Görüntüler Rusya’nın Vurduğu Odessa’nın Elektriksiz Halini mi Gösteriyor?

Rusya-Ukrayna Savaşı dördüncü yılına girerken cephe hatlarında büyük bir değişim yaşanmasa da, savaşın sivil hayata etkisi giderek ağırlaşıyor. Özellikle Rusya’nın son aylarda Ukrayna’nın enerji altyapısını hedef alan füze ve drone saldırıları, ülke genelinde yaygın elektrik, su ve ısınma kesintilerine yol açıyor. Kış aylarının başlamasıyla birlikte birçok şehirde milyonlarca insan günde yalnızca birkaç saat elektrik alabilirken bazı bölgelerde kesintiler günlerce sürebiliyor. Odessa gibi büyük kentler de bu saldırılardan doğrudan etkilenirken, devam eden barış görüşmelerine rağmen enerji altyapısı savaşın önemli hedeflerinden biri olmaya devam ediyor. Bu kesintiler sosyal medyada da sık sık gündeme geliyor. Ancak paylaşılan bazı içeriklerde, farklı zaman ve yerlerden alınmış, manipüle edilmiş veya yapay zeka araçlarıyla oluşturulmuş görsellerin Ukrayna’daki güncel durumu gösterdiği iddiasıyla dolaşıma sokulduğu görülüyor. Özellikle elektriksiz kaldığı belirtilen şehirlerle ilişkilendirilen görüntüler kısa sürede geniş kitlelere ulaşıyor. 

İlgili X gönderisinde paylaşılan görseller de Rusya’nın vurduğu Odessa’nın elektriksiz halini gösterdiği iddiasıyla paylaşılmış. Öncelikle, görüntülerde ay ışığının bulutlar arasından sahne spotu gibi süzülmesi, ışık huzmelerinin aşırı net ve yönlü görünmesi, deniz ve şehir yüzeylerinde fiziksel olarak nadir görülen pürüzsüz yansımalar ve üç farklı karede tekrar eden sinematik kompozisyonlar dikkat çekiyor. Vinçler ve binalar uzaktan gerçekçi olsa da yakından bakıldığında detayların homojenleştiği, bazı mimari ve mekanik unsurların muğlaklaştığı görülüyor. Bu görsel işaretler tek başına kesin bir kanıt oluşturmamakla birlikte, bir arada değerlendirildiğinde görüntülerin gerçek bir olay fotoğrafından ziyade yapay olarak üretilmiş görseller olma ihtimalini güçlendiriyor.

Görselin yapay zeka ile üretilip üretilmediğini değerlendirmek için yapay zeka tespit araçlarını kullanmakta fayda var. AI or Not aracı, görüntünün gerçek bir fotoğraftan ziyade yapay olarak üretilmiş olma ihtimalinin yüksek olduğunu belirterek “muhtemelen yapay üretim” (Likely AI generated) sonucunu verdi. Illuminarty ise yaptığı analizde görselin yapay zeka araçları kullanılarak üretilmiş olma olasılığı %57,2 olarak hesapladı. Son olarak WasItAI aracı da görüntünün tamamının ya da önemli bir bölümünün yapay zeka tarafından oluşturulduğundan oldukça emin olduğu bir sonuca vardı. Bu araçların tamamı kesinlik iddiası taşımamakla birlikte, sonuçlar birlikte değerlendirildiğinde görselin yapay olarak üretilmiş olabileceğine dair tutarlı ve güçlü bir şüphe ortaya koyuyor.

Son olarak, görseller tersine görsel arama yöntemiyle aratıldığında, görsellerin yalnızca bazı sosyal medya platformlarında paylaşıldığı görülüyor. Görselin paylaşıldığı 13 Aralık 2025 tarihli bir Instagram kullanıcısı açıklama bölümünde, fotoğrafın yapay zeka yardımıyla üretildiğini belirtmiş. Paylaşımda, gerçek bir karartma anının fotoğrafla gösterilemeyeceği, bunun ancak siyah bir kareyle mümkün olacağı ifade edilmiş.

Rusya saldırıları sonrası Ukrayna’da yaşanan elektrik kesintileriyle ilgili uluslararası medya kuruluşları tarafından yayımlanmış çok sayıda habere ulaşmak mümkün. Al Jazeera, CNN World ve The Guardian gibi pek çok farklı kurum Ukrayna’daki elektrik kesintilerine yer verip bölgeden görseller paylaşmış. Bu haberler tarandığında da ilgili X gönderisinde yer alan görsellerle karşılaşılmadığı görülüyor. Doğrulanmış bazı elektrik kesintisi görüntülerinden örnekler: