Avustralya Sosyal Kredi Sistemi Adında Yeni Bir Sisteme mi Geçiyor?

Benzer paylaşımlar yabancı sosyal medya hesaplarında da paylaşıldı. 

İddiadaki benzer klibi 1 Nisan 2021 tarihinde 9News Australia’nın Twitter hesabında görmek mümkün.  Haberde, Avustralya hükümetinin sosyal medyanın kötüye kullanımı engellemek için yeni bir plan üzerinde durduğunu ve Avustralyalıların sosyal medya hesaplarını kullanırken sürücü ehliyetleri veya pasaportları gibi 100 puanlık bir kimlik sunmaya zorlanacaklarından bahsedilmiş. 

Sosyal kredi sistemi, ilk kez Çin Halk Cumhuriyeti tarafından geliştirilen ulusal bir kredi notu ve kara listedir. Ağırlıklı olarak işletmelere odaklanan bir sistem olan sosyal kredi sistemi, etkin bir şekilde işleyebilmesi, bireylerin ve devlet kurumlarının izlenebilmesi ve güvenilirlik açısından değerlendirilebilmesi için bir kayıt sisteminin kurulmasını gerektirir. 

Sosyal kredi sistemi, Çin’deki finansal kredi derecelendirme sisteminin bir uzantısıdır. Ulusal Kalkınma ve Reform Komisyonu (NDRC), Çin Halk Bankası (PBOC) ve Yüksek Halk Mahkemesi (SPC) tarafından yönetilen sistem, işletmeler, devlet kurumları, bireyler ve sivil toplum kuruluşları için kredi derecelendirme işlevini standartlaştırmayı ve mali ve sosyal değerlendirmeyi gerçekleştirmeyi amaçlıyordu. Çin hükümeti, sistemle toplumda güveni artırmayı ve gıda güvenliği, fikri mülkiyet hırsızlığı ve finansal dolandırıcılık gibi konularda işletmeleri düzenlemeyi hedefliyordu. 

Fakat sisteme yönelik eleştiriler de geldi. Sistemde, çeviri hataları, sansasyonel, çelişkili bilgiler ve kapsamlı analiz eksikliği nedeniyle medyada büyük miktarda yanlış raporlama ve kavram yanılgısı oluşturmuştur. Bu yanılgılara örnek olarak, Çin vatandaşlarının sistem tarafından atanan sayısal bir puana göre ödüllendirilip cezalandırıldığı, kararlarının yapay zekâ tarafından alındığı ve Çin vatandaşlarını sürekli olarak izlediği şeklindeki yaygın kanılar yer alır. 

Avustralya Parlamentosu’nun bir komitesi tarafından Mart 2021 tarihinde “Aile içi, ev içi ve cinsel şiddet soruşturması” kapsamında bir rapor hazırlandı. İlgili haberse bu raporda 80’den fazla öneri arasından 30 numaralı öneriye atıfta bulunmuş. Öneriye göre; 

“Uygun teknoloji kullanımının paylaşılan bir topluluk sorumluluğu olduğu daha fazla kabul edilmelidir. İçeriği barındırmak ve denetlemek yalnızca platformların sorumluluğu değildir.

Çevrimiçi Güvenlik Yasası da dahil olmak üzere, bir platformun içeriği kaldırma yükümlülüğü konusunda daha fazla netlik olmalıdır.

Mevcut bir sosyal medya hesabını açmak veya devam ettirmek için müşterilerin, tıpkı bir kişinin bir cep telefonu hesabı için kimlik göstermesi veya bir hesap satın alması gerektiği gibi ya da bir mobil SIM kart satın alması gerektiği gibi, yasa gereği 100 kimlik noktası kullanarak kendilerini bir platforma tanıtmaları istenmelidir.

Sosyal medya platformları, e-Güvenlik Komiseri, kolluk kuvvetleri tarafından talep edildiğinde veya bir mahkeme tarafından talimat verildiğinde, bu tanımlayıcı ayrıntıları sağlamalıdır.

