Çeşitli Ülkelerde Kadınların Seçme ve Seçilme Hakkına Sahip Olmalarına Yönelik İddialar Doğru mu?

Bir Instagram hesabı tarafından 18 Eylül 2021 tarihinde yapılan paylaşımda kadınlara seçme ve seçilme hakkının Fransa’da 1944, Japonya’da 1945, Çin’de 1949, İsviçre’de 1971, Kuveyt’te 2005 ve Türkiye’de ise 1934 yılında verildiği iddia edildi. Gönderi 143 binden fazla görüntülenme 2500’den fazla paylaşım almış.

Paylaşımda geçen metin şu şekilde:

Kadınlar oy kullanma haklarına dünyanın çeşitli ükelerinde farklı zaman dilimlerinde sahip oldular. Fransa’da kadınların seçme ve seçilme hakkı 21 Nisan 1944’te General Charles de Gaulle liderliğindeki geçici bir hükümetle kanunlaşarak imzalandı. Ancak Fransız kadınlar ülkenin savaş sonrası ilk genel seçimleri olan 29 Nisan 1945 tarihine kadar oy kullanamadılar.

Japonya’da 17 Aralık 1945’te genel seçim yasası güncellenerek tarihte ilk kez kadınlar oy kullanma hakkına sahip oldu. Oy kullanma yaşı 25’ten 20’ye düşürüldü. 26 Eylül 1946 yılında yapılan seçimlerde otuz dokuz kadın meclise girdi.

Çin’de ilk kez 1949 yılında Çin Halk Siyasi Danışma Konferansı’nda 69 kadın delege yer aldı. Kadın delegeler, ülkenin inşası için hayati önem taşıyan konularda kadınları temsil ettiler. Song Qingling başkan yardımcılığına seçilirken Li Dequan ve Shi Liang gibi bazı kadınlar hükümetin önde gelen görevlerine geldiler.

İsviçre’de kadınların oy kullanmasına yönelik ilk referandum 1 Şubat 1959 tarihinde yapıldı. Yasa, İsviçre’de yaşayan erkeklerin %67’si tarafından reddedildi. Buna rağmen bazı kantonlarda kadınlar oy kullanma hakkına sahip oldu. Kadınlar, 1971 yılında yapılan referandum ile oy kullanma hakkına sahip oldular. İsviçreli kadınlar ilk kez 31 Ekim 1971 tarihinde Federal Meclis seçimlerinde oy kullandılar.

Kuveyt’te ilk olarak kadınlara seçme ve seçilme hakkı 1999 yılında Kuveyt Emirinin kararnamesiyle tanınsa da Kuveyt Anayasasının parlamentoya tanıdığı yetki çerçevesinde parlamento tarafından reddedildi. Bu gelişmelerin ardından kadınlar altı yıl boyunca seçme ve seçilme hakkı için çeşitli yollarla mücadele ettiler. 17 Mayıs 2005 yılında kadınlar oy kullanma ve seçilme hakkına sahip oldular. Mayıs 2009’da dört kadın aday mecliste sandalye kazandı.

Türkiye’de kadınlar 20 Mart 1930 tarihinde belediye seçimlerinde seçme hakkına sahip oldu. Milletvekili seçimlerinde seçme ve seçilme hakkına ise 5 Aralık 1934’te yapılan anayasa değişikliği ile ulaştı. 1935 yılında yapılan meclis seçimlerinde ilk defa kadınlar katıldı ve mecliste 18 sandalye elde etti.

Kadınların siyasete katılımını inceleyen Intern-Parliamentary Union (IPU), ulusal parlamentoların bir araya geldiği bir organizasyon. IPU-UN’un yayımladığı Politikada Kadın Haritası 2021’ 1 Ocak 2021 itibarıyla parlamentodaki kadınlarla ilgili verileri sunuyor.

Politikada Kadın Haritası 2021’e göre, geçen yıl kadın bakanların sayısı %21,3’lük bir artış gösterdi ancak bu ilerleme daha sonra yavaşladı. 1 Ocak 2021 itibarıyla kadın bakanı olmayan ülke sayısı, geçen yıla oranla üç ülke artarak 12'ye yükseldi. 1 Ocak 2021 tarihinden itibaren Azerbaycan, Ermenistan, Brunei Sultanlığı, Kuzey Kore, Papua Yeni Gine, Saint Vincent ve Grenadinler, Suudi Arabistan, Tayland, Tuvalu, Vanuatu, Vietnam ve Yemen hükümetlerinde kadın bakan bulunmuyor.

Kadın bakanların görev aldıkları alanlar arasında birinci sırada çevre ve enerji geliyor. Kadın bakanlar geçmiş senelerde olduğu gibi sosyal meseleler, kadın meseleleri ve cinsiyet eşitsizliği gibi alanlarda daha fazla görev almaya devam ediyor.

Öte yandan, 2020’ye kıyasla erkeklerin baskın olduğu düşünülen alanlarda kadın bakanların payı 2021’de arttı. Örneğin, savunma alanındaki kadın bakanların sayısı 2020 yılında yüzde 11,9 iken 2021’de yüzde 13,5 oldu. 2020 yılında finans alanındaki kadın bakanların sayısı yüzde 10,1 iken 2021’de yüzde 11,5 oldu . Dış ilişkilerden sorumlu kadın bakanların payı da geçen yıla kıyasla önemli bir artış kaydetti ve 2021’de yüzde 16,8’den yüzde 26’ya yükseldi.

Bir Instagram hesabı tarafından 8 Eylül 2021 tarihinde yapılan paylaşımda, kadınlara seçme ve seçilme hakkının; Fransa’da 1944, Japonya’da 1945, Çin’de 1949, İsviçre’de 1971, Kuveyt’te 2005 ve Türkiye’de ise 1934 yılında verildiği iddia edilmişti. Kadınlar çeşitli ülkelerde farklı zaman dilimlerinde seçme ve seçilme hakkına sahip oldu. Fransa’da 1944 yılında kadınların seçme ve seçilme hakkı kanunlaştı. Japonya’da kadınlar 1945 yılında ilk kez oy kullanma hakkına sahip oldu. Çin’de 1949 yılında 69 kadın delege Çin Halk Siyasi Danışma Konferansı’nda yer aldı. İsviçre’de kadınlar 1971 yılında tüm ülkede seçme ve seçilme hakkına sahip oldular. Kuveyt'te ise kadınlar, yapılan mücadeleler sonunda 2005 yılında seçme ve seçilme hakkına sahip oldular. Türkiye’de ise kadınlar ilk kez 1930 yılında belediye seçimlerinde seçme hakkı kazandı. 1934 yılında ise milletvekili seçimlerinde seçme ve seçilme hakkına sahip oldu.