2014 yılında Türkiye’de kurumsal olarak fact-checking (doğruluk kontrolü) yaparak bir ilke imza atan Doğruluk Payı, her geçen yıl içerik türlerini ve etki alanını arttırarak yoluna devam ediyor. İlk yılında sadece “iddia kontrolü” yaparak Türkiye’de siyasetçilerin ne kadar doğru söylediğini takipçilerine aktaran Doğruluk Payı, bugüne kadar 1.200’e yakın iddia kontrolü hazırladı ve yayınladı. İlk yılın ardından iddia kontrolünün yanında, yanlış bilgiyi henüz yayılmadan önlemeyi amaçlayan “bülten” çalışmalarına başladık. Bültenler ile siyasetçilerin kamuoyunu olası yönlendirme ve yanıltmalarına karşı doğru bilgiyi siyasi tartışmaya önceden dahil ediyorduk. Bugüne kadar 400’ün üzerinde bülten çalışması ile kamuoyunu güncel gelişmelerden, merak edilenlere birçok farklı konuda bilgilendirildik.
Bu farklı iki içerik türü de bize bir doğruluk kontrolü ekibi olarak yeterli gelmiyordu. 2015 yılından itibaren “vaat kontrolü” türünü de devreye sokarak, genel seçimler öncesinde, seçimi kazanan partinin resmi seçim bildirgelerini kontrol etmeye başladık. Hatta bu işe “Hükümetre” adını vererek, markalaştırdık. Hükümetre kapsamında iktidarların seçim öncesi verdikleri sözler tutuluyor mu, hangilerinden vazgeçildi, hangileri yarım kaldı inceledik. 2020 içinde de Hükümetre’nin 3. ve yeni versiyonu için çalışmaya başlayacağız.
Tüm bu farklı türlerin haricinde Doğruluk Payı ekibi olarak uzun süredir video içerikler de üretiyoruz. Dünyada birçok doğruluk kontrolü kurumunun da yaptığı gibi, Doğruluk Payı’nın da her geçen yıl büyüyen video içerik havuzunda yer alması kaçınılmazdı. Hem kurumun YouTube kanalı için hem de diğer tüm sosyal medya sayfaları için özel videolar hazırlamaya devam ediyoruz. 2020 içinde de birçok yeni video sizlerle olacak.
Geldiğimiz noktada ise Doğruluk Payı olarak yeni bir içerik türü ile karşınızda bulunuyoruz; verification (doğrulama). Her yıl doğruluk kontrolü işinde giderek daha yaygın hale gelen doğrulama pratiği, özellikle kriz dönemlerinde çok önemli bir hal alıyor. Doğrulama, ağırlıklı olarak sosyal medyada çok hızlı şekilde yayılabilen ve viral hale gelen iddialar/haberler/içeriklerin belli bir metodoloji kapsamında incelenerek, sonuçların analizler ile açıklandığı bir kontrol türü. Doğruluk Payı bu yeni çalışmasını Facebook ile imzalamış olduğu bir anlaşma ile başlatıyor. İki yılı aşkın süredir dünyadaki birçok doğruluk kontrolü ekibi ile çalışan Facebook, bu anlaşma kapsamında Facebook ve Instagram’da yer alan bazı şüpheli içerikleri doğruluk kontrolü kurumlarına inceletiyor. Bu incelemeler sonrasında “yanlış” olarak bildirilen içeriklerin ilgili platformlardaki erişimi azaltılıyor.
Türkiye’deki birçok siyasinin de iddiaları kapsamında beslendiği sosyal medyada yer alan asılsız içeriklerin erkenden fark edilip, yanlışlanması, siyasi doğruluk kontrolü işine de olumlu yansıyacak bir gelişme olacaktır.
Bu yeni içerik türü ile birlikte sizler de farklı sosyal medya mecralarında karşınıza çıkan şüpheli içerikleri Doğruluk Payı’na iletebilirsiniz.
Doğruluk sizinle olsun.
Batuhan ErsunDoğruluk Payı Direktörü