Yaşlanan Türkiye Nüfusu

Aylardır dünya gündeminde birinci sırada yer alan yeni tip koronavirüs, 11 Mart 2020 itibarıyla Türkiye’de de görülmesiyle birlikte başlıca gündemimiz haline geldi. Virüsün neden olduğu COVID-19 hastalığı, bültenimizde detaylıca incelediğimiz üzere, en çok yaşlı ya da sağlıksız bireyleri tehdit ediyor. Bununla birlikte özellikle İtalya’da virüsün hızla yayılmasının ve ölümle sonuçlanan vakaların artmasının ardından dikkatler yaşlı nüfusu yoğun ülkelere yöneldi. Peki, Türkiye’de yaşlı nüfus ne durumda?

TÜİK’in 18 Mart 2020 tarihinde yayınladığı İstatistiklerle Yaşlılar 2019 bülteninde belirtildiği üzere yaşlı nüfus, 65 yaş ve üzeri kişilerden oluşuyor. TÜİK’in yayınladığı güncel verilere göre Türkiye’de yaşlı nüfus, son beş yılda %21,9 artarak 2019’da 7 milyon 550 bin 727 kişiye ulaştı.

Bununla birlikte yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranı, 2014’te %8 iken bu oran 2019 yılında %9,1 olarak gerçekleşti. Söz konusu nüfusun %55,8’ini kadınlar, %44,2’sini ise erkekler oluşturuyor.

Yaşlı nüfusun kendi içinde yaş dağılımına baktığımızda, %62,8’lik bir oranla 65-74 yaş aralığındaki grubun çoğunluğu oluşturduğunu görüyoruz. 75-84 yaş aralığındakiler yaşlı nüfusun %28,2’sini oluştururken 85 yaş ve üzeri kişiler yaşlı nüfusun %9,1’ini oluşturuyor.

TÜİK’in nüfus projeksiyonlarına göre Türkiye’de yaşlı nüfusun 2023’te %10,2, 2040 yılında %16,3 ve 2080’de ise %25,6 olacağı öngörülüyor.

TÜİK’in açıklamasına göre yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranının %10’u geçmesi, nüfusun yaşlandığını gösteriyor. Türkiye’de yaşlı nüfusun diğer yaş gruplarına nazaran daha hızlı artması da Türkiye nüfusunun yaşlandığına işaret. Bu bağlamda Türkiye’nin demografik bir dönüşüm içinde olduğunu söylemek mümkün. Bu dönüşümün nedenleri; doğurganlık ve ölümlülük hızlarındaki azalma, sağlık alanındaki gelişmeler ve yaşam standardıyla refah düzeyinin yükselmesiyle birlikte ortalama yaşam süresinin uzaması şeklinde sıralanabilir. Bu doğrultuda Türkiye’de çocuk ve genç nüfus oranı azalırken yaşlı nüfus oranı artıyor.

TÜİK’in yayınladığı nüfus piramitleri, nüfus yapısının değişimini gözler önüne seriyor.

Öte yandan TÜİK’in bülteninde yer aldığı üzere, nüfus tahminlerine göre 2019 yılında dünya nüfusu 7 milyar 605 milyon kişiye ulaştı. Bununla birlikte yine tahminlere göre 2019’da dünya nüfusunun %9,3’ünü yaşlı nüfus oluşturdu.

Yaşlı nüfus oranı en yüksek ülkeler ise sırasıyla %34,1 ile Monako, %28,8 ile Japonya ve %22,7 ile Almanya oldu. Türkiye, yaşlı nüfus oranında 167 ülke arasında 66. sırada yer alıyor. Yaşlı nüfus oranı en düşük ülkeler ise Katar, Birleşik Arap Emirlikleri ve Somali.

Her ne kadar oransal olarak hala genç bir nüfus yapısına sahip olsa da Türkiye, kalabalık nüfusu nedeniyle yaşlı nüfusu sayısal olarak yüksek ülkelerden. Örneğin yaşlı nüfus oranı en yüksek ülkelere baktığımızda, Japonya’da 36,3 milyon, Almanya’da 18,2 milyon ve İtalya’da ise 13,6 milyon kadar bir yaşlı nüfus görüyoruz. Türkiye ise 7,5 milyon yaşlı nüfusuyla Yunanistan ve Finlandiya gibi yaşlı nüfusu yoğun ülkelerden daha fazla yaşlı nüfusa sahip. Monako ise her ne kadar %34,1'lik yaşlılık oranına sahip olsa da, bünyesinde 10,5 bin kişilik yaşlı nüfus bulunduruyor.

Bunun yanı sıra TÜİK’in güncel verilerine göre Türkiye’de her dört haneden en az birinde en az bir yaşlı birey bulunuyor. 2019 yılında Türkiye’de tek başına yaşayan yaşlı sayısı ise 1 milyon 373 bin 521 idi.

Son olarak 2019 yılında Türkiye’de yaşlı nüfusun en yoğun olduğu il, %18,8 ile Sinop oldu. Sinop’u, %17,7 ile Kastamonu ve %16,2 ile Artvin izlerken yaşlı nüfus oranı en düşük iller Şırnak, Hakkari ve Şanlıurfa oldu.