El Yıkamanın Hastalıkların Yayılmasını Önlediğini Keşfeden Doktor, Fikrinden Dolayı Akıl Hastanesine mi Yatırıldı?

Bir Instagram sayfası tarafından 21 Temmuz 2021 tarihinde yapılan paylaşımda el yıkamanın hastalıkların yayılmasını önlediğini keşfeden doktorun bu fikri yüzünden akıl hastanesine atıldığı iddia edildi. Gönderi 56 binden fazla görüntülenme ve 6 binden fazla beğeni almış.

Paylaşımda geçen metin şu şekilde:

Bir Instagram sayfasındaki iddiada yer alan olaya dair internet araştırması yapıldığında Ignaz Semmelweis ismi ile karşılaşılıyor. Koronavirüs gibi hastalıkların yayılmasını önlemek için en az tartışmalı ve en etkili yöntemlerin başında el yıkamak geliyor. Hastalık Kontrol Merkezi (CDC) özellikle Covid-19 sürecinde ellerin en az 20 saniye boyunca sabun ve suyla yıkanması gerektiğine dair öneriler yayınlıyor. Fakat bu durum her zaman tartışmalara kapalı değildi. 19. yüzyılda belli durumlardan önce ellerin yıkanması skandal olmuştu. Hasta sağlığı için el yıkamayı ilk gündeme getiren isim 1818 doğumlu Ignaz Philipp Semmelweis.

Kadın doğum doktoru olan Semmelweis’in çalıştığı Viyana’da doğumdan sonra enfeksiyondan kaynaklanan ölümcül hastalıkların arttığı gözlemlendi. Bu durumun çözümüne ulaşmak için Semmelweis çalışmalar yapmaya başladı.

1847'de Semmelweis, Viyana Genel Hastanesi'nde kendisi için çalışan öğrenciler ve doktorlar arasında zorunlu el yıkama uygulamasını başlattı. Semmelweiss, sadece su ve sabuna güvenmek yerine klorlu kireç solüsyonu kullandı çünkü bunun doktorların elinde kalan çürük kokusunu tamamen ortadan kaldırdığını düşünüyordu. Personel, kendilerini ve aletlerini dezenfekte etmeye başladı. Semmelweis tarafından işletilen doğumhanedeki ölüm oranı düştü.

İlerleyen yıllarda Semmelweis Viyana'dan ayrıldı ve bir doğum servisinde çalışacağı Macaristan'daki Pest'e gitti. El yıkama uygulamasını orada da başlattı ve Viyana'da olduğu gibi anne ölüm oranını büyük ölçüde azalttı. Yine de hayat kurtarmadaki başarısı, fikirlerinin kabul edilmesine yetmedi.

Semmelweis, 1858 ve 1860'ta el yıkama üzerine makaleler ve bir yıl sonra bir kitap yayımladı ancak teorileri hala kuruluş tarafından benimsenmemişti. 1861'de Semmelwei Etiyoloji, Konsept ve Childbed Fever Profilaksisi'ni (Lohusalık Hummasının Nedenleri, Anlaşılması ve Korunma Yolları) yayımladı. Kitabı, farklı teorilere sahip doktorlar tarafından geniş çapta kınandı.

Birkaç yıl sonra Semmelweis'in sağlığı bozulmaya başladı. Bazıları onun frengi veya Alzheimer hastalığından muzdarip olduğuna inanıyordu. Meslektaşlarının giderek artan yoğun tepkisi sonucunda 1865 yılında sinir krizleri geçirmeye başlayan Semmelwis, tüm bunların ardından bir akıl hastanesine yatırıldı ve kısa bir süre sonra, muhtemelen elindeki enfekte bir yaranın neden olduğu sepsis nedeniyle öldü.

Semmelweis'in teorilerinin dikkate alınmamasından bir asırdan fazla bir süre sonra Budapeşte Tıp Üniversitesi, onun temizlik yoluyla sağlık hizmetlerini iyileştirme konusundaki ısrarının onuruna adını Semmelweis Üniversitesi olarak değiştirdi. Ayrıca, bugün, antiseptik prosedürlerin kurucularından biri olarak kabul edilen Semmelweis’in adına 1906'da “Annelerin Kurtarıcısı” yazan bir anıt yapıldı.

Bunun yanı sıra Google da, Mart 2020’de Covid-19 ile mücadele kapsamında yayınladığı doodle ile antiseptik prosedürlerin öncüsü Ignaz Semmelweis'li el yıkama videosunu ana sayfasına ekledi.

Bir Instagram sayfası tarafından yapılan paylaşımda el yıkamanın hastalıkların yayılmasını önlediğini keşfeden doktorun bu fikri yüzünden akıl hastanesine atıldığı iddia edilmişti. İddiadaki eskiz çalışmasında yer alan doktor kadın doğum doktoru Ignaz Semmelweis. 1840’larda görev yaptığı Viyana’da, doğumdan sonra enfeksiyondan kaynaklanan ölümcül hastalıkların artığını gözlemleyen Semmelweis, bunun sebepleri için araştırma yapmaya başlamış. 1847'de çalıştığı Viyana Genel Hastanesi'nde kendisi için çalışan öğrenciler ve doktorlar arasında zorunlu el yıkama uygulamasını başlatmış. Semmelweiss’in bu kuralı doğumhanedeki ölüm oranı düşürmüş. Fakat “el yıkama” teorisini birçok bilim insanı ve doktor eleştirmiş. Birkaç yıl sonra Semmelweis'in sağlığı bu eleştiriler ve baskılar sonucunda bozulmaya başlamış. 1865 yılında sinir krizleri geçirmeye başlayan Semmelwis, tüm bunların ardından ailesi tarafından bir akıl hastanesine yatırılmış. İddia edildiği gibi Semmelwis direkt olarak teorisi yüzünden akıl hastanesine yatırılmasa da, bu fikrine gelen tepkiler sonucunda akıl sağlığı bozulmuş ve hastaneye yatırılmak durumunda kalmış.