Video Iğdır’da Bir Ritüelin Harita Görüntülerini mi Gösteriyor?

Google Haritalar aracının navigasyon ve konum paylaşma özellikleri günlük hayatta kullanıcılar açısından oldukça faydalı bir uygulama. Kullanıcılara dünyanın dört bir tarafından sokak ve uydu görüntülerine ulaşma imkanı da sağlayan Google Haritalar, coğrafya ve konum belirleme konusunda kanıt sunma açısından da oldukça yararlı. Ancak uygulamada yer alan sokak görüntüleri sosyal medyada ilgi çekmek veya ‘haber değeri oluşturmak’ amacıyla manipüle edilebiliyor.

X platformunda 2 Ocak 2025’te dolaşıma giren bir video da manipüle edilen uydu görüntülerine bir örnek. Google Haritalar’da kırsal bir alanın uydu ve sokak görüntüleri gösterilerek paylaşılan videoda yerde birkaç insanın yer aldığı, görüntülerin sol tarafında da yerde farklı renklerde yığınlar ve ölü bir besi hayvanı görülüyor. Videonun açıklamasında ise uydu görüntülerinin Iğdır’dan bir ‘ritüel’ olduğu belirtilmiş.

Videonun ilk saniyelerinden itibaren uydu görüntüleri ‘ritüel’in olduğu görüntüye kadar yakınlaşıyor. Video detaylı incelendiğinde, kullanılan aracın Google Haritalar değil Google Earth olduğu; katmanlar sekmesinden temiz seçeneğinin işaretlendiği ve pusulanın kuzeyi değil, güneybatıyı gösterdiği dikkat çekiyor. Google Earth aracında pusula güneybatı yönüne getirilerek coğrafi benzerliklere göre karşılaştırıldığında, konumun Iğdır’dan farklı olduğu ortaya çıkıyor.

Videonun 15. saniyesinde Google Earth aracından Google Haritalar aracına geçiş yapıldığı sağ alt bölümde değişen seçeneklerden anlaşılıyor. Google Earth görüntüsünde bulunan 48°46'52" Kuzey -  91°41'32" Doğu koordinat bilgileri tekrar Google Haritalar aracına girildiğinde ise konumun Iğdır’ı değil, Moğolistan’ın Bayan-Ölgiy ve Hovd illeri arasında kırsal bir alanı gösterdiği ortaya çıkıyor. Google Haritalar aracına eklenen koordinat bilgileriyle bölgede fotoğraf küresi taraması yapıldığında da Iğdır’da olduğu iddia edilen görüntülere ulaşılıyor. 

Aynı bölgede bir fotoğraf küresi görüntüsü daha bulunabilir. İkinci fotoğraf küresi görüntüsünde, kırsal alanda çadır tipi yerleşim yeri olduğu görülüyor. Fotoğraf küresini Google Haritalar’a yükleyen kullanıcı tarafından fotoğrafla ilgili bilgilendirici herhangi bir metin eklenmemiş ancak fotoğrafta yer alan kişiler Şaman ritüeli gerçekleştiriyor olabilir. Moğolistan nüfusunun %2.5’inin (yaklaşık 82 bin kişi) Şamanizme inanıyor.