19 Mart’tan Bu Yana X Platformunda En Az 272 Hesap Engellendi

İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu, hakkında yürütülen yolsuzluk soruşturması kapsamında 19 Mart 2023’te gözaltına alındı, 23 Mart 2025’te ise tutuklanarak cezaevine gönderildi. Tutuklanma kararının ardından, özellikle İstanbul’da olmak üzere birçok şehirde geniş katılımlı protestolar düzenlendi. Güvenlik güçleri 19 Mart’tan bu yana yüzlerce kişiyi gözaltına aldı.

Protestoların ilk günlerinde sosyal medyada geçici erişim kısıtlamaları yaşandı. İnternet kesintilerini takip eden NetBlocks, protestolar sırasında bant daraltması uygulandığını tespit ederek bunu X hesabı üzerinden kamuoyuyla paylaştı. Bant daraltma, internet servis sağlayıcılarının belirli uygulamalara giden trafiği bilerek yavaşlatması anlamına geliyor ve kullanıcılar bunu sosyal medya uygulamalarının aşırı yavaşlaması ya da hiç yüklenmemesi şeklinde deneyimliyor. Türkiye’de bu yetki Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’na (BTK) ait; kurum, gerekli gördüğü durumlarda internet trafiğini sınırlandırabiliyor. İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya ise 21 Mart’ta yaptığı açıklamada, sosyal medyada provokasyon amaçlı içerik paylaşan 326 hesabın tespit edildiğini duyurdu. “Halkı kin ve düşmanlığa tahrik” ya da “yanıltıcı bilgi yayma” suçlamalarıyla çok sayıda kişi hakkında yasal işlem başlatıldı ve ilk üç gün içinde 54 kişi gözaltına alındı.

İmamoğlu’nun gözaltına alınmasının üzerinden iki ay geçmişken, sosyal medyada hesap engellemeleri ve Türkiye’den görünmez kılma uygulamaları sürüyor. EngelliWeb verilerine göre, 8 Mayıs 2025 tarihinde Ekrem İmamoğlu’nun X hesabına Türkiye’den erişim engeli getirilmesiyle birlikte, 19 Mart’tan bu yana yalnızca X platformunda en az 272 hesap ya tamamen engellendi ya da Türkiye’den görünmez hale getirildi.

Türkiye’de internette içerik ve erişim engellemeleri büyük ölçüde 5651 sayılı “İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi” Kanunu’na dayanılarak gerçekleştiriliyor. 5651 sayılı yasa erişim engelleri konusunda geniş yetki sağlıyor. 5651 sayılı Kanun’un 8/A maddesi, “milli güvenlik ve kamu düzeninin korunması” gibi gerekçelerle internetteki yayınlara hızlı erişim engeli getirilmesine imkan tanıyor. 19 Mart’tan bu yana yaşanan erişim engelleri de çoğunlukla 8/A maddesine dayandırılarak gerçekleştiriliyor. 

5651 sayılı kanunun 8. maddesi belirli suçlar konusunda URL bazında içerik çıkartma veya site erişim engeli ön görürken 8/A maddesi daha genel bir tedbir maddesi. 2015 yılında yasaya eklenen 8/A maddesi, milli güvenlik, kamu düzeni, suç işlenmesinin önlenmesi, genel sağlık ve genel ahlakın korunması” gibi hallerde, yargı kararıyla internetteki yayınların bütünüyle engellenebilmesini sağlıyor. Bu madde, gerektiğinde tüm bir sosyal medya platformunun veya belirli bir kullanıcının hesabının Türkiye’den erişime kapatılmasına olanak tanıyor. Uygulamada, eğer sakıncalı görülen içerik belirli bir hesabın paylaşımlarıyla sınırlıysa ve platform bazında tek tek içerik kaldırma imkanı yoksa, Sulh Ceza Hakimliği tüm hesaba erişimi engelleme kararı verebiliyor.

Ekrem İmamoğlu bu süreçte tutuklu bulunduğu Silivri Cezaevi’nden avukatları aracılığıyla X üzerinden halkla iletişimini sürdürüyordu. 8 Mayıs 2025 tarihinde ise Ekrem İmamoğlu’nun X hesabına Türkiye’den erişim engeli getirildi. Hesaptan yapılan son paylaşım, 7 Mayıs akşamı İstanbul Beyazıt Meydanı’nda düzenlenecek mitinge katılım çağrısıydı. Mesajda “Bu akşam saat 20.30’da Beyazıt Meydanı’nda buluşuyoruz. Diplomanı al da gel” ifadeleri yer alıyordu. Bu çağrı İmamoğlu’nun tutuklanmasından bir gün önce 18 Mart’ta İstanbul Üniversitesi tarafından mezuniyet diplomasının iptal edilmesini protesto etmek için planlanan gösteriye ilişkindi.

Dezenformasyonla Mücadele Merkezi Ekrem İmamoğlu’nun tutukluluğu süresince X hesabındaki paylaşımları kendisinin yapmadığını ve kamu düzenine zarar vermesi nedeniyle tutukluluğunun sona ermesine kadar X hesabının erişime engellendiğini açıkladı. 

İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, Ekrem İmamoğlu'nun X hesabından 24 Nisan 2025 tarihinde yapılan paylaşımın, Türk Ceza Kanunu'nun 214. maddesinde düzenlenen "suç işlemeye alenen tahrik" suçunu oluşturabileceği gerekçesiyle soruşturma başlattı ve bu soruşturma kapsamında İmamoğlu’nun X hesabına Türkiye’den erişim engeli getirildi.  DMM bu kararın, 24 Nisan’da yapılan paylaşımın tek başına kaldırılamayacağı için alındığını açıkladı.

X platformu, İmamoğlu hesabının engellenmesi kararını uygulamakla birlikte bu karara itiraz edeceğini açıkladı. X’in Küresel Politikalar Ekibi, mahkeme kararının “kesinlikle kabul edilmediğini” ve hukuki sürecin başlatıldığını belirtirken, platformu Türkiye’de açık tutabilmek adına kararın uygulandığını belirtti. Açıklamada kararlara uyulmaması durumunda X’in tüm Türkiye’de kısıtlanabileceği vurgusu yapıldı.

İmamoğlu’nun hesabının erişime kapatılması, yaratıcı bir eylemin daha doğmasına neden oldu. Sosyal medyada birçok kullanıcı, “Hepimiz Ekrem İmamoğlu’yuz” sloganı ile profil fotoğraflarını Ekrem İmamoğlu’nun fotoğrafı ile değiştirdi. Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş, X hesabının fotoğrafını Ekrem İmamoğlunun fotoğrafı ile değiştirerek “Bu hesabım erişim engeli kalkana kadar Ekrem İmamoğlu’nun sesi olmaya devam edecek ve onun adına kullanılacaktır.” diye duyurdu.

9 Mayıs 2025'te CHP'nin cumhurbaşkanı adayı olan Ekrem İmamoğlu’nun bu süreçte mesajlarını iletmesi için Cumhurbaşkanlığı Aday Ofisi isimli bir resmi X hesabı açıldı.

X’te hesap erişim engeli uygulaması, yalnızca İmamoğlu ile sınırlı değildi. İmamoğlu’nun tutuklanmasının ardından sosyal medyada protesto çağrıları yankılandı ve CHP birçok miting düzenledi. Bu protestolara destek çağrısı yapan birçok kadın örgütü ve öğrenci kulübü hesabı erişime engellendi. Engelliweb, Mart ayında aralarında Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu da olan 14 kadın örgütü X hesabının milli güvenlik ve kamu düzeninin korunması gerekçesi ile erişime engellendiğini, X’in bu kararı uyguladığını raporladı. Bununla birlikte protesto çağrılarını görünür kılan birçok gazetecinin hesabı için de aynı karar uygulandı. Umut Taştan, Elif Çetiner, Erk Acarer gibi gazetecilerin hesapları erişime engellendi. Engelliweb ayrıca gençlik örgütü ve protestoları paylaşan hesaplar olmak üzere 53 hesabın da erişime engellendiğini raporladı.

25 Mart 2025’te Saraçhane’de toplanan kalabalığa konuşan Özel, kalabalığı görmezden gelen ana akım medyaya ve iktidara yakın büyük şirketlere tepki olarak belirli markalara boykot çağrısında bulundu. Özgür Özel’in bu boykot çağrısı sosyal medyada büyük yankı uyandırdı. Kısa süre içinde #Boykot gibi etiketler trend oldu ve binlerce kullanıcı, listede yer alan markalara dair tepkilerini paylaştı. Birçok vatandaş, boykot listesinde adı geçen şirketlerdeki üyeliklerini iptal ettiğini veya ürün/hizmet almayı bıraktığını gösteren paylaşımlar yaptı. 

Bu boykot çağrısına ünlü isimler de sosyal medyadan paylaşımlar yaparak destek verdi. Fakat İstanbul 2. Sulh Ceza Hakimliğinin 02.04.2025 tarih ve 2025/4204 D. İş Kararı ile içinde ünlü ve gazetecilerin de bulundu birçok hesaba erişim engeli getirildi. Bu karar ile ünlü oyuncular Berna Laçin, Rojda Demirer ve Alican Yücesoy’un X hesapları “milli güvenlik ve kamu düzeninin korunması” gerekçesiyle Türkiye’den erişime engellendi. Fakat aynı karara rağmen Berna Laçin’in hesabına kısıtlama uygulanmadı. Karar çıkmasına rağmen X tarafından erişim engeli uygulanmayan bir diğer isim de Barış Atay oldu. 

X’in açıklamasına göre 19 Mart’tan bu yana en az 700 hesap için erişim engeli kararı çıktı. Bu hesapların arasında çok sayıda kadın ve gençlik örgütü, haber sitesi ve gazeteci hesabı yer aldı. X bu karara itiraz ettiğini ve X’in ifade özgürlüğünü savunan bir platform olduğunu açıklasa da, hesapların çoğu Mayıs 2025 itibarıyla hala erişime engellenmiş durumda.