Google Arama Teknikleri: Fact-Checking 101

Bilgi çağını yaşadığımız bu dönemde, doğru bilgiye ulaşmak büyük avantaj sağlıyor. Bilginin doğrusunu araştırırken en çok kullandığımız araçlardan biri olan arama motorları ise epey işimizi kolaylaştırıyor. Arama motorlarında gelişmiş arama tekniklerini bilmek araştırma sürecinde zaman kazanmaya yarıyor. Günümüzde Google en çok tercih edilen arama motoru olmaya devam ediyor. 2024 verilerine göre Google’ın aylık aktif kullanıcı sayısı milyarlarla ifade ediliyor. Google üzerinden yapılan günlük aramalar ise 8,5 milyarı aşmış durumda. Google’ın bu popülaritesine rağmen çoğu kullanıcı yalnızca temel arama özelliklerini kullanmakla yetiniyor. Ancak doğru teknikleri kullanarak Google’da arama yapmanın çok daha etkili yolları var. Bu arama teknikleri sayesinde istenilen doğru bilgiye daha hızlı ulaşılabilir.

Arama sonuçlarında belirli bir kelimenin veya kelime öbeğinin kesin olarak geçmesi için ifade tırnak içine alınabilir.

Örnek: “doğruluk payı”

Bu komut içinde doğruluk payı kelime öbeği geçen içerikleri listeler.

Sadece belirli bir web sitesi içinde arama yapmak istendiğinde “site:” yazdıktan sonra istenilen internet sitesi yazılarak içinde arama yapılabilir.

Örnek: site:dogrulukpayi.com "komplo teorisi"

Bu komut, sadece Doğruluk Payı sitesindeki komplo teorisi ifadesini içeren içerikleri gösterir.

Bir kelimeyi arama sonuçlarından çıkarmak için, kelimenin önüne eksi (-) işareti konulabilir. “-kelime” şeklinde yazıldığında istenmeyen kelimeyi içeren sonuçlar listelenmeyecektir.

Örnek: Uçak buharı -chemtrailsBu arama, "uçak buharı" hakkında içerikler listelerken "chemtrails" kelimesini içeren sonuçları hariç tutar. Bu komut, bir konu hakkında araştırma yaparken yanlış bilgi içeren içerikleri filtrelemeye yardımcı olabilir.

Belirli bir kelimenin tanımını hızlı bir şekilde görmek için define: komutu kullanılabilir.

Örnek: define:fact checkingBu arama, "fact-checking" kelimesinin sözlük tanımını getirir.

Google aramalarında belirli bir dosya formatına ilişkin sonuçlar bulmak için “filetype:” komutunun ardından  PDF, DOCX, PPT gibi istenilen dosya formatı yazılabilir.

Örnek: yapay zeka filetype:pdf

Bu arama, yapay zeka ile ilgili PDF dosyalarını içeren sayfaları listeler.

Google'da bir kelime veya kelime grubunun tam halini bilinmediğinde * sembolü ile arama yapılabilir. Google, boşluğu en ilgili olabilecek sonuçlar ile doldurur. 

Örnek:  * dünya teorisi

Bu, dünyayı içeren teoriler hakkındaki farklı kaynakları getirir. Örneğin ; düz dünya, içi oyuk dünya, üç dünya teorisi vs. 

Belirli bir tarih aralığında yayınlanmış içerikleri aramak için before ve after komutları kullanılabilir.before: komutu ile belirli bir tarihten önce; after: komutu ile belirli bir tarihten sonra paylaşılan içerikler listelenir.

Örnek: Doğruluk Payı before:2024 → içinde Doğruluk Payı geçen 2024’den önceki içerikler listelenir.Doğruluk Payı after:2014 → içinde Doğruluk Payı geçen 2014’den sonraki içerikler listelenir.

Normal bir Google araması yapıldığında, aranan kelimeler hem sayfa içeriğinde hem de başlıklarda bulunabilir. allintitle: komutu ile yalnızca başlığında belirtilen kelimeleri içeren sayfalara erişilebilir. Bu komut özellikle belirli bir konuya odaklanmış sonuçlar elde etmeyi kolaylaştırır. 

Örnek: allintitle:Doğruluk KontrolüBu komut ile doğrudan doğruluk kontrolü başlığı atılmış içeriklere doğrudan erişilebilir. Böylelikle, konu ile doğrudan ilgili olmayan fakat sırf metinde geçtiği için listelenen arama sonuçları elenmiş olur.

Bir görselin kaynağını bulmak veya benzer görselleri görmek için arama çubuğunda yer alan fotoğraf makinesi ikonu kullanılabilir. Aranmak istenen görsel dosyası veya URL bağlantısı ikondaki ilgili yerlere eklendiğinde, görselin nerelerde paylaşıldığı bulunabilir.

Eğer birden fazla alternatif kelime üzerine arama yapılmak isteniyorsa OR komutu kullanılabilir. Komut, istenen kelimelerin arasına veya anlamına gelen OR kelimesi eklenmesiyle çalışır.

Örnek: “ABD Başkanı” Obama OR Bush

Bu arama, başlık veya metin içinde kesin olarak "ABD Başkanı" ifadesi geçen, ancak yalnızca Obama veya Bush'un yer aldığı içerikleri getirir. Diğer ABD Başkanları ile ilgili sonuçlar direkt olarak listelenmez.

Tüm bu komutlar arama çubuğuna yazılarak kullanılabilir. Bunun dışında gelişmiş arama seçeneklerine Google’ın arama kutusunun altına yer alan “gelişmiş aramalar” ya da “advanced search” ibaresine tıklayarak da erişilebilir.

Google aramalarınızı gelişmiş operatörlerle optimize ederek zaman kazanabilir ve daha hassas sonuçlar elde edebilirsiniz. Google’ın devasa kullanıcı kitlesi göz önüne alındığında, doğru bilgiyi bulma becerisi büyük bir avantaj sağlar. Bu ipuçlarını kullanarak bilgiye daha hızlı ve doğru bir şekilde ulaşabilirsiniz.