Bir X hesabı tarafından 29 Eylül 2024’te yapılan bir paylaşımda Rusya’daki insanların kamera takibinden kaçmak için beyaz maske taktığı iddia edildi.
İddia 200 binden fazla gösterim almış. Birçok sosyal medya hesabı iddiayı paylaşmış.
İddia YANLIŞ
Video Rusya’da değil Ukrayna’da kaydedilmiş.
Videoda görünen kişilerin beyaz maske takma nedeni ise Харфанг (Xarfang) isimli rap müzisyenin Ярди şarkısı için hazırlanan klipte yer alıyor olmaları.
Video Bir Klip Çekimi İçin Maske Takan Kişileri Gösteriyor
Rusya sokaklarında, özellikle başkent Moskova’da, yüz tanıma teknolojisiyle donatılmış binlerce kamera bulunuyor. Moskova Belediyesi’nin 2017’de yaptığı açıklamaya göre, 3.500’den fazla kamera konut ve iş yeri girişlerine, stadyumlar ve kamuya açık alanlara yerleştirildi. 2020’de Rusya İçişleri Bakanlığı, suçlu ve şüphelilerin tespitinde şehir güvenlik kameralarının kullanılacağını ve bu amaçla Federal Biyometrik Kayıt Bilgi Sistemi’nin kurulacağını duyurdu. Dahası, Rusya Federasyonu, 30 Eylül 2023’e kadar müşterilerinin biyometrik verilerini toplayan işletmelerin bu bilgileri yeni kurulan Birleşik Biyometrik Sistem’e yüklemelerini zorunlu kıldı. Tüm bu adımlar, Rusya’nın giderek sıkılaşan gözetim politikalarının bir parçası olarak değerlendiriliyor. Söz konusu paylaşım da videonun Rusya’da bu gözetim politikalarını protesto eden eylemcileri gösterdiği iddia edilmiş.
Videoya dikkatlice bakıldığında, sağ üst köşede ve videonun sonunda ‘hyevuy_dnepr’ takma adı ile Instagram logosunun yer aldığı fark ediliyor. Bu ipucunu takiben Instagram hesabı incelendiğinde, söz konusu videonun 11 Ağustos 2024’te “Ukrayna sokaklarında insanların yüzlerini kapatan tuhaf maskeler taktığı görülüyor.” açıklamasıyla paylaşıldığı anlaşılıyor.
Videoyu tersine görsel arama yöntemiyle sorguladığımızda ise Ukrayna’da yayın yapan bir haber sitesine ulaşabiliyoruz. Haberde, insanların Харфанг (Xarfang) isimli bir rap müzisyeninin klip çekimi için maske taktığı belirtiliyor.
Xarfang’ın Instagram hesabına göz atıldığında da benzer bir videonun 13 Ağustos’ta hesaba yüklendiği görülüyor. Ayrıca, 16 Ağustos 2024’te çıkan haberlerle ilgili yapılmış bir kolaj videosunun da aynı hesapta paylaşıldığı dikkat çekiyor. Bu detaylar, videonun aslında bir müzik klibi çekiminin parçası olduğunu ortaya koyuyor.
13 Ağustos 2024’te YouTube’da yayımlanan “Ярди” isimli şarkının video klibi incelendiğinde, klipte aynı maskeyi takan insanların yer aldığı açıkça görülüyor. Bu da videonun, aslında bir müzik klibi çekiminin parçası olduğunu doğruluyor.
Sonuç olarak;
Videonun Rusya’da devlet gözetiminden kaçmak için beyaz maske takan kişileri gösterdiği iddiası yanlış.