ay içinde doğum yapması bekleniyor. 

Deprem bölgelerinde kadın ve kız çocukları temel hijyen ve temizlik malzemelerine erişimde güçlük yaşıyor. Özellikle regl olmanın hala “tabu” olarak görülmesi kadınların hijyen malzemelerine ulaşmalarını engelliyor. Deprem bölgelerinde yaşanan stres kaynaklı regl kanamalarında artış ve kadınların iç çamaşırı, ped ve tampon gibi ihtiyaçlarını doğrudan talep edememesi sağlıklarını tehlikeye atıyor. 

TTB Kadın Hekimlik ve Kadın Sağlığı Kolu’ndan Dr. Aslı Davas, kötü koşullar ve travmalar nedeniyle erken doğumlar, düşükler, düşük doğum tartılı bebekler ve anne-bebek ölümleri beklediklerini ifade ediyor. Deprem bölgelerinde hamile kadınların doktorlar tarafından takip edilmesinin çok önemli olduğunu belirtirken özellikle hamile kadınların temiz su, kıyafet ve gıdalara erişimlerinin hızlıca sağlanması gerektiğinin altını çiziyor. Dr. Davas, "Kadın doğum uzmanı sayısı, bölgedeki sezaryen doğumhane sayısı desteklenmeli. Çadırlarda gıda, su dağıtımında kadın ve çocukların özellikle hedeflenmesi lazım, tek başlarına gidemeyebilirler. Kadınların barınma merkezlerine suya erişim noktaları yakın olmalı ve çok iyi aydınlatılmalı. Kadın ve erkek tuvaletlerinin ayrı olması, barınma yerlerinden uzak olmaması lazım." açıklamasında bulundu. 

13 Şubat 2023 tarihinde Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, afetin yaşandığı on ilde 6 Şubat 2023'ten bu yana 3 bin 677 bebek dünyaya geldiğini açıkladı. Bakan Koca, "Afet bölgesinde yaşayan 2 bin 896 hamile, 3 bin 943 lohusa ve 9 bin 685 bebeğin takibe alındığını" ifade etti.