Video İklim Değişikliği Bahanesiyle Yangınların Kasten Çıkarıldığını mı Gösteriyor?

Dünyada ve Türkiye’de son haftaların gündemi orman yangınları. ABD Hawaii ve Çanakkale’de çıkan orman yangınları kontrol altına alınsa da sosyal medyada yangınların nedenleri üzerine paylaşımlar halen devam ediyor. Özellikle komplo teorisi grupları yangınların belli gizli amaçlar için kasıtlı olarak çıkarıldığı yönünde paylaşımlarla ciddi etkileşim sayılarına ulaşıyorlar. Bu grupların hedeflerinden biri de büyük bir komplo olarak gördükleri iklim değişikliği. 

Paylaşılan iddianın içerisinde yer alan videoda nehir üzerinde hareket eden bir botun üzerinde yer alan bir kişinin alev makinesi ile sazlıkları yaktığı görülüyor. Video üzerindeki gönderide ise kinayeli şekilde iklim değişikliği ile yangınlar arasında iddia edilen ilişkiden bahsedilmiş. Uzmanlar iklim değişikliğinin tetiklediği birçok koşul nedeniyle orman yangını riskinin arttığını ve bunun da verilerle desteklendiğini belirtiyorlar. İklim değişikliğini inkar eden gruplar ise iklim değişikliği politikalarının uygulanması için rıza üretmek adına yangınların kasten çıkarıldığı argümanını yoğun olarak dillendiriyor. Videoda kişinin üzerinde U.S. Fish and Wildlife Service (USFWS -  ABD Balık ve Vahşi Yaşam Servisi) yazdığı görülüyor. Video ve gönderinin amacının ABD hükümetinin yangınlarda sorumluluğuna işaret etmek olduğu anlaşılıyor. 

Her ne kadar videoda görüldüğü gibi yangınlar kasıtlı olarak çıkarılsa da bunlar önceden planlanmış yangınlar. USFWS’nin Twitter sayfasındaki paylaşımında bu videoyu görmek mümkün. 17 Şubat 2023 tarihinde yapılan paylaşımda şu ifadeler kullanılmış:

“Can yeleklerinizi alın! Sacramento NWR’deki (CA) itfaiye personelimiz, hava botu ve toprak meşalesi kullanarak #rxfire’ı tamamlayarak sulak alanın normalde erişilemeyen bölgelerine ulaşmalarını sağladı. Sulak alanlardaki düzenli yangınlar, yaban hayatı için sağlıklı yaşam ortamını teşvik etme açısından hayati öneme sahiptir.”

Kontrollü yangınlar, doğal hayatın korunmasında önemli olarak kabul ediliyor. Yangınlar hava koşulları, orman koşulları ve halkın erişimi gibi koşullar dikkate alınarak gerçekleştiriliyor. Amaç, kontrol altına alınmadığında daha büyük yangınların çıkmasına sebep olabilecek ölü çimleri, düşmüş ağaç dallarını, ölü ağaçları ve yoğun çalılığı ortadan kaldırmak. Ayrıca kontrollü yangınlarla istenmeyen ve işgalci bitki örtüsünün ortadan kaldırılarak doğal dengenin yeniden kavuşturulması hedefleniyor. 

ABD’de her yıl 4000 ile 5000 arasında kontrollü yangın çıkarıldığı ve bunların %99’unun başarılı olduğu tahmin ediliyor. 

Yapılan bilimsel çalışmalar ise iklim değişikliğinin orman yangınları üzerindeki etkisini ortaya koyuyor. Buna göre, büyük orman yangınlarının %43,46’sı iklim değişikliğinden kaynaklanıyor. İklim değişikliği daha sıcak ve daha kuru şartların oluşmasına ve bu koşullarla da daha büyük yangınların çıkmasına neden oluyor. 

İddia Reuters ve AFP tarafından da incelenmişti.