Türkiye ve 5 Büyük Ligde Transfer Harcamaları

1990’lı yılların başından itibaren futbolun büyümesi; sporun eğlence işlevinin ötesine geçerek, toplumların tutkularını paraya dönüştüren bir endüstri hâline gelmesine neden oldu. Bu bağlamda futbol günümüzde ticari bileşene sahip bir spordan, eğlence sektörünün bir parçası durumuna geldi. 2000’li yılların başından itibaren futbolda dönen paranın da oldukça arttığı görülüyor. Beş büyük lig (Premier Lig, Bundesliga, La Liga, Serie A ve Ligue 1) ile diğer ligler arasındaki makas da her geçen gün açılıyor. Son 10 yılda Türkiye’deki en üst seviye futbol ligi olan Süper Lig’deki en çok transfer harcaması yapan ilk 5 takımın toplam harcama tutarı, İngiltere Premier Ligi’nde yalnızca Arsenal’in transfer harcamasından daha düşük. 

İngiltere Premier Lig’deki en çok harcama yapan ilk beş takıma bakıldığında son 10 yılda transfere en fazla harcama yapan takımın Manchester City olduğu görülüyor. 1 milyar 67 milyon euroluk harcama yapan Manchester City’i, 1,58 milyar ile Chelsea, 1,49 milyar ile Manchester United takip ediyor. Transfer gider ve gelirleri arasındaki farka bakıldığında ise Manchester United birinci sırada. Son 10 yılda 172 futbolcu için 1 milyar 490 milyon euro ödeyen kulüp, 174 futbolcuyu 427,30 milyon euroya satmış. Transfermarkt verilerine göre, 1 milyar 64 milyon 640 bin euro ile Manchester United, son 10 yılda dünya genelinde en çok zarar eden kulüp. Premier Lig’de transfere en fazla harcama yapılan beş takıma bakıldığında bütün takımların zararda olduğu görülüyor.

Transfermarkt verilerine göre, İspanya’da son on yılda transfere en çok Barcelona para harcamış. 160 futbolcu için 1,54 milyar euro civarı harcama yapan Katalan kulüp, sattığı oyunculardan ise 976 milyon 700 bin lira kazanmış. 563 milyon euroluk zararla Barcelona, İspanya’da en çok zarar eden kulüp durumunda. Barcelona’yı 194 milyon euro zararla ezeli rakibi Real Madrid, 103 milyon euro zararla Atletico Madrid ve 17 milyon euro zararla Valencia takip ediyor. Transfere en çok harcama yapan beş takım içinde Sevilla, en kârlı kulüp olarak göze çarpıyor. 10 yılda transfere 666 milyon euro harcama yapan Endülüs kulübü, sattığı oyunculardan ise 679,35 milyon euro kazanmış. Sevilla’nın 12,82 milyon euroluk artısı onu, bu beş kulüp içinde tek kâr eden takım hâline getiriyor.

Fransa Ligue 1 takımlarından Paris-Saint Germain (PSG), 2011 yılında Qatar Sports Investments (Katar Spor Yatırımları) tarafından satın alınmıştı. 2012-2013 sezonuna kadar yalnızca iki şampiyonluğu olan kulüp, Katarlılar tarafından satın alınması birlikte yedi defa daha şampiyonluk yaşadı. PSG, Fransa’da son 10 yılda en fazla transfer harcaması yapan takım olarak karşımıza çıkıyor. Kulübün 1,46 milyar euroluk transfer harcaması, Fransa’da kendisinden sonra transfere en çok para harcayan dört kulübün neredeyse toplamına eşit. 455,25 milyon euroluk oyuncu satışı yapan kulübün aldığı ile sattığı oyuncular arasındaki fark 950 milyon euro. İkinci en çok harcama yapan Olimpik Lyon ise 162 oyuncu için 383,87 milyon euro harcamış. Lyon bu süreçte 646,37 milyon euroluk oyuncu satışı yaparak 262,5 milyon euro kazanç sağlamış. En çok harcama yapan ilk 5 kulüp arasından en çok kâr elde eden ise 335 milyon euro harcayıp, 652,51 milyon euro kazanan LOSC Lille. 

Transfermarkt verilerine göre, Almanya Bundesliga’da en kârlı takım Borussia Dortmund. 10 yılda 757,11 milyon euro harcama yapan kulüp, sattığı 135 futbolcudan 882,02 milyon euroluk bir meblağı kasasına koymuş. En çok harcama yapan ise Bayern Münih. Kulüp, transfere 799,30 milyon euro harcamış, sattığı oyunculardan ise 376 milyon euro kazanmış. 

İtalya Serie A’da en çok zarar eden takım 563,58 milyon euro ile Juventus. 10 yılda transfere 1,59 milyar euro harcayan siyah beyazlı kulübü, 505,7 milyon euroluk zararla AC Milan takip ediyor. En çok harcama yapan ikinci takım olan Inter; 241,64 milyon euro, üçüncü takım Roma ise 184,09 milyon euro zarar etmiş. İtalya’nın en çok harcama yapan beş kulübü arasında sattığı oyuncuların bedeli aldığı oyuncuların bedelinden yüksek bir takım bulunmuyor. 

Transfermarkt verilerine göre, Süper Lig’de son 10 yılda en fazla transfer harcaması yapan takımlar sırasıyla Galatasaray, Fenerbahçe, Trabzonspor, Beşiktaş ve İstanbul Başakşehir kulüpleri. Galatasaray, transferlere bu süreçte 261,87 milyon euro, Fenerbahçe 251,82 milyon euro, Trabzonspor 151,85 milyon euro, Beşiktaş 123,67 milyon euro ve Başakşehir 51,66 milyon euro harcamış. Kulüpler sırasıyla 137,38 milyon euro, 161,76 milyon euro, 96,85 milyon euro, 100,68 milyon euro ve 42,25 milyon euro kazanmış. Süper Lig kulüpleri arasında en çok zarar eden ise 124,5 milyon euro ile Galatasaray ve 90 milyon euro ile Fenerbahçe. Dikkat çeken bir diğer detay ise; Türkiye’nin en çok harcama yapan 5 kulübünün toplam harcama tutarının, İngiltere’nin en fazla harcama yapan 5. takımından daha düşük olması.