Bir Instagram hesabı tarafından 1 Nisan 2025 tarihinde yapılan paylaşımda bulunan videonun 1901 yılı İngilteresini gösterdiği iddia edildi.
İddia 451 bin izlenme aldı.
İddia DOĞRU
Görüntüler 1901 yılında fabrikadan çıkan çalışanları gösteriyor.
İddiada Bulunan Görüntüler Görsel Manipülasyon Teknikleri İle Yükseltilmiş
Sosyal medyada, geçmişte var olması beklenmeyen olay ya da figürlerle ilgili içerikler kolaylıkla ilgi çekebiliyor. Bu tür iddialar, hem şaşkınlık duygusu yaratmaları hem de tarihsel bağlamlarının hemen kontrol edilememesi nedeniyle hızla yayılıyor. Özellikle dikkat çekici görseller veya anlatılarla sunulan bu paylaşımlar, kısa sürede viral hale gelebiliyor. 1901 yılında İngiltere'de çekilmiş insanları gösteren iddia ise bunun son örneklerinden.
Videoda, 1901 yılında İngiltere’de çekilmiş bir sokak görüntüsü yer alıyor. Kalabalık sokakta dikkat çeken unsur ise birçok kadının başörtüsüne benzer giysiler giymesi. Bu durum ise “Ne dikkatinizi çekti?” sorusuyla dile getirilmiş. Aynı zamanda videonun yapay zeka araçları ile yapıldığını düşündürebilecek akış hataları da görülmekte.
Araştırma tersine görsel arama yöntemleri kullanılarak başlanabilir. Yapılan araştırmada videonun renksiz haline ulaşılıyor. Video dikkatli incelendiğinde ise renkli versiyonunda bulunan akış hatalarının renksiz versiyonunda olmadığı görülüyor. Bunun sebebini bulmak için araştırma derinleştirildiğinde renkli videonun saniyede 24 kareden 60 kareye zorla çıkarıldıktan sonra renklendirdiği görülüyor. Saniye başına düşen karelerin arttırılması işlemi sırasında bazı akış hataları ortaya çıktığı için ise video yapay zeka araçları ile üretilmiş gibi bir izlenim vermiş. Video biraz daha araştırıldığında ise videoda pamuk fabrikasından çıkan çalışanların yer aldığı görülüyor. Videonun çekildiği bölge ise Lancashire bölgesi.
Videoda dikkat çeken bir diğer unsur, kadınların başlarında taktıkları eşarplar. 20. yüzyıl İngilteresi’ndeki giyim tarzı pek bilinmediğinden, bu örtüler “başörtüsü” sanılarak “Ne dikkatinizi çekti?” gibi yorumlara neden olmuş. Oysa özellikle Lancashire bölgesinde bu tür örtüler oldukça yaygındı. Kadınların iş gücüne yeni katıldığı bu dönemde, Lancashire yün şalı (Lancashire Woollen Shawl) hem mahremiyet sağlıyor hem de soğuktan koruyordu. Nitekim Viktorya dönemi Britanyası’nda dantelli baş örtüleri ve şeffaf kumaşlardan yapılan şallar, yalnızca dini ya da pratik amaçlarla değil; aynı zamanda zarafet, incelik ve toplumsal beklentiler doğrultusunda da yaygın olarak tercih ediliyordu.
Sonuç olarak;
Videonun 1901 İngilteresini gösterdiği iddiası doğru.