Meyveş Nine Uzaylı mı?

Sosyal medya ve internet forumlarında hızla yayılan uzaylı hikâyeleri, hem toplumsal hayal gücünü besliyor hem de gerçeklikle kurulan ilişkiyi bulanıklaştırıyor. Bilimsel kanıttan yoksun bu anlatılar, çoğu zaman modern mitler gibi işlev görüyor. Özellikle gizemli ölümler, uzun yaşam öyküleri ya da açıklanamayan fiziksel olaylarla birleştiklerinde daha inandırıcı hâle geliyor. İnternette uzun yıllardır dolaşımda olan Meyveş Nine efsanesi bu tür vakaya tipik bir örnek. 

Farklı versiyonlarına rastlansa da Meyveş Nine hikayesi genel hatlarıyla şu şekilde: 

Meyveş Nine’nin 1835’te Trabzon Sürmene’de doğduğu, 130 yıl boyunca hiç hastalanmadan yaşadığı ve şifacılığıyla ün kazandığı iddia ediliyor. Biyoenerjiyle insanları iyileştirdiği ve doğayla kurduğu bağ sayesinde “Evrensel Anne” olarak anıldığı aktarılıyor. 1965’te ölümünden sonra gökyüzünde beliren ışık huzmeleri onun uzaylı kökenli olduğu yönündeki spekülasyonları tetikliyor. Torunu Alaattin Yıldız’ın NASA’da bilim insanı olması, “Yıldız Number” adlı bir formülle uzay tıbbında devrim yaratması ve mezarlarının açılmaması yönündeki vasiyeti, bu gizemi daha da derinleştiriyor. Tüm bu unsurlar, UFO’lara inanan bir grubun Meyveş Nine’yi kült figür hâline getirerek anma günleri düzenlemesine, web siteleri açmasına ve 500 bin dolarlık bir fon toplamasına yol açmış. Ufolog Prof. Derek Cooper’ın konuya akademik ilgi göstermesi de bu anlatıya başka bir meşruiyet katmanı ekliyor.

Basit bir anahtar kelime araması Meyveş Nine efsanesinin 30 yıla yakındır internette dolaştığını ortaya koyuyor. 

Çoğu yerel gazete olmak üzere oldukça fazla yayın kuruluşu tarafından hikaye paylaşılmış. 2020’den sonra da özellikle Instagram ve TikTok’ta bu hikayeyi anlatan içerikler hızla yayılmış.

Hikayenin kökeniyle ilgili yapılan taramada 1996, 1998 ve 2004 tarihli üç içerik öne çıkıyor: 

İlk içerik, gazeteci Nuriye Akman’ın 27 Ekim 1996’da Sabah gazetesinde yayımladığı bir röportaja dayanıyor. Röportaj, NASA’da uzay tıbbı alanında çalışmalar yürütmüş ve “Yıldız Number” adlı formülüyle tanınan Alaaddin Yıldız ile yapılmış. Yıldız, röportajda ninesi Meyveş Hanım’ın yardımseverliğiyle tanındığını, yaşamı boyunca ciddi bir hastalık geçirmediğini ve öldüğünde muhtemelen 100 yaşını geçmiş olduğunu anlatıyor. Bu hikâyeyi Amerika’daki çevresine anlattığında, özellikle UFO toplulukları arasında büyük ilgi gördüğünü belirtiyor. Meyveş Nine zamanla “Universal Mother” ilan edilmiş, anıtmezar projeleri gündeme gelmiş ve Sürmene’de bir festival düzenleme girişimleri başlatılmış. Tüm bu ilgiyi memnuniyetle karşılayan Yıldız, evrende yaşam ihtimaline matematiksel olarak inandığını, ancak UFO’larla ilgili kesin yargılardan kaçındığını ifade ediyor. Röportaj boyunca kendisini bilime adamış biri olarak tanımlayan Yıldız, artık tek arzusunun ninesinin mezarını ona layık şekilde düzenlemek olduğunu dile getiriyor.

Bu röportajda Alaaddin Yıldız’ın bilimsel kariyerine ilişkin iddialar —örneğin NASA’da çalıştığı ve “Yıldız Number” adlı bir formül geliştirdiği— ile ilgili araştırma yapıldığında fazla bir dijital ize rastlanmıyor. Literatüre "Yildiz Number" olarak geçen sayının Michigan Technological University'de öğretim üyesi olarak çalışan Durdu Güney'in araştırma grubunda bir projeye konu olduğu görülüyor. Proje özetinde bu sayının Alaaddin Yıldız'ın 1965'te Berlin Teknik Üniversitesi'nde yazdığı doktora tezinden alındığı da belirtilmiş. Röportajda adı geçen ve Meyveş Nine için anıt mezar tasarladığı ileri sürülen İngiliz asıllı mimar Derek Cooper hakkında da çevrimiçi açık kaynaklarda herhangi bir bilgiye ulaşılamıyor. Elbette bu anlatıların 1990’lara, hatta daha eskiye dayanması dijital izlerin sınırlı olmasına da yol açmış olabilir.

17 Ocak 1998 tarihli ikinci içerik Hürriyet’te yayımlanmış bir haber. Haberde Trabzon Turizm İl Müdürlüğü’nün yayımladığı bir haber bültenine göre, 35 yıl önce 130 yaşında hayatını kaybeden ve hiç hastalanmaması nedeniyle “uzaylı” olduğu öne sürülen Meyveş Morçol için bu yıl 300 bin UFO meraklısının Trabzon’a geleceği belirtilmiş. Mezarı başında anma töreni planlanlandığı ve “Cyberfest 98” adıyla özel bir etkinlik organize edildiği de eklenmiş. Ayrıca, Derek Cooper’ın konuyla ilgili çok sayıda konferans düzenlediği, UFO topluluklarının da anıt mezar için 500 bin dolara yakın bir fon topladığı aktarılmış. 

Bu haber, Meyveş Nine hikâyesinin iki yıl içinde nasıl şekil değiştirdiğini gösteriyor. Haberde, 1998 yılında 300 bin UFO meraklısının Trabzon’a geleceği iddia edilse de, böyle bir kalabalığın kente geldiğine dair herhangi bir kayıt bulunmuyor. Ayrıca haberde geçen “Cyberfest 98” adlı etkinliğin, ABD’nin San Francisco bölgesinde 1990’larda düzenlenen psikedelik temalı bir festival serisiyle isim benzerliği taşıdığı görülüyor. Bu festivalin 1998 yılına ait afişine ulaşmak mümkün ve dönemin San Francisco kültüründe yaygın olan UFO inançlarıyla dolaylı bir bağ kurulması çok da temelsiz sayılmaz. Haberin içeriğinde yer alan Prof. Dr. Derek Cooper’ın konferansları, toplanan 500 bin dolarlık fon gibi detaylarla ilgili destekleyici başka bir kanıt yok.

Son içerik ise 14 Eylül 2004’te Sabah gazetesinde yayımlanan bir haber. Haber ABD’li ünlü mimar ve ufolog Prof. Dr. Derek Cooper’ın, Türkiye’ye gelip Meyveş Nine için yapılacak anıt mezar için incelemelere başlamasını konu alıyor. Haber içeriğinde önceki hikayeye bazı eklemeler de görülüyor. Örneğin ABD’de Mehveş Nine adını taşıyan bir araştırma merkezinin kurulmuş olması. “Mehves Nine Center” adı verildiği öne sürülen bu merkez ile ilgili internet üzerinden başka destekleyici bir kanıt bulunmuyor. 

Sonuç olarak hikaye en makul şekilde şöyle özetlenebilir: 

Trabzon Sürmene’de Mehveş Nine diye biri var ve torunu Alaattin Yıldız’ın aktardığına göre sağlık başta olmak üzere çevresindekilere oldukça yardımı dokunmuş biri. 130 yaş abartı olsa da uzun seneler yaşadığı anlaşılıyor. Akademisyen Alaattin Yıldız’ın ABD’de Mehveş Nine’den bahsetmesi üzerinde de bazı UFO grupları tarafından Mehveş Nine’nin uzaylı olduğuna dair bir inanç gelişiyor. Hikayenin bunun dışında kalan kısımlarının spekülatif olduğu ve zaman içinde hikayeye eklemlendiği anlaşılıyor. Bazı medya kuruluşları konu ile ilgili bölge sakinleri ile röportajlar yapmış. Bölge halkı da iddialara oldukça mesafeli. Özellikle öldüğü günün gecesinde gökyüzünde ışıklar görüldüğüne dair iddiaları reddediyorlar.