Hükümet, bir bireyin fiziksel veya zihinsel refahına yönelik bir tehdit içeren konularda veya ulusal güvenlik durumlarında, kolluk kuvvetlerinin bir platformun uçtan uca şifrelenmiş verilerine izinle erişmesine izin verecek düzenlemeleri düşünmelidir.

Hatalı davranışlara karşı daha fazla caydırıcı olması için teknolojinin kolaylaştırdığı suistimale yönelik cezai ve hukuki cezalarda önemli bir artış olmalıdır.

Devlet tarafından barındırılan tüm web siteleri ve uygulamalar, teknolojinin kolaylaştırdığı istismardan kurtulan bir mağdurun, taciz edici materyalin hızlı bir şekilde kaldırılması için yardım isteyebileceği hazır (ve aranabilir) yollara sahip olmalıdır.”

Avustralya Hükümetinin Eylül 2021’de yasalaşan yeni bir yasa tasarısına göre, Avustralya kolluk kuvvetlerine, dijital suçlarla mücadele için bilgi toplama ağının genişletilmesi ve bazı verilere ulaşım hakkı verme hakkı sağlıyor. Fakat yasada sosyal kredi sistemi ile ilgili herhangi bir bilgi yer almıyor.

Fakat bu rapor Avustralya medyasındaki haberlere göre hiç uygulanmadı. O dönemde eleştirmenler, anonimliğin kötü niyetli çevrimiçi davranışlarda önemli bir rol oynayıp oynamadığını sorgulayarak ve önlemin savunmasız toplulukları tehlikeye atabileceğini ve veri gizliliği için risk oluşturabileceğini savunarak teklife karşı çıktılar. 

Aynı zamanda The Guardian’ın konu ile ilgili bir makalesinde de Melbourbe Swinburne Teknoloji Üniversitesin’den medya ve iletişim alanında kıdemli bir öğretim görevlisi olan Belinda Barnet’in düşüncelerine yer verdi. Barnet’e göre, Facebook gibi sosyal medya platformları geçmişte sahip oldukları verileri koruyamadıklarını defalarca kanıtladı. 11 milyon Avustralyalı Facebook kullanıcısı için kimlik doğrulamasını kolaylaştırma konusunda başarılı olamayacağını söyledi. Bu nedenle sosyal medya platformlarına pasaport ve ehliyet gibi önemli bilgilerin verilemeyeceğini ve parlamentonun öneriyi reddetmesi gerektiğini söyledi. 

Ayrıca Reuters, internet kullanıcılarını korumak için kurulmuş bir kurum olan Avustralya e-Güvenlik Komisyonu’nun kıdemli medya danışmanı Rebecca Lewis’e ulaşmış ve Lewis sosyal kredi sisteminin Avustralya’da uygulanmayacağını belirtmiş.  

Benzer iddiayı Reuters de incelemiş. 

Bir Twitter hesabı tarafından 15 Aralık 2022 tarihinde yapılan bir paylaşımda, Avustralya’nın sosyal kredi sistemi adında yeni bir sisteme geçtiği iddia edilmişti. Mart 2021 tarihinde Avustralya Parlamentosu’na “Aile içi, ev içi ve cinsel şiddet soruşturması” kapsamında benzer bir sistem önerisi gelmiş ancak Avustralya Hükümeti tarafından Eylül 2021 tarihinde en son yasalaşan sosyal medya tasarısında kolluk kuvvetlerin bilgi toplama ağının genişletilmesi ve bazı verilere ulaşabilme hakkı veriyor. Sosyal kredi sistemi ile ilgili bir bilgi yer almıyor. Bunun yanında Avustralya’nın yerel gazetelerinde de bu teklife karşı çıkıldığını ve uygulanmayacağından bahsedilmiş.