COVID-19 Gölgesinde: Türkiye’de Yüz Yüze Eğitim

İlk COVID-19 vakasının kamuoyuna duyurulmasının hemen ardından Milli Eğitim Bakanlığı 12 Mart 2020 tarihinde tüm okullarda uzaktan eğitime geçileceğini açıklamıştı. Türkiye’de vaka sayılarına bağlı olarak zaman zaman yüz yüze, zaman zaman da uzaktan eğitim eğitim modeli uygulandı. Yaklaşık olarak bir buçuk senenin ardından ise Türkiye’de 6 Eylül 2021 tarihi itibarıyla tüm kademelerde yüz yüze eğitime başlandı. Milli Eğitim Bakanı Mahmut Özer, hedeflerinin sağlık koşulları aksini gerektirmediği sürece salgın öncesinde olduğu gibi okullarda tam zamanlı yüz yüze eğitimi devam ettirmek olduğunu ifade etti.

Sağlık Bakanlığı ve Milli Eğitim Bakanlığı işbirliği ile COVID-19 Salgınında Okullarda Alınması Gereken Önlemler Kılavuzu 19 Ağustos 2021 tarihinde yayımlandı. Genel kurallar incelendiğinde ise; öğretmenlerin, eğitim personelinin, kantin çalışanlarının ve öğrenci servis personelinin tam doz aşılanmış olması öneriliyor. Öğrenciler ile bir araya gelen öğretmen ve okul çalışanları aşı olmadıkları takdirde haftada iki kez PCR testine girmek zorunda kalacaklar. Tüm okullarda maske ihtiyaçları Milli Eğitim Bakanlığı tarafından karşılanacak.

Milli Eğitim Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı işbirliği ile "Okullarda COVID-19 Pozitif Vaka Çıkması Durumunda Yapılması Gereken Uygulamalar Rehberi" 5 Eylül 2021 tarihinde yayımlandı.

Bir sınıfta öğrencilerden birine COVID-19 pozitif tanısı konulması hâlinde öğrenciler ve öğretmenler gözetim altında okula devam edecekler. Pozitif vaka çıkan sınıfta görev alan öğretmenlere ve sınıfın diğer öğrencilerine 14 gün boyunca günde en az iki defa semptom sorgulaması yapılarak ateş ölçümleri gerçekleştirilecek ve tüm veriler kayıt altına alınacak. Sınıftaki öğrencilerin teneffüs saatleri diğer sınıflardan farklılaştırılacak.

Aynı sınıfta 10 gün içinde ikinci vaka çıkması hâlinde ise sınıf öğrencilerinin tamamı yakın temaslı olarak kabul edilecek. Bu öğrenciler evlerine gönderilerek 14 gün boyunca temaslı takibine alınacak. Öğretmenin pozitif vaka çıkması halinde okul dışında riskli bir teması yoksa öğrenciler evlerine gönderilecek ve yine 14 gün temaslı takibine alınacak. Okuldaki diğer öğretmenler de temaslı kabul edilecek ve maske takmak koşuluyla okula devam edecekler.

UNICEF verilerine göre, 2020 yılında dünya genelinde okullar ortalama 79 eğitim-öğretim günü tamamen kapalı kaldı. Okulların kapalı kalmasının kısa ve uzun vadeli birçok etkisi var. Öğrenme kaybı, ruhsal sorunlar, kaçırılan aşılar, okul terki, çocuk işçiliği ve çocuk yaşta evlilik riskinin artması bunlardan bazıları.

Öte yandan, uzmanlar gerekli tedbirlerin alınması ve uygulaması koşuluyla eğitimin her koşulda devam etmesi gerektiğinin altını çiziyor. Sağlık krizinin eğitim krizine dönüşmesinin an meselesi olduğu bugünlerde, uzmanlar COVID-19 tedbirleri kapsamında okulların ilk açılan ve en son kapanan kurumlar olması gerektiğini vurguluyor.

UNESCO, Mart 2020 tarihinden bu yana dünya üzerinde hangi ülkelerde okulların kapalı olduğuna dair veri yayımlıyor. 30 Ağustos 2021 tarihi itibarıyla 210 ülke arasından 13 ülkede okullar tamamen kapalı. 21 ülkede ise okullar kısmi olarak açık.

Salgının başından bu yana Türkiye’de okullar 28 hafta tamamen kapalıyken 21 hafta kısmi olarak açıktı. Avrupa Birliği ülkeleri ile okulların tam kapanma süreleri karşılaştırıldığında Türkiye 28 hafta okullarını kapalı tutan ülke olarak ilk sırada yer alıyor. Kısmen açık olma süreleri kıyaslandığında ise 14. sırada yer alıyor. Okulların kısmi ve tamamen kapalı kaldığı toplam süreler karşılaştırıldığında ise Türkiye 49 hafta ile Macaristan ile ilk sırayı paylaşıyor. Okullarını en az kapatan ülkeler ise sırasıyla Hırvatistan, Fransa, İspanya, Lüksemburg ve Malta.

İngiltere’de okullar 16 hafta tamam kapalı kalırken 11 hafta kısmem açık olarak eğitime devam etti. Eğitim Bakanı Gavin Williamson BBC News’e verdiği demeçte çocukların daha normal bir eğitim almalarından yana olduğunu ifade etti. İngiltere’nin Halk Sağlığı Tıbbi Direktörü Dr. Yvonne Doyle, okulların enfeksiyon nedeni veya merkezi olmadığının altını çizdi.

İngiltere’de dönem başlamadan hemen önce bütün öğrencilere PCR testi uygulanıyor. Buna ek olarak, tüm ortaokul öğrencilerinin üç ila beş gün arasında hızlı test yapması gerekiyor. Hızlı test kitleri eczanelerden ya da posta yoluyla ücretsiz olarak temin edilebiliyor. Testi pozitif çıkan öğrenciler 10 gün evde izole ediliyor. Yakın temaslı çocuklara da PCR testi uygulanıyor ve testi negatif çıkan öğrenciler okulda eğitim sürecine devam edebiliyor.

İngiltere Eğitim Bakanlığı sınıflardaki karbonmonoksit miktarını belirlemesi için 6 milyon sterlinlik 300 bin cihaz alınacağını açıkladı. Prof. Dr. Catherine Noakes havalandırmanın havadaki koronavirüs riskini %70’e kadar azaltabileceğini söyledi.

Fransa Milli Eğitim Bakanlığı dört farklı seviyeden oluşan sağlık protokolü belirledi. İlk seviyede tüm öğrencilerin yüz yüze eğitime başlaması, seviye 2’de tüm öğrencilerin yüz yüze eğitime devam etmesi, seviye 3’te gerektiğinde karma eğitim modeli, seviye 4’te ise yarı kapasite ile lise ve ortaokul öğrencilerinin eğitime devam etmesi planlanıyor. 2 Eylül 2021 tarihinde açılan okullar seviye 2’den başladı.

Ortaokul ve liselerde pozitif vaka çıkması halinde öğrencilerin temas izleme protokolü uygulanacak. İlk pozitif vakadan itibaren 7 gün süreyle sınıf kapatılacak. Ortaokul ve lise öğrencilerinin pozitif vaka ile temas halinde güçlendirilmiş bir temas izleme protokolü uygulanacak. Aşı olmayan yüksek riskli öğrenciler 7 gün boyunca uzaktan eğitime devam edecek. Aşıları tamamlanmış öğrenciler yüz yüze derslere devam edecek. Seviye 1 ve 2’de kapalı alanlarda maske takmak zorunlu tutulacak. Seviye 3 ve 4’te açık ve kapalı alanlarda maske takmak zorunlu hale getirilecek.

ABD’de yeni eğitim döneminde Covid-19 için alınacak tedbirler federal ve yerel düzeylerde kararlaştırılıyor. Centers for Disease Control and Prevention (CDC) karar alıcı kurumlara yol göstermesi açısından 5 Ağustos 2021 tarihinde söz konusu kılavuzunu güncelledi. Bu kılavuzda CDC yüz yüze eğitime dönmenin bir öncelik olduğunu vurgulanıyor. Kılavuza göre baskın ve oldukça bulaşıcı Delta varyantı nedeniyle aşı durumuna bakılmaksızın 2 yaş ve üzeri herkesin kapalı mekanlarda maske takması öneriliyor. CDC yüz yüze eğitimin devam edebilmesi için tarama testleri yapılmasının gerekliliğinin altını çiziyor. Test uygulamalarıyla ilgili kararlar eyalet düzeyinde veya yerel düzeyde alınabiliyor. Örneğin California eyaleti okullarda kapalı ortamlarda maske takılmasını kendi rehberinde belirtirken bununla ilgili protokolün belli ilkeler içinde işletilmesini okullara bırakıyor. Karantina önlemleri ise öğrencilerin aşı durumuna göre farklılaştırılmış.