Japonya'nın Hızlı Trenlerinde 60 Yıldır Hiç Yaralanma Olmadığı İddiası Doğru mu?

Sosyal medyada Japonya’yla ilgili sıklıkla karşılaşılan içeriklerden biri, bu ülkenin teknoloji ve disiplini sayesinde “kusursuz bir toplum” gibi tasvir edilmesidir. Özellikle ulaşım sistemleri, temizlik alışkanlıkları ve kamu düzeni hakkında “hiç hata yapmazlar” temalı görseller, kullanıcılar arasında büyük ilgi uyandırıyor. Bu tip içerikler zaman zaman gerçeği yansıtsa da, bazen fazlasıyla abartılı olabilir. Son günlerde yaygınlaşan “60 yıldır ve 5,3 milyar yolcuyla Japonya'nın hızlı trenlerinde tren kazalarında hiç yaralanma olmadı” iddiası da bu tip paylaşımlar arasında yer alıyor. Bu nedenle, bazı kullanıcılar bilginin doğruluğundan şüphe ediyor. 

Bu iddiada da yine Japonya ile ilgili şüpheli gibi görünen bir bilgi paylaşılmış. Arama motorlarında yapılan kısa bir araştırma, söz konusu trenin Japonya’nın efsanevi hızlı tren sistemi Shinkansen olduğunu ortaya koyuyor. Shinkansen, 1 Ekim 1964’te ilk seferine başlamış ve o tarihten bu yana ülke genelinde geniş bir demir yolu ağına yayılmış. Bugün Tokaido, Sanyo, Tohoku, Joetsu, Hokuriku gibi birçok farklı hatlarda faaliyet gösteren tren; Tokyo, Osaka, Kyoto, Hiroshima ve Sendai gibi büyük şehirleri birbirine bağlıyor. Japonya’nın en büyük demiryolu işletmecilerinden biri olan JR Central’a (Central Japan Railway Company) göre, yalnızca Tokaido hattı günde ortalama 452.000 yolcu taşıyor ve bu hat üzerinden yılda 150 milyondan fazla yolculuk yapılıyor.

Shinkansen’in yaklaşık 60 yıllık geçmişinde çarpışma ya da raydan çıkma kaynaklı bir yolcu ölümü ya da yaralanması yaşanmadığı Japonya Demiryolları tarafından da doğrulanıyor. 2004’te Japonya’daki Joetsu Shinkansen hattında seyir halindeki bir hızlı tren, 210 km/s hızla giderken Niigata’da meydana gelen büyük bir deprem sonucunda raydan çıkmış. Bu olay, 1964’te Shinkansen hizmete girdiğinden beri yaşanan ilk raydan çıkma vakası olmasına rağmen trendeki 151 yolcudan hiçbiri yaralanmamış. 2021'de ise ilginç bir olay yaşanmış ve bir Shinkansen sürücüsü, tren 150 km/s hızla giderken tuvalete gitmek için kabini terk etmiş. Yerineyse yeterli ehliyeti olmayan bir kondüktör oturmuş. Olay trenin yalnızca bir dakika geç kalmasıyla fark edilmiş ve JR Central, bu davranışı "son derece uygunsuz" olarak nitelendirerek sürücüye disiplin cezası vermiş.

Sonuç olarak; Shinkansen, 1964’ten bu yana tek bir çarpışma veya raydan çıkma kaynaklı yolcu ölümü yaşanmadan faaliyet göstermesi nedeniyle dünya çapında benzeri olmayan bir güvenlik kaydına sahiptir. Bu başarı, otomatik tren kontrol sistemi (Automatic Train Control; ATC), yalnızca hızlı trenlere tahsis edilmiş raylar ve merkezi trafik yönetimi gibi gelişmiş güvenlik teknolojileri sayesinde mümkün olmuş. Sadece ulaşım alanında değil, aynı zamanda Japonya’daki günlük yaşamı, kültürel etkileşimi ve ekonomik hareketliliği de kökten değiştiren Shinkansen, güvenlik ve verimliliğin sembolü haline gelmiş durumda